Orta Güney Anadolu tarım bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen makarnalık (Triticum durum Desf., Kızıltan-91, Kunduru-1149, Selçuklu-97) ve ekmeklik (Triticum aestivum L., Bezostoja-1, Gerek-79, Gün-91) buğday çeşitlerinde farklı bor (B) uygu-lamalarının çimlenme üzerine etkileri in vitro ve saksı denemeleri ile araştırılmıştır. In vitro denemeler 200 ml’lik cam kavanozlarda, % 0.7 agar, %3 sakkaroz ve sırasıyla; 0, 1.08, 3.24, 9.72, 29.16 ppm B içeren 50 ml MS besin ortamında, saksı denemeleri ise (0, 1.08, 3.24, 9.72, 29.16 ppm B) bor ihtiva eden toprakta yürütülmüş-tür. Tüm denemeler “Tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine” göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çimlenme üzerine bor dozlarının etkisi her iki şartta da önemli bulunmazken, çeşitlerin ve çeşit x bor interaksiyonun etkisi ise önemli bulunmuştur. Araştırma sonucunda bitki besin maddelerinin etkilerini belirlemede in vitro denemelerin saksı ve tarla çalışmalarına alternatif bir metot olarak tavsiye edilebileceği ve buğdayda çimlenmeyi engelleyecek minimum bor seviyesi eşiği ile ilgili çalışmaların incelendiği durumlarda en düşük B dozu olarak 29.16 ppm dozunun dikkate alınması gerekmektedir. Çünkü bu doz ve daha düşük dozlar çimlenmeyi etkilememiştir.

The effect of varying boron (B) concentrations on seed germination of the most commonly cultivated bread (Triticum aesti-vum L.) and durum (Triticum durum Desf.) wheat cultivars (Bezostoja-1, Gerek-79, Gün-91 and Kızıltan-91, Kunduru-1149, Selçuklu-97, respectively) in Central Anatolia were investigated by in vitro and pot experiments. In vitro experiments were carried out in 200 ml jars containing 50 ml MS with 0.7 % agar, 3 % sucrose and different con-centrations of B (0, 1.08, 3.24, 9.72, 29.16 ppm); pot experiments were also done in 0, 1.08, 3.24, 9.72, 29.16 ppm B added pots. The experiments were set up according to completely randomized design with 3 replications. Although B concentrations had no significant effect on seed germination in all cultivars, cultivar and cultivar x B interac-tions were significant. It is suggested that in vitro studies can be an alternative approach to pot and field studies in determining the responses of plants to microelements. However, if determination of B level inhibiting seed germination is the primary re-search target B levels higher than 29.16 ppm B should be considered as the minimum threshold to set up the experiments becasue B levels at or lower than this threshold did not seem to effect germination rates in the cultivars studied.