Fosfor bitki gelişmesini sınırlayan temel elementlerdendir. Toprakta genellikle çözünemez formda olduğu için yüksek ve-rim için alınabilir P genellikle yetersizdir. Gübre olarak uygulanan inorganik fosforun da büyük bir kısmı uygulamadan sonra bitkilerce alınamaz şekle dönüşmektedir. Fosfor noksanlığının karşılanması için yoğun gübre kullanımı, yüksek maliyet ve çevre sorunlarına neden olmaktadır. Tarımda kimyasal gübre kullanımının azaltılması için mikroorganizmaların kullanımı önemli-dir. Biyolojik gübrelerin rolünün artması ve yaygınlaşması, kimyasal gübre gereksinimini ve gübrelerin çevresel olumsuz etkilerini azaltacaktır. Bir çok bakteri organik asit üretimi veya diğer mekanizmalarla inorganik ve organik fosfatın çözünürlü-ğünü artırmakta ve bitkiler için alınabilir forma dönüştürmektedir. Mineral fosfat çözünürlüğünün temel mekanizması organik asit üretimi olurken, asit fosfataz organik fosforun mineralizasyonunda önemli rol oynamaktadır. Fosfat biyolojik gübreleme-sinde başarı inokulumun kalitesi, bitki çeşidi, kültür koşulları, toprak özellikleri, sıcaklık, nem rejimi, toprak yapısı, aşılama ve uygulama tekniği, kullanılabilir maddelerin alınabilirliği ve gübreleme düzeyine bağlıdır. Bu derlemede biyolojik gübre etmeni olarak bitki gelişmesini teşvik eden bakterilerin (PGPR) çok yüksek bir potansiyele sahip olduğu, çeşitli bitki, iklim ve toprak koşullarında faydalı olabileceği ortaya konulmuştur. Özellikle PGPR tarafından, bitkisel hormonsal maddelerin, bitki tarafın-dan hormon üretimini azaltıcı enzimlerin ve flavonoid maddelerin üretimi, kök yüzey alanını artırarak kök gelişmesini ve mor-folojisini değiştirme, besin alımını ve ortak yaşam ilişkilerini etkileyen mekanizmaların tam olarak açıklığa kavuşturulması gereklidir.

Phosphorus is one of the major plant nutrients limiting plant growth. Available P is generally not sufficient maximum crop yields because most P in soils exists in insoluble forms. A large portion of inorganic phosphates applied to soil as fertilizer is rapidly immobilized after application and becomes unavailable to plants. Large quantities of chemical fertilizes are used to replenish soil N and P, resulting in high costs and severe environmental contamination. In agriculture, it is important to make full use of microorganisms in order to reduce the use of chemical fertilizers as much as possible. Increasing and extending the role of biyofertilizers would reduce the need for chemical fertilizers and decrease adverse environmental effects. Several bacte-ria may also solubilize inorganic phosphate, making soil phosphorus other wise remaining fixed available to the plants due to excretion of organic acids and through other mechanisms. The principal mechanism for mineral phosphate solubilization is the production of organic acids, and acid phosphatases play a major role in the mineralization of organic phosphorous in soil. The success of biofertilizer inoculum depennds various factors such as quality of inoclum, crops and cultivars, temperature, moisture regimes, soil composition, inoculation and application technique, available of the utilizable substrates and level of fertilization. This reviev has shown that there is huge potential for use of PGPR as biofertilizing agents for a wide variety of crop plants in a wide range of climatic and edaphic conditions. In particularly, researches must be investigate the phytohor-mone production by PGPR, production of enzymes which decrease phytohormone productionoby the host, root development and morphology resulting in greater root surface area for the absorption of nutrients or enhance host-symbiont relationships.