Sakarya Savaşı'nda Anadolu'da Yeni Gün

Anadolu’da Yeni Gün, ilk olarak 1918 Eylül’ünde, Yunus Nadi tarafından Yeni Gün adıyla İstanbul’da yayınlanmıştır. Mütareke devrinin ağırlığı çökünce Ankara’ya taşınan gazete, Ağustos 1920’den itibaren Ankara’da, Anadolu’da Yeni Gün adıyla tekrar çıkmıştır. Ankara Hükümeti’nin yarı resmi sözcülüğünü yapan Anadolu’da Yeni Gün, Millî Mücadele basını içinde en kuvvetli ve nitelikli gazetelerden biridir. Sakarya Savaşı’nda Kayseri’ye nakledilir. Savaşın zaferle sonuçlanmasının ardından yeniden Ankara’ya taşınmış, Cumhuriyet’in ilânından sonra kapanarak yerini, yine Yunus Nadi tarafından 7 Mayıs 1924’ten itibaren İstanbul’da yayınlanmaya başlayan Cumhuriyet’e bırakmıştır. Niteliksel tarihsel tasarım karakterini taşıyan çalışma, kurtuluş sürecinin kritik evrelerinden biri olan Sakarya Savaşı’nın, Millî Mücadele’nin önde gelen gazetelerinden Anadolu’da Yeni Gün’ün yayın hayatını nasıl etkilediğini ve gazetenin bu süreçte izlediği politikayı değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

The daily newspaper Anadolu'da Yeni Gün during the battle of Sakarya

The daily newspaper Anadolu’da Yeni Gün was first printed in September of 1918 by Yunus Nadi in Istanbul by the name Yeni Gün (The New Day). To escape the suppression of the armistice era, the newspaper moved to Ankara and was printed from August 1920 on under the name Anadolu’da Yeni Gün. Acting as the semiofficial voice of the Ankara government, the newspaper was one of the most influential and qualified dailies among the Nationalist Press. During the Battle of Sakarya, the newspaper was moved further east to Kayseri. The battle resulting with the victory of the National army, it moved back to Ankara, and after the declaration of the Republic it was closed to make place for the İstanbul daily Cumhuriyet printed again by Yunus Nadi after 7 May 1924. With a character of a qualitative historical reconstruction, the study aims to evaluate how the Battle of Sakarya as one of the most critical turning points of the Liberation War, affected the Anadolu’da Yeni Gün as one of the leading dailie

PDF

___

Abalıoğlu Y N (1955) Ankara’nın İlk Günleri, Sel Yayını, İstanbul.
Abalıoğlu Y N (1978) Kurtuluş Savaşı Anıları, Erdini Yayını, İstanbul.
Alemdar K (2001) İletişim ve Tarih, Ümit Yayıncılık, Ankara.
Anadolu’da Yeni Gün (Ankara/10 Ağustos 1920, 25 Temmuz 1337, 22–23 Teşrin-i Sani 1337, Kayseri/1 Eylül 1337–7 Teşrin-i Evvel 1337).
Ayhan B (2007) Millî Mücadele’de Basın, Tablet Yayını, Konya.
BOA, 30/Ca /1337 (Hicrî)/03.03.1919, DN: 215, GN: 2, FK: MV.
Coşar Ö S (t.y.) Millî Mücadele Basını, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul.
Çoker F (Hz.) (1995) Türk Parlamento Tarihi Millî Mücadele ve TBMM I. Dönem 1919– 1923, C. III, TBMM Vakfı Yayını, Ankara.
Güner Z ve Kabataş O (1990) Mücadele Dönemi Beyânnâmeleri ve Basını, AAM Yayını, Ankara.
Güneri S N (1999) Hatıra Defteri, (Hz. A. Birinci), Erzurum Kitaplığı, İstanbul.
Fındıkoğlu Z F (1947) Matbuat Tarihimizden Mühim Bir Yaprak, Cumhuriyet, 17 Haziran 1947.
İnuğur M N (1992) Türk Basın Tarihi, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul.
Kabacalı A (2000) Başlangıcından Günümüze Türkiye’de Matbaa Basın ve Yayın, Literatür Yayını, İstanbul.
Kansu M M (1997) Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, TTK Yayını, Ankara.
Kars Z (1993) Millî Mücadele’de Kayseri, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara.
Kaya Ş (1974) “Yunus Nadi”, Cumhuriyet 1924–1974, Konur Ertop (der.) içinde. Cumuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T. A. Ş., İstanbul.
Kocabaşoğlu U (1981) Millî Mücadele’nin Sözcülerinden: Anadolu’da Yeni Gün, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Derg, 36/1–4, 179–203.
Koloğlu O (2006) Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, Pozitif Yayını, İstanbul.
Özalp K (1998) Millî Mücadele 1919–1922 I, TTK Yayını, Ankara.
Öztoprak İ (1981) Kurtuluş Savaşında Türk Basını, İş Bankası Yayını, Ankara.
Sebîlürreşad (24 Eylül 1337).
Şapolyo E B (1974) “‘Yeni Gün’ü Nasıl Çıkarmıştı ?”, Cumhuriyet 1924–1974, Konur Ertop (der.) içinde. Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T. A. Ş., İstanbul.
Tamer A (2004) İrade-i Milliye Ulusal Mücadelenin İlk Resmi Yayın Organı, Tüstav Yayını, İstanbul.
TBMM Gizli Celse Zabıtları (1985) C: II, 17 Mart 1337 (1921)-25 Şubat 1337 (1922), İş Bankası Yayını, Ankara.
Topuz H (2003) II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, Remzi Kitabevi Yayını, İstanbul.
Yeni Gün (3 Eylül 1918).
Yust K (1995) Kemalist Anadolu Basını (Hz. O. Koloğlu), Çağdaş Gazeteciler Derneği Yayını, Ankara.