KÜRESELLEŞMENİN SİNEMA ENDÜSTRİSİNE ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE ÜRETİM-DAĞITIM-GÖSTERİM İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Küreselleşme ekonomik, teknolojik ve politik boyutlarının yanı sıra kültürel alandaki etkileriaçısından da tartışılması gereken çok yönlü bir süreçtir. Kültür emperyalizmi, kültürünmetalaşması gibi kavramlar kültürün küresel piyasalarla bütünleşmesine ve ideolojikmücadele alanlarına işaret etmektedir. Bu çalışma küreselleşme sürecinde Türkiye’desinema sektöründe değişen pazar dinamiklerine ve ulusal-uluslararası aktörlerin politikayapım sürecindeki etkinliklerine odaklanmaktadır. Çalışmada küreselleşmeye ilişkin kavramsalbir çerçeve sunulmakta, izlenen ulusal ve uluslararası politikalar bu süreçle ilişkiiçinde tartışılmakta ve Türkiye’de sinema sektörüne ilişkin sorunlar araştırılmaktadır.Çalışmanın sonucunda, film üretim teknolojisindeki değişimin ve dağıtım-gösterim süreçlerineilişkin yapısal sorunların göz ardı edildiği saptanmış, film pazarındaki yapısaldeğişiklikleri daha geniş biçimde, küresel bağlamda değerlendiren ve alanın aktörlerinipolitika yapım sürecine dâhil eden bir anlayışın gerekliliği vurgulanmıştır.

THE IMPACT OF GLOBALIZATION IN FILM INDUSTRY: AN ANALYSIS OF PRODUCTION DISTRIBUTION EXHIBITION CHAIN IN TURKEY

Globalization is multidimensional process that must be discussed in terms of economic, technological and political dimensions as well as its cultural implications. Concepts such as cultural imperialism and cultural commodification point to the integration of cultures with global markets and the fields of ideological struggle. This study focuses on changing market dynamics in the cinema sector in Turkey with globalization and activities of the national-international actors in the policy making process. In the study, conceptual framework on globalization is presented, national and international policies are discussed in relation to this process and problem areas releated to the cinema sector in Turkey are being investigated. As a result of the study, it has been determined that the change in the film production technology and the structural problems of the distribution-exhibition process are ignored. In additon, the need for an understanding that takes into account the structural changes in the film market within a broader global context and engages actors in the field with the policy making process has been emphasized.

PDF

___

Aktaş A S ve Tuna B (2005) Türk Sineması 2004’ü Rekorla Kapattı, http//www. sinematek.org/haberler:ntvmsnbc, erişim tarihi: 6.01 2005.
Baran T (1994) Warner Bros Türkiye Şubesinin Genel Müdürü Haluk Kaptanoğlu: Türk Sinemasının Problemi Pazarın da Problemi Benim de Problemim, Antrakt, 35, 21-24.
Carney J (2014) A New Distribution Model Gives Turkey’s Film Fans Their Fill of Foreign Fare,http://variety.com/2014/film/global/a-new-distribution-model-givesturkeys-film-fans-their-fill-of-foreign-fare-1201066391/ 24.01.2014, erişim tarihi: 31.05.2016.
Castells M (2008) Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, 1. cilt, E. Kılıç (çev), Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Collins R (1989) The Language of Advantage: Sattelite Television in Western Europa, Media Culture Society ,11, 351-371.
Crisp V (2015) Film Distribution in the Digital Age, Palgrave Mac Millian, New York&London.
Crofts C (2011) Cinema Distribution in the Age of Digital Projection, Post Script: Essays in Film and the Humanities, 30 (2), 82-98.
Erdoğan N ve Kaya D (2002) Institutional Intervention in the Distribution and Exhibition of Hollywood Films in Turkey, Historical Journal of Film, Radio and Television, 22(1), 47-59.
Erkılıç H (2008) Sinema Politikaları Çerçevesinde Filmlere Sağlanan Devlet Desteği, İletişim Fakültesi Dergisi, 33, 57-71.
European Parliament (2014) An Overview of European Film Industry, European Parliamentary Research Service, 1-8, http://www.europarl.europa.eu/ RegData/etudes/ BRIE/2014/545705/EPRS_BRI(2014)545705_REV1_EN.pdf, erişim tarihi: 13.05.2016.
Ferguson M (1995) Media, Markets and Identities: Reflections on the GlobalLocal Dialectic, Canadian Journal of Communication, http://www.wlu.ca/ wwwpress/jrls/cjc/BackIssues/20.4/index.html, erişim tarihi: 21.12.2005.
Gomery D (2008) Hollywood Stüdyo Sistemi, Dünya Sinema Tarihi, Geoffrey Nowell-Smith (ed.), A Fethi (çev), Kabalcı, İstanbul, 64-75.
Griffin A (2016) TTIP Talks “Likely to Stop” Say Officials as François Hollande Signals France will Reject Deal, Independent, 3. 06. 2016. http://www. independent.co.uk/news/world/europe/ttip-talks-france-francois-hollande-dealagreement-transatlantic-trade-partnership-a7011986.html, erişim tarihi: 28.11. 2017.
Hedetoft U (2000) Contemporary Cinema: Between Cultural Globalization and National Interpretation, Cinema and Nation M. Hjort and S. MacKenzie (eds.), Routledge, London, 278-297.
Herold A (2005) Avrupa Film Politikaları ve Rekabet Yasası: Düşmanlık mı Birlikte Yaşam mı?, Avrupa Birliği ve Türkiye’de İletişim Politikaları: Pazarın Düzenlenmesi, Erişim ve Çeşitlilik, M G Bek ve D Kevin (ed.), Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 291-332.
Hill J (2008) Ulusal Film Politikaları: Ekonomi ve Kültür Arasında, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 7, D. Bayraktar (ed.), Bağlam Yayınları, İstanbul, 23-30.
http://www.hurriyet.com.tr/guney-koreli-cj-cgv-mars-cinemayi-800-milyondolara-aldi-40081235, erişim tarihi: 26.05.2016.
Işığan A (1997) Dağıtım Alanındaki Değişim ve Türk Sinemasının Yeniden Yapılanması: 1987-96, Mürekkep, 8, 100-106.
Kanzler M (2014) The Turkish Film Industry: Key Developments, European Audiovisual Observatory, Strasburg, erişim tarihi: 13.05.2016.
Kıraç R (2000) 90’lı Yıllarda Sinemamıza Genel Bir Bakış, 25. Kare, 30, 12-17.
Kültür Bakanlığı (2016) 2015 Yılı Türkiye Vizyon Raporu, http://sinema. kulturturizm. gov.tr/TR,144746/gise-verileri.html, erişim tarihi: 16.08.2016.
Lopez A M (2000) Facing up to Hollywood, Reinventing Film Studies, C. Gledhill and L Williams (eds.), Arnold Publishers, London, 419-437.
Mattelart A (1995) Beyin İğfal Şebekesi, I. Gürbüz (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Miller T (2004) Küresel Hollywood: Hollywood Tarihi, Kültür Emperyalizmi ve Küreselleşme, Yeni İnsan-Yeni Sinema, 14, 33-42.
Motion Picture Association of America (2016) Theatrical Market Statistics, https://www.mpaa.org/wp-content/uploads/2017/03/MPAA-Theatrical-MarketStatistics-2016_Final.pdf, erişim tarihi: 28.11.2017.
Oktay A (1995) Türkiye’de Popüler Kültür, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Okur Y (2002) Sinema Sektöründe Bir Şantiye, Altyazı, 8, 68-69.
Özen E ve Çelenk S (2006) Sinema Endüstrisinin Ekonomik Yöndeşme Eğilimleri: Hollywood Örneği, İletişim Araştırmaları, 4 (1), 67-96.
Ramonet I (2000) Medyanın Zorbalığı, A. Derman (çev), Om Yayınları, İstanbul.
Rekabet Kurumu (2016) Sinema Hizmetleri Sektör Raporu, Rekabet Kurumu, Ankara, erişim tarihi: 26.05.2016.
Robertson R (1990) Mapping the Global Condition: Globalization as the Central Concept, Global Culture, M. Feathersone (ed.) Sage, London, 15-30.
Sassoon D (2002) Kültürel Pazarlar Üzerine, New Left Review-Türkiye Seçkisi, 324-342.
Schlesinger P (1997) From Cultural Defence to Political Culture: Media, Politics and Collective Identity in the European Union, Media, Culture, Society, 19 (3), 369-391.
SEYAP (2014) Sanal Kopya Bedeli (VPF) Raporu, Sinema Eseri Yapımcıları Meslek Birliği, İstanbul, erişim tarihi: 26.05.2016.
Stam R ve Shotat E H (2000) Film Theory and the Spectatorship in the Age of the Posts, Reinventing Film Studies, C Gledhill and L Williams (eds.), Arnold Publishers, London, 382-401.
Stevenson N (2008) Medya Kültürleri, G. Orhon, B.E. Aksoy (çev), Ütopya Yayınları, Ankara.
Ulusay N (2003) Avrupa Merkezli Görsel İşitsel Kuruluşlar ve Türkiye, Avrupa Birliği ve Türkiye’de İletişim Politikaları, Mine Gencel Bek (ed.), Ümit Yayıcılık, Ankara, 59-88.
Ulusay N (2005) Türk Sinemasındaki Dönüşüm ve Eurimages, Avrupa Birliği ve Türkiye’de İletişim Politikaları: Pazarın Düzenlenmesi, Erişim ve Çeşitlilik, M Gencel Bek ve D Kevin (ed.), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 333-372.
Wayne M (2002) European Cinema: In the Shadow of Hollywood, The Politics of Contemporary European Cinema, Intellect Books, 1-32.
Van Elteren M (1999) Amerikan Popüler Kültürünün Etkisinin Popüler Bir Yaklaşım İçinde Değerlendirilmesi, Popüler Kültür ve İktidar, N Güngör (ed.), Vadi Yayınları, Ankara, 275-325.
Yılmazok L (2010) Turkish Films Co-Produced with in Europe: The Story After Twenty Years’ Experience, Sinecine, 1(2), 87-108.