Hürriyet a.ş. örneğinde yeni medya sektörü ve çokuluslaşma pratiklerinin temel eğilimleri

Yeni medya araçları ve ortamının yarattığı olanaklar, sermaye faaliyetlerinin zaman ve mekâna yönelik sınırlılıkları aşmasına olanak sağlamış ve esnek birikim pratiklerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bu bağlamda, kitlesel üretim/tüketimden çok esnek üretim/tüketim süreçleri ve ulusal ölçekle beraber bölgesel ve küresel faaliyet ölçekleri daha da ön plana çıkmıştır. Yaşanan dönüşüm, kapitalizmin tarihinde gözlemlenen farklı birikim rejimlerinin ve düzenleyici kuruluşların dönüşümü açısından ele alınmıştır. Geleneksel medya kuruluşları, söz konusu dönüşümle beraber, artan yoğunlaşma pratikleriyle faaliyet alanlarını geliştirerek yeni medya sektörünün başat aktörleri arasında yer almışlardır. Çalışmada, bir aile şirketi olarak yayın hayatına başlayan Hürriyet gazetesinin, birikim rejimlerinde yaşanan dönüşüm çerçevesinde yeni medya sektöründe üstlendiği rolü ve bu kapsamda geliştirdiği çokuluslaşma pratikleri incelenmiştir.

New media sector and primary trends of practices of multinationalization in the case of Hürriyet inc.

New media tools and the possibilities that are created by the context, helped capital activities overcome the limits regarding the time and space and gave way to the proliferation of flexible accumulation practices. In this context, rather than mass production/mass consumption processes, flexible production/flexible consumption processes and as well as national, regional and global activity scales comes into prominence. This transformation is held in terms of the different accumulation regimes observed through the history of capitalism and the transformation of organising institutions is regarded too. Traditional media institutions have enlarged their activity realms due to the abovementioned transformation with increasing condensation practises and they have become the major actor in the new media sector. In this study, the role of Hurriyet newspaper, which started to publish as a family company, and then with all those transformations, began to enhance multinationalization practises in new media sector is analysed.

___

  • Adaklı G (2006) Türkiye’de Medya Endüstrisi, Neoliberalizm Çağında Mülkiyet ve Kontrol İlişkileri, Ütopya Yayınları, Ankara.
  • Aydoğan A (2005) İnternette Geleneksel Medya, F Başaran ve H Geray (der), İletişim Ağlarının Ekonomisi. Siyasal Kitabevi, Ankara, 259-285.
  • Başaran F (2005) Uzun Dalgalar ve Bilgi, İletişim Teknolojileri Paradigması, F Başaran ve H Geray (der), İletişim Ağlarının Ekonomisi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 59-72.
  • Bulut S (2009) Osmanlı’dan 1980’li Yıllara Basının Mülkiyet Yapısı, S Bulut (der), Sermayenin Medyası Medyanın Sermayesi, Ütopya Yayınları, Ankara, 61-74.
  • Castells M (2008) Ağ Toplumunun Yükselişi, Enformasyon Çağı: Ekonomi Toplum ve Kültür, Ebru Kılıç (çev), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Cohn H T (2005) Global Political Economy, Pearson Longman, USA.
  • Çınar M (1993) Küresel Sermaye ve Ulus- Devlet Üzerine Etkileri, Toplum ve Bilim Derg, 62, 78-92.
  • Dağtaş E ve Yıldızgörür M (2008) Sembolik Bir Seçkin Olarak Ertuğrul Özkök’ün Düşüncelerindeki Kırılmaların Dönemin Popüler Kültürü Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Levent Yaylagül ve Nilüfer Korkmaz (der), Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji, Dipnot Yayınevi, Ankara, 213-264.
  • Emiroğlu K, Danışoğlu B ve Berberoğlu B (2006) Ekonomi Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
  • Geray H (1994) Yeni İletişim Teknolojileri, Kılıçaslan Yayınları, Ankara.
  • Geray H (2002) İletişim ve Teknoloji Uluslararası Birikim Düzeninde Yeni Medya Politikaları, Ütopya Yayınları, Ankara.
  • Geray H (2005a) İktisat ve İletişim İlişkisi Üzerine, F Başaran ve H Geray (der), İletişim Ağlarının Ekonomisi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 9-33.
  • Geray H (2005b) Birikim Düzenleri, Yeniden Yapılanma ve Küreselleşme, Funda B ve Haluk G (der.). İletişim Ağlarının Ekonomisi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 35-57.
  • Geray H (2005c) Telekomünikasyon Ekonomisi, Funda B ve H Geray (der), İletişim Ağlarının Ekonomisi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 75- 106.
  • Gökalp İ (1984) Ekonomide Düzenleme Kavramı?, Yapıt Derg, 49, 5-19.
  • Jessop B (2005a) Birikim Stratejileri, Devlet Biçimleri ve Hegemonik Projeler, Betül Y ve Alev Ö (der), Y Karahanoğulları (çev), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet, İletişim Yayınları, İstanbul, 153-187.
  • Jessop B (2005b) Ulusal Ekonomi ve Ulusal Devletin Geleceğini Anlatılamak? Düzenlenmenin Yeniden Haritalandırılması ve Yönetişimin Yeniden İcadı Üzerine Düşünceler, Betül Y ve Alev Ö (der), Y Karahanoğulları (çev), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet, İletişim Yayınları, İstanbul, 301-342.
  • Jessop B (2005c) Küreselleşme ve Mantık( sızlık)ları Üzerine Düşünceler, B Yarar ve A Özkazanç (der), Y Karahanoğulları (çev), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet. İletişim Yayınları, İstanbul, 267-299.
  • Low L (2002) Economics of Information Technology and The Media Singapore University Press, Singapore.
  • Koloğlu O (2006) Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, Pozitif Yayıncılık, İstanbul. Ozanich G ve Wirth M O (2006) Structure and Change: A Communication Industry Overview, A F Alexander, ve ark (ed), Media Economics: Theory and Practice. Mahwah, Lawrance Erlbaum, New York, 69-84.
  • Şeni N (1981) Ekonomik Kriz ve Yeni Birikim Modeli Senaryosu Üzerine, Toplum ve Bilim Derg, 14, 44-63.
  • Taş O (2006) İletişim Alanında Yöndeşme Eğilimleri Teknoloji, Pazar ve Düzenleme, Kültür ve İletişim Derg, 9, 33-62.
  • Topuz H (2003) Türk Basın Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Törenli N (2003) EİT Dolayımında Kapitalist Üretim İlişkilerinin Yeniden Yapılandırılması: Enformasyon Toplumu ve Düşündürdükleri, SBF Derg, 58, 191-219.
  • Törenli N (2005) Yeni Medya Yeni İletişim Ortamı Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. Van Dijk J (1999) The Network Society, Sage Publications, London.
  • GÖRÜŞMELER
  • Dayan S A (2009) Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., Yatırım İlişkileri Koordinatörü.
  • Dayan S A (2011) Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., Yatırım İlişkileri Koordinatörü.
  • Kibar Y Ş (2011) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Sektörel Araştırma ve Stratejiler Dairesi Başkanlığı.
  • Özer A (2009) Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş,. Strateji ve İş Geliştirme Grup Başkanı.