BAUMAN GİBİ DÜŞÜNMEK: WELLNESS İLE ÖLÜMÜN YAPISÖKÜMÜNÜN HABERLER ÜZERİNDEN İNCELENMESİ*

21.yüzyılın önemli sosyologlarından biri olan Zygmunt Bauman, insan hareketlerinintemelinde “ölümden kaçma” ve “ölümsüzlüğe ulaşma” olduğunu söylemektedir. Onagöre, hayvanlardan farklı olarak insanlar ölümlülüklerinin bilincindedir, bu nedenle varoluşlarından itibaren bu olguya baş etmeye çalışırlar. Ancak her dönem kendine özgü başetme yöntemlerini, Bauman’ın ifadesiyle “yaşam stratejilerini” yaratmıştır. Moderndönemin “yaşam stratejisi” ölümü yapısöküme uğratmaktadır. “Aklın” baş edemediğiölüm yapısökümle baş edilebilir parçalara ayrılmıştır: Formda kalmak, egzersiz yapmak,yediklerimize dikkat etmek. Baş edilmesi gereken en önemli olgulardan biri de“yaşlanma”dır. Yaşlanma karşıtı, yaşlanmayı önleyen ya da yaşlanmanın etkileriniazaltan ürünler, büyük bir tüketim alanını oluşturmaktadır. Bauman’ın perspektifindendeğerlendirildiğinde, insanlar bu ürünleri tüketerek bir anlamda ölümle başedebileceklerini düşünmektedirler. Haberler de “wellness kültürünü” (yeniden) üreten birsöylem aracı olarak ortaya çıkmaktadır. Medya “ölümün habercisi yaşlılığa” karşıkoymak için genç, güzel, sağlıklı ve fit olmanın gerekliliğini vurgularken, bu ürünleritüketmek artık bireyler için neredeyse bir zorunluluğa dönüşmüştür. Bu makalekapsamında Hürriyet gazetesinde “yaşlılık” ve “wellness” kapsamındaki haberlerbetimsel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Buna göre anti-aging ürünlerinin sağlıkve estetik nitelikteki araçsallığı ölümsüzlük temalı çok katmanlı eylem anlamları inşaetmektedir.

THINKING LIKE BAUMAN: ANALYZING DECONSTRUCTION OF DEATH BY WELLNESS VIA NEWS

Zygmunt Bauman, one of the most important sociologists of the 21st century, states that “escape from death” and “reaching immortality” are the basis of human behaviour. According to him, unlike animals humans are aware of their mortality, because of that reason they deal with this phenomenon since their existence. Each era creates its own methods to deal with death, by Bauman expression their “life strategies”. The “life strategy” of modern era is to deconstruct death. Death, which reason can’t cope with, divided into “copable” pieces: Stayinf fit, exercising, paying attention to our diet. One of the areas to “cope with” is aging. Products that prevent aging and reducing the effects of aging form a new consumption field. If we think through Bauman’s perspective, people think they can deal with death by consuming these products. The news also emerges as a means of discourse for (re)producing “wellness culture”. While media emphasizes the need to be young, beautiful, healthy and fit to resist aging, consuming anti-aging products almost becomes a necessity for people. In this article news about “oldness” and “wellness” in Hürriyet newspaper were analyzed by descriptive content analysis. Accordingly, the instrumentalism of anti-aging products which has health and aesthetic quality, constructs mutli-layered action meanings about immortality.

PDF

___

Akdeniz E (2016) Derrida’da Kökensiz Düşüncenin Kökeni olarak Diffêrance, Düşünme Dergisi, 1, 33-49.
Atilla G ve Büyüker İşler D (2012) Tüketim Nesnesi Olarak Sağlıklı Olma Kültürü (Healthism) Üzerine Nitel Bir Ön Çalışma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 221-230.
Balkın J M (2004) Yapısöküm, Kasım Küçükalp (Çev.), Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(1), 321-332.
Baudrillard B (2008) Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. Oğuz Adanır (Çev.), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Bauman Z (2000b) Siyaset Arayışı, Tuncay Birkan (Çev.), Metis Yayıncılık, İstanbul.
Bauman Z (2001a) Bireyselleşmiş Toplum, Yavuz Alogan (Çev.),Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Bauman Z (2001b) Parçalanmış Hayat, İsmail Türkmen (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Bauman Z (2003) Modernlik ve Müphemlik, İsmail Türkmen (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Bauman Z (2009) Akışkan Aşk, Işık Ergüden (Çev.), Versus Kitap, İstanbul.
Bauman Z (2013) Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, İsmail Türkmen (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Bilgin N (2006) Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi:Teknikler ve Örnek Çalışmalar, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Burcu E ve Akalın E (2008) Ölüm Olgusu Üzerine Sosyolojik Tartışmalar, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Ankara, 8, 29-54.
Büyüköztürk Ş, Demirel F, Karadeniz Ş, Akgün Ö E ve Kılıç E (2008) Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Yayınları, Ankara.
Cirhinlioğlu Z (2001) Sağlık Sosyolojisi, Nobel Yayınları, Ankara.
Ergüven M H (2010) Wellness, Medical Wellness ve Turizm, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 2(2), 87-95.
Foucault M (2007) Cinselliğin Tarihi, Hülya Uğur Tanrıöver (Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Foucault M (2001) The Birth of Social Medicine, http://www.lchc.ucsd.edu/ cogn_150/Readings/foucault/social_medicine/foucault_birth.pdf.
Gülbahar Y ve Alper A (2009) Öğretim Teknolojileri Alanında Yapılan Araştırmalar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Ankara, 42(2), 93-111.
Harvey D (2003) Postmodernliğin Durumu, Metis Yayınları, İstanbul.
Man F ve Balcı A (2006) Postmodern Dönemde Modern Bir Pratik Olarak Sağlık, Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi.
Püsküllüoğlu A (2003) Arkadaş Türkçe Sözlük, Arkadaş Yayıncılık, İstanbul.
Rutli E E (2016) Derrida’nın Yapısökümü, Temâşâ, 5, 49-67.
Sezgin D (2011) Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ankara, 2(2), 52-78.
Şimşek M (2016) Modernite Postmodernite ve Bauman, Belge Yayınları, İstanbul.
Tatar M (1998) Castoriadis ve Toplum, Toplum ve Bilim, 108. http://www. birikimdergisi.com/birikim-yazi/3232/castoriadis-ve-toplumun- kurulusu#.WfjcDmi0OUl.
Tokgöz O (2003) Temel Gazetecilik, İmge Kitabevi, Ankara.
Van Dijk T A (1999) Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları, Mehmet Küçük (der), Medya İktidar İdeoloji, Ark Yayınları, Ankara.
Yıldırım A ve Şimşek H (2006) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yurdakul H (2016) Medya ve Siyaset Perspektifinden Kamuoyu, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 81-90.