COVID-19 pandemisi sırasında diş kliniklerine yapılan başvuruların incelenmesi

Amaç: Bu çalışmanın amacı COVID-19 pandemisi sırasında uygulanan kısıtlamaların kişilerin diş hekimliği hizmetlerine başvuruları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Gereç ve yöntemler: Bu çalışma retrospektif olarak tasarlandı. Veri toplamak için 5 aylık bir sürede X Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesine başvuran hastaların dosyaları incelendi. Toplam 695 hasta dosyası incelenerek dahil edilme kriterlerini karşılayan, 446 hasta çalışmaya eklendi. Hastaların demografik bilgileri, başvuru nedenleri, acil tedavi gereksinimleri, komorbid hastalıkları, uygulanan görüntüleme yöntemleri dosyalarındaki kayıtlı bilgilerden elde edildi, ÇKDD (Çürük, kayıp, dolgulu dişler) skorları ise panoramik radyograflar üzerinden değerlendirildi. Bulgular: Önlemlerin kademeli olarak azaltılmaya başlandığı normalleşme öncesi (Nö) ve sonrası (Ns) periyotlardaki başvurular arasında acil tedavi gereksinimi bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (p =0,082). Hastaların başvuru nedenleri karşılaştırıldığında;Nö grubunda “kırık diş” şikâyeti ile başvuran hastaların Ns grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı seviyede fazla olduğu görüldü (p =0,033). Ns grubunda ise “ortodontik bozukluk” şikâyeti ile başvuran hastalar Nö grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede fazlaydı (p =0,003). Nö grubunda komorbid hastalığı olan bireylerin Ns grubundan daha fazla olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu gözlendi (p <0,001). Acil tedavi gereksinimi olan hastalar ile olmayan hastalar arasında ÇKDD skorları bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır (p <0,001). Sonuç: COVID-19 salgını, dünya çapında diş hekimliği hizmetlerinin sağlanmasında önemli bir handikap yaratsa da estetik kaygı ve ortodontik tedavi amaçlı başvurular geçerliliğini korumaktadır.

Anahtar Kelimeler:

COVID-19, ağız sağlığı, koruyucu diş hekimliği

Examination of applications made to dental clinics during the COVID-19 pandemic

Keywords:

COVID-19, oral health, preventive dentistry,

PDF

___

1. Cordeiro MS, Backes AR, Durighetto AF, Goncalves EHG, de Oliveira JX. Fibrous Dysplasia Characterization Using Lacunarity Analysis. Journal of Digital Imaging 2016; 29: 134-140.
2. Guarner J. Three Emerging Coronaviruses in Two Decades: The Story of SARS, MERS, and Now COVID-19. American Journal of Clinical Pathology 2020; 153: 420-421.
3. Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, Qiu Y, Wang J, Liu Y, Wei Y, Xia Ja, Yu T, Zhang X, Zhang L. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. The Lancet 2020; 395: 507-513.
4. Wang D, Hu B, Hu C, Zhu F, Liu X, Zhang J, Wang B, Xiang H, Cheng Z, Xiong Y, Zhao Y, Li Y, Wang X, Peng Z. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus–Infected Pneumonia in Wuhan, China. JAMA 2020; 323: 1061-1069.
5. Xu H, Zhong L, Deng J, Peng J, Dan H, Zeng X, Li T, Chen Q. High expression of ACE2 receptor of 2019-nCoV on the epithelial cells of oral mucosa. International Journal of Oral Science 2020; 12: 8.
6. Xu J, Li Y, Gan F, Du Y, Yao Y. Salivary Glands: Potential Reservoirs for COVID-19 Asymptomatic Infection. Journal of Dental Research 2020; 99: 989-989.
7. To KK-W, Tsang OT-Y, Yip CC-Y, Chan K-H, Wu T-C, Chan JM-C, Leung W-S, Chik TS-H, Choi CY-C, Kandamby DH, Lung DC, Tam AR, Poon RW-S, Fung AY-F, Hung IF-N, Cheng VC-C, Chan JF-W, Yuen K-Y. Consistent Detection of 2019 Novel Coronavirus in Saliva. Clinical Infectious Diseases 2020; 71: 841-843.
8. Patton LL. Viral pandemics and oral health: Lessons learned from HIV to SARS-CoV-2. Oral surgery, oral medicine, oral pathology and oral radiology 2021; 131: 149-153.
9. Brondani M, Donnelly L. The HIV and SARS-CoV-2 parallel in dentistry from the perspectives of the oral health care team. JDR Clinical & Translational Research 2021; 6: 40-46.
10. Li Y, Yao L, Li J, Chen L, Song Y, Cai Z, Yang C. Stability issues of RT-PCR testing of SARS-CoV-2 for hospitalized patients clinically diagnosed with COVID-19. Journal of Medical Virology 2020; 92: 903-908.
11. Epstein JB, Chow K, Mathias R. Dental procedure aerosols and COVID-19. The Lancet Infectious Diseases.
12. Soysal F, İşler SÇ, Peker İ, Akca G, Özmeriç N, Ünsal B. COVID-19 Pandemisiniri Diş Hekimliği Uygulamalarına Etkisi. Klimik Journal/Klimik Dergisi 2020; 33.
13. Herrera D, Serrano J, Roldán S, Sanz M. Is the oral cavity relevant in SARS-CoV-2 pandemic? Clinical oral investigations 2020; 24: 2925-2930.
14. Cankardaş S. COVID-19 pandemisinde tedbir alanlar ve ihmalkarlar: sağlık inanç modeli perspektifinden sağlık davranışlarını anlamak. Türkiye Klinikleri COVID-19 2020; 1: 76-80.
15. Guo H, Zhou Y, Liu X, Tan J. The impact of the COVID-19 epidemic on the utilization of emergency dental services. Journal of Dental Sciences 2020; 15: 564-567.
16. Meng L, Hua F, Bian Z. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): Emerging and Future Challenges for Dental and Oral Medicine. Journal of Dental Research 2020; 99: 481-487.
17. Izzetti R, Nisi M, Gabriele M, Graziani F. COVID-19 Transmission in Dental Practice: Brief Review of Preventive Measures in Italy. Journal of Dental Research 2020; 99: 1030-1038.
18. Ballikaya E, Esentürk G, Ünverdi GE, CEHRELİ Z. Yeni Koronavirüs Salgını ve Diş Hekimliği Tedavileri Üzerine Etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2020; 7: 92-107.
19. Becker T, Levin L, Shochat T, Einy S. How much does the DMFT index underestimate the need for restorative care? Journal of dental education 2007; 71: 677-681.
20. Salari N, Hosseinian-Far A, Jalali R, Vaisi-Raygani A, Rasoulpoor S, Mohammadi M, Rasoulpoor S, Khaledi-Paveh B. Prevalence of stress, anxiety, depression among the general population during the COVID-19 pandemic: a systematic review and meta-analysis. Globalization and Health 2020; 16: 57.
21. Ilhan B, Bayrakdar İS, Orhan K. Dental radiographic procedures during COVID-19 outbreak and normalization period: recommendations on infection control. Oral Radiology 2020; 36: 395-399.
22. Choi SE, Simon L, Riedy CA, Barrow JR. Modeling the Impact of COVID-19 on Dental Insurance Coverage and Utilization. Journal of Dental Research 2021; 100: 50-57.
23. Hopcraft M, Farmer G. Impact of COVID-19 on the provision of paediatric dental care: Analysis of the Australian Child Dental Benefits Schedule. Community Dentistry and Oral Epidemiology; 2021; 49: 369-376.