Işın KÜRKÇÜOĞLU, Mesut ERGAN, Tuğçe Gül ELMAS ALSINI, Tahir KESKİN, Abdullah Mayunan ALSINI, Ferdi BAŞKURT

DİŞ HEKİMLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ

Amaç Diş hekimliği öğrencilerinin engelli kişilere yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi, engelli bireylere gelecekte verecekleri sağlık hizmetinin kalitesinin geliştirilebilmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı bir diş hekimliği fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarını belirlemektir. Gereç ve Yöntem Tanımlayıcı araştırma olarak tasarlanan bu çalışma, Süleyman Demirel Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde öğrenim gören 179 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, Sosyo - Demografik Veri Formu ve Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği (YEKYTÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde, iki gruba ait olan ortalamaların karşılaştırılmasında t testi, üç veya daha fazla grubun ortalamalarının karşılaştırılmasında ise tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Bulgular Araştırmaya katılan öğrencilerin %57,5’i kadın, %42,5’i erkek olup yaş ortalamalarının 22,24±1,67 yıl olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin YEKYTÖ puan ortalamasının 60,15±12,76 olduğu, YEKYTÖ puanlarının cinsiyet, engellilik durumu, staj yapılan birimde birlikte çalışılan engelli birey olması, ailede engelli birey olması, öğrenim görülen sınıf ve anne-baba eğitim durumu gibi değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık göstermediği tespit edilmiştir (p>0,05). Sonuç Araştırmamızın sonuçlarına göre çalışmamıza konu olan diş hekimliği öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Diş hekimliği öğrencilerinin tutumlarının, engelli bireylere yaklaşımla ilgili bilgilendirmeler yapılarak ve engelli hastaların dental tedavilerine yönelik teorik ve pratik eğitimler ve rehberlik verilerek geliştirilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Engelli Birey, Tutum, Diş Hekimliği Öğrencileri, YEKYTÖ

DETERMINATION OF THE ATTITUDES OF DENTISTRY STUDENTS TOWARDS DISABLED PEOPLE

Measurement of the attitudes and behaviours of dentistry students towards disabled people is important in terms of improving the quality of health services that will be provided to disabled people in the future. The aim of this study was to determine the attitudes of undergraduate dentistry students towards disabled people. Materials and Methods This study was designed as a descriptive study conducted with the participation of 179 students attending to the Suleyman Demirel University, Faculty of Dentistry. The data were collected using a socio-demographic data form and the Attitude Scale for Persons Affected by Disability (ASPAD). For the statistical analyses, t-test and One-way-ANOVA were used to compare the averages of two groups and to compare the means of three or more groups, respectively. Results It was found that 57.5% of the students participating in this study were female and 42.5% were male and their average age was 22.24±1.67 years. Students' mean ASPAD score was 60.15±12.76 and the scores did not differ significantly from the variables including gender, disability status, working together with a disabled person in the internship unit, having a disabled member in the family, to the class attended and the educational level of the parents. Conclusion The results showed that the attitudes of the dentistry students subjected to this research, towards disabled people, were moderate. Dental students’ attitudes can be improved by providing information about how to approach to disabled individuals and also by giving theoretical and practical education and guidance on the dental care of disabled patients.

Keywords:

Disabled Person, Attitude, Dentistry Students, ASPAD,

PDF

___

Referans1 Çavusoglu G, Unver S, Islamoglu I, Makaracı Y. A research of the attitudes of sports sciences students towards disabled people. Turk J Sport Exe. 2014;16(3):26-30.
Referans2. Çakırer Çalbayram N, Aker MN, Akkuş B, Durmuş FK, Tutar S. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin engellilere yönelik tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(1):30-40.
Referans3. World Health Organization (WHO). WHO global disability action plan 2014–2021: Better health for all people with disability. Geneva, Switzerland: 2015.
Referans4. Ünal V, Yıldız M. Üniversite gençliğinin engellilere yönelik tutumlarının incelenmesi: Sivas örneği. JASSS. 2017;57:341-358.
Referans5. Aydoğan C, Çetin H. Hemşirelik öğrencilerinin zihinsel engelli bireylere yönelik sosyal mesafelerinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018;11(1):665-681.
Referans6. Gedik Z, Toker H. Üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları ve sosyal beğenirlik düzeyleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2018;8(1):111-116.
Referans7. Tervo RC, Azuma S, Palmer G, Redinius P. Medical students’ attitudes toward persons with disability: a comparative study. Arch Phys Med Rehabil. 2002;83:1537-1542.
Referans8. Çömez T, Altan Sarıkaya N. Hemşirelik fakültesi öğrencilerinin engelli bireyleri damgalamaya ilişkin düşünceleri ve uygulamaları. G.O.P. Taksim E.A.H. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi. 2017;3(3):145-152.
Referans9. Şar Sancaklı H. Özel bakım ihtiyacı olan bireylerde ağız diş sağlığı uygulamaları. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2009;43(1-2):39-43.
Referans10. Morgan JP, Minihan PM, Stark PC, Finkelman MD, Yantsides KE, Park A, et al. The oral health status of 4,732 adults with intellectual and developmental disabilities. J Am Dent Assoc. 2012;143(8):838-846.
Referans11. Öcal C, Sütlü Pehlivan S, Til A. Burdur ili rehabilitasyon merkezlerinde 5-19 yaş arası bireylerin ağız ve diş sağlığı durumlarının belirlenmesi. 3.International 21.National Public Health Congress. 2019.
Referans12. Sahin H, Gedik Z. Attitudes towards people with disabilities: the Turkish version of the disability attitudes in health care scale. International Journal of Disability, Development and Education. 2020;1–11.
Referans13. Yuker HE, Block JR, Young JH. The measurement of attitudes towards disabled persons. Human Resources Study. 1966;7:170.
Referans14. Özyürek, M. Engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık; 2006.
Referans15. Şahin H, Bekir H. Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2016;20(3):767-779.
Referans16. Girli A, Yıldırım Sarı H, Kırkım G, Narin S. University students’ attitudes towards disability and their views on discrimination. International Journal of Developmental Disabilities. 2016;62(2):98-107.
Referans17. Sarı YH, Bektaş M, Altıparmak S. Hemşirelik Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi. 2010;27:80-83.
Referans18. Alptekin S, Vural Batık M. Özel eğitim bölümü öğrencilerinin yetersizlikten etkilenmiş kişilere yönelik tutumlarına özel eğitim dersinin etkisi. e-International Journal of Educational Research. 2013;4(4):18-34.
Referans19. Kılıç E, Çıtıl R. Attitudes of physicians and nurses towards the disabled and awareness of applications for the disabled in a university hospital. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 2019;13(2):129-141.
Referans20. Sezer F. Engelli bireylere karşı olumlu tutum geliştirmeye yönelik önleyici rehberlik çalışması; Deneysel bir uygulama. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences. 2012;7(1):16-26.
Referans21. Acak M, Narinç Ç. Eğitim fakültesi öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının incelenmesi (Malatya il örneği). GERMENİCA Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2020;1(1):18-27.
Referans22. Findler L, Vilchinsky N, Werner S. The multidimensional attitudes scale toward persons with disabilities (MAS) construction and validation. Rehabilitation Counseling Bulletin. 2007;50(3):166-176.
Referans23. Çolak M, Çetin C. Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014;29(1):191-211.
Referans24. Daşbaş S, Kesen NF, Eryılmaz C. Eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin engellilere yönelik tutumları. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2013;23(1):39-45.
Referans25. Çelik F, Terkeş N, Uslular E, Şahin Ö, Savaş L, Karateke A, ve ark. Hemşirelerin işitme engelli bireylere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(4):244-253.
Referans26. Tervo RC, Palmer G, Redinius P. Health professional student attitudes towards people with disability. Clin Rehabil. 2004;18(8):908-915.
Referans27. Thompson TL, Emrich K, Moore G. The effect of curriculum on the attitudes of nursing students toward disability. Rehabil Nurs. 2003;28(1):27-30.
Referans28. Paris M. Attitudes of medical students and health-care professionals toward people with disabilities. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 1993;74(8):818–825.
Referans29. Lee H, Jung HI, Kim S, Kim J, Doh RM, Lee J. Attitudes of Korean Dental Students Toward Individuals with Special Health Care Needs. J Dent Educ. 2015;79(9):1024-1030.
Referans30. Ducworth SC. The effect of medical education on the attitudes of medical students towards disabled people. Medical Education. 1988;22(6):501–505.
Referans31. World Health Organization. World report on disability. Geneva: World Health Organization; 2011.
Referans32. Brault MW. Americans with disabilities: 2010. Washington, DC: U.S. Census Bureau, 2012.
Referans33. Benham PK. Attitudes of occupational therapy personnel toward persons with disabilities. Am J Occup Ther. 1988;42(5):305-311.
Referans34. Satchidanand N, Gunukula SK, Lam WY, McGuigan D, New I, Symons AB, et al. Attitudes of healthcare students and professionals toward patients with physical disability: a systematic review. Am J Phys Med Rehabil. 2012;91(6):533-545.
Referans35. Casamassimo PS, Seale NS, Ruehs K. General dentists’ perceptions of educational and treatment issues affecting access to care for children with special health care needs. J Dent Educ. 2004;68(1):23-28.
Referans36. Sanders C, Kleinert HL, Boyd SE, Herren C, Theiss L, Mink J. Virtual patient instruction for dental students: can it improve dental care access for persons with special needs?. Spec Care Dentist. 2008;28(5):205-213.