Kültürel Değerlerin Savunma Harcamalarına Yansıması: NATO Ülkeleri Arasında Bir Uygulama

Kültürel değerler, toplumların davranışlarını açıklamaya yardım eden temel değişkenlerin başında gelmektedir. Ancak yazında, kültürel değerlerin, savunma harcamalarıyla ilişkisine yönelik bir çalışmaya rastlanılamamıştır. Bu çalışmada, kültürel değerlerin, savunma harcamalarının artış veya azalışında bir etkisinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaca yönelik olarak NATO'nun soğuk savaş sonrası savunma harcamaları ile Hofstede'nin kültürel değerler modelinden istifade edilerek istatistiksel analizler yapılmıştır. Ayrıca bu ilişkiye etki edebileceği değerlendirilen çeşitli aracı değişkenler analize dâhil edilmiştir. Global terör indeksi dışında bu ilişkiyi etkileyen bir aracı değişken bulunamamıştır. Sonuç olarak Hofstede'nin modelinde yer alan altı kültürel değer boyutundan dördü ile savunma harcamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur

The Effects of Cultural Values onto the Defense Spending: An Implementation Among The NATO Countries

Cultural values are among the most fundamental variables which help to explain social behaviors. But in literature, any study which searches the relation between cultural values and the defense spending lacks. In this study, it is aimed to ascertain if cultural values have any effect on defense spending or not. Therefore, through NATO post-cold war defense spending and cultural values model of Hofstede are analyzed by means of statistical methods. Moreover, some mediating variables are included in the study. Any mediating variable except global terrorism index is found to effect this relationship. In conclusion, significant relation has been found between defense spending and 4 of 6 dimensions used in Hofstede's cultural values model

___

  • Adler, N. J. (1991). International Dimensions of Organizational Behavior, (2nd Edition). Wadswoerth Publishing Company, California.
  • Akgül, A. (1985). Savunma Sanayi İşletmelerinin Nitelikleri Üzerinde Bir Araştırma ve Türkiye ile İlgili Öneriler. Başbakanlık Basımevi, Ankara.
  • Aslan, H. (1998). Hizmet Ekonomisi. Alfa Yayınevi, İstanbul.
  • Bakış, O., Jobert, T., Tuncer, R. (2008). Kamu Harcamaları ve Büyüme, Zaman Serileri Analizi", Kamu Harcamalarının Bileşiminin Büyüme ve Refah Etkileri Adındaki Proje Çalışması. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, İstanbul, s.81-104.
  • Canbay, Ş. (2010). Savunma Harcamalarının ve Savunma Sanayinin Makro Ekonomik Etkileri ve Türkiye Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Collier, P., Hoeffler, A. (2002). Military Expenditure, Threats, Aid and Arms Races. The World Bank Policy Research Working Paper 2927.
  • Collier, P., Chauvet, L., Hegre, H. (2009). "The Security Challenge in Conflict-Prone Countries". Bj?rn LOMBORG (Ed.), Global Crises, Global Solutions: Costs and Benefits, s. 58-104.
  • Conetta, C. (2002). "The Pentagon's New Budget, New Strategy and New War". Project on Defense Alternatives Briefing Report-12. Cambridge. MA: Common wealth Institute, http://www.comw.org /pda/ 0206 new war.html, (25 Ekim 2014). Cumhuriyet Gazetesi İnternet Sitesi, 15 Kasım 2014, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dunya/141365/NATO_ya__silah _alma__sozu.html#, (10 Ekim 2014).
  • Çelikkaya, H. (1996). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. Alfa Yayınları, İstanbul.
  • Çukur, C. Ş. (2007). "Kültürel Süreçleri Nitelemek, Ölçmek ve İlişkilendirmek: Karşılaştırmalı Kültürel Yaklaşımlar". R. Erdem ve C. Ş. Çukur (Ed.), Kültürel Bağlamda Yönetsel-Örgütsel Davranış, , Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, s. 33-87.
  • Daly, B. A. (2005). Color and Gender Based Differences in the Sources of Influence Attributed to the Choice of College Major. Critical Perspectives on Accounting, Cilt 16, Sayı 1, s. 27-45.
  • Değer, S., Sen, S. (1995). "Military Expenditure and Developing Countries". K. Hartley and T. Sandler (Ed.), Handbook of Defence Economics I, Amsterdam.
  • Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2007). Savunma Sanayi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013. T.C. Başbakanlık, DPT, ÖİK: 699, Ankara.
  • Doruk, M. (2008). 1980 Sonrası Türkiye'de Savunma Harcamaları ve Ekonomiye (Büyümeye) Etkisi. (Doktora Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
  • Dunne, J.P. (2000). "The Economic Effects of Military Expenditure in Developing Countries". Economics Group Middlesex University Business School. London, http://carecon.org.uk/Chula/MILLGC Snew.pdf, (23 Ekim 2014).
  • Dunne, J.P., Üye, M. (2009). Defence Spending and Development. http://carecon.org.uk/DPs/0902.pdf, (03 Ekim 2012).
  • Erdem, F. (2008). Avrupa Birliği Sürecinin Türk Savunma Harcamalarına Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Erkenekli, Mehmet (2011). Hofstede'nin Kültürel Değerler Modeline Göre Türkiye ile ABD Karşılaştırılması. KHO Bilim Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, s. 1-28.
  • Erkenekli, M., Uzun, Z., Dirilen Gümüş, Ö. (2012). Sosyoekonomik Statü ve Sosyal Değerler İlişkisine Yönelik Bir İnceleme. Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, s. 125-147.
  • Giray, F. (2004). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme. C.Ü.İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s.181-199.
  • Global Terrorism Index Report (2014). Institute for Economics and Peace . http://www.Visionofhumanity.org/#/page/our-gti-findings, (15 Aralık 2014).
  • Gökhunar, R., Yanıkkaya, H., (2004). Savunma Harcamalarını Belirleyen Faktörler ve Ekonomik Büyümeye Etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 59, Sayı 1, s. 159-179.
  • Hofstede, G. (1984). Culture's Consequences: Comparing Values Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations (Abridged). Sage Publications, London.
  • Hofstede, G. (2001). Culture's Consequences: Comparing Values Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations (Second Edition). Sage Publications, London.
  • Hofstede, G. (2015). http://geert-hofstede.com/dimensions.html, (02 Şubat 2015).
  • Kağıtçıbaşı, Ç. (2004). Yeni İnsan Ve İnsanlar. Evrim Yayınevi, İstanbul.
  • Looney, R. E. (1994). The Economics of Third World Defence Expenditures: A Survey of Recent Findings on the Contrasting Patterns of Impact and Determinants. Jai Pres. Inc., London, s. 219- 241.
  • NATO Press Release (2014). Financial and Economic Data Relating to NATO Defence. http://www.nato.int/cps/en/natolive/news_107359. htm, (23 Ekim 2014).
  • Oudenhoven, J. P. V. (2001). Do Organizations Reflect National Cultures? A 10-Nation Study. International Journal of Intercultural Relations, Cilt 25, Sayı 1, s. 89-107.
  • Özdamar, K., Odabaşı, Y., Hoşcan, Y., Kırcaali, İ., Gönül Özmen, A., Uzuner, Y. (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, A. A. Bir (Ed.). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Özen, Ş. (1996). Bürokratik Kültür 1 (Yönetsel Değerlerin Toplumsal Temelleri). Todaie Yayınları, Ankara.
  • Özmucur, S. (1996). The Economics of Defence and the Peace Divided in Turkey. Boğaziçi Üniversitesi Basımevi, İstanbul.
  • Öztürk, N. (2011). Kamu Ekonomisi. Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
  • Poppe, M. (2003). Preferences For Changing Power Positions and Power Distance: A Social Value Orientations Approach. European Journal of Social Psychology, Cilt 33, s. 177-193.
  • Saka, A.T. (2007). Türkiye'de Savunma Harcamalarının Analizi ve Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Savunma Reformu Raporu (2014). T.C. Cumhurbaşkanlığı,
  • www.tccb.gov.tr/dosyalar/2014-08-22-SavunmaReformu.pdf, Mayıs 2015). (01
  • Smith, P. B., Schwartz, S. H. (1997). "Values", J. W. Berry, M. H. Segall, Ç. Kağıtçıbaşı (Ed.), (2. Baskı), Handbook Of Cross-Cultural Psychology. Allyn &Bacon, Boston, Cilt 3, s.77-118.
  • Aytemiz Seymen, O., Bolat, T. (2006). Küreselleşme ve Çok Uluslu İşletmecilik. Nobel Yayınları, Ankara.
  • Sığrı, Ü. (2006). Japonların Kültürel Özellikleri Bağlamında; Yönetsel, Ekonomik ve Sosyal Süreçlerin Analizi. İstanbul Ticaret Odası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 9, s. 29-47.
  • SIPRI (2013). Oxford University Press. http://www.sipri.org/research/ armaments/milex/milexdatabase/milexdatabase, (22 Aralık 2014).
  • Sköns, E. (2005). "Military Expenditure", "Investing in Security", SIPRI Disarmament Forum No: 3, s. 3-10.
  • Sofyalıoğlu, Ç., Aktaş, R. (2001). Kültürel Farklılıkların Uluslararası İşletmelere Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1.
  • Şimşek, M. (1989). Silah Üretebilme Süreci İçinde Türkiye'de Savunma Sanayi. SAGEB Yayını, Ankara.
  • Taras V., Steel, P. (2006). Improving Cultural Indices and Rankings Based on a Meta-Analysis of Hofstede's Taxonomy. Paper presented at the Academy of International Business Annual Meeting. Beijing, China, http://ucalgary.ca/~TarasveSteel/_private/Meta_1.pdf, 2015). (10 Şubat
  • Taylor, M. Z., Wilson, S. (2012). Does Culture Still Matters?: The Effects of Individulism on National Innovation Rates. Journal of Business Venturing, Sayı 27, s. 234-247.
  • Topçu, M.K. (2010). Savunma Planlamasının Ekonomiye Etkileri Ve Savunma Bütçeleri. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Dergisi, Ankara, Cilt 9, Sayı 1, s. 75-96.
  • Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) (2008). Türk Savunma Sanayi Sektör Raporu (2007). TOBB Yayını, Sıra No: 2008/69, Afşaroğlu Matbaası, Ankara.
  • Varlık, A.B. (2012). Askerî ve Ekonomik Veriler Işığında NATO'nun Esnekliği. Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, s. 71-123.
  • Varoğlu, K., Basım, N., Ercil, Y. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemine Farklı Modellemeleri ile Belirsizlikten Kaçınma ve Güç Mesafesi Araştırması. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, Erciyes Üniversitesi, Nevşehir, s. 421-441. Düşünce
  • Ziylan, A. (2000). Savunma Sanayiinde Teknoloji Politikası. Aselsan Dergisi, Ankara, s. 14-19.