Cumhuriyet Döneminde Modern Komando Eğitiminin Başlaması ve Amerikalı Yarbay Francois d’Eliscu’nun Türkiye’deki Faaliyetleri (1949-1953)

İkinci Dünya Savaşı'na katılmayan Türk ordusu bu savaşta uygulanan modern komando taktiklerini tecrübe edememişti. Savaş sonrasında artan Sovyet baskısı ise Türkiye'yi Amerika Birleşik Devletleri ile ittifak yapmaya yöneltmiş ve 1947 yılı Mart ayında açıklanan Truman Doktrini sonucu olarak, Türk ordusunun reorganizasyonu Amerikalı askerî müşavirlere verilmiştir. Türkiye’ye gelen Amerikalı askerî müşavirler, henüz ilk incelemelerinde, Türk ordusunun modern gerilla/komando eğitim ve taktiklerine yabancı olduğunu görmüşlerdir. Bu nedenle Amerikalı yetkililer, modern komando eğitimi konusunda dünyaca ünlü bir uzman olan Yarbay Fracois d’Eliscu’yu Türk ordusuna modern komando taktik ve tekniklerini öğretmesi için görevlendirmiştir.Yarbay Francois d’Eliscu 1949 yılında Türkiye'ye gelmiş ve kullandığı ilginç öğretim yöntemleri ve zorlu komando kursları ile kısa zamanda kendisini kabul ettirerek Türk ordusunda övgüyle bahsedilen bir kişi olmuştur. Öyle ki, şahsına karşı oluşan saygı ve şükran duygusunun bir tezahürü olarak, Türk ordusunda ihdas edilen ilk komando brövesi de Yarbay Francois d’Eliscu’ya verilmiştir.Bu bildiride Cumhuriyet Dönemi Türk ordusunda modern komando eğitiminin nasıl başladığı ve ne gibi bir program uygulandığı, açılan kurslara dört yıl boyunca nezaret eden Amerikalı Yarbay Francois d’Eliscu’nun faaliyetleri kapsamında ele alınacaktır. Böylelikle, yabancı bir askerî uzmanın İkinci Dünya Savaşı sonrasında Türk askerî personelinin eğitimine ve Türk ordusunun reorganizasyon sürecine bulunduğu katkının ortaya konması da amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Francois d'Eliscu, Truman Doktrini, gerilla, komando, eğitim, reorganizasyon, müşavir

Beginning of Modern Commando Training in the Republican Era and the Activities of American Lieutenant Colonel Francois d’Eliscu in Turkey (1949-1953)

The Turkish army, which did not participate in the World War II, could not experience the modern commando tactics used in this war. The increasing Soviet pressure after the war led Turkey to make an alliance with the United States, and as a result of the Truman Doctrine announced in March 1947, the reorganization of the Turkish army was given to American military advisors. American military advisors who came to Turkey saw in their first examination that the Turkish army was unfamiliar with modern commando training and tactics. For this reason, American officials commissioned Lieutenant Colonel Fracois d'Eliscu, a world-renowned expert on modern commando training, to teach the Turkish army modern commando tactics and techniques. Lieutenant Colonel Francois d'Eliscu came to Turkey in 1949 and, with his interesting teaching methods and challenging commando courses, he quickly became a highly praised person in the Turkish army. So much that, as a manifestation of the feeling of respect and gratitude towards his person, the first commando badge created in the Turkish Army was given to Lieutenant Colonel Francois d'Eliscu.In this paper, I will be discussing the initiation of modern commando training and types of programs implemented in the Turkish Army in the Republican era within the scope of the activities of the American Lieutenant Colonel Francois d'Eliscu, who supervised courses for four years. Thereby, It is aimed to reveal the contribution of a foreign military expert to the training of Turkish military personnel and effort to the reorganization of the Turkish Army, after the World War II.

Keywords:

Francois d'Eliscu, The Truman Doctrine, guerilla, commando, training, reorganisation, advisor,

PDF

___

The National Archieves and Records Administration (=NARA)
NARA, NND 964266, RG334/256/84, “Memorandum for the Chief, United States Military Advisory Group for Aid to Turkey: Military Personnel Administration”, 3 December 1947.
NARA, NND 964266, RG334/256/115, “Guerilla Course to be Opened in the Infantry School”, 11 January 1949.
NARA, NND 964266, RG334/256/115, “Guerilla Course”, 25 January 1949.
NARA, NND 964323, RG334/251A/17, “Monthly Progress Report Aid to Turkey Program – November 1949”, 20 December 1949.
NARA, NND 964323, RG334/251A/17, “Monthly Progress Report Aid to Turkey Program – November 1949”, 22 December 1949.
NARA, NND 964323, RG334/251A/20, “Progress Report for May 1950”.
NARA, NND 964323, RG334/251A/20, “Monthly Progress Report of Aid to Turkey Program – June 1950”, 27 July 1950.
NARA, NND 964266, RG334/256/116, “Establishment of a Commando Training Center”, 18 April 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/116, “Establishment of a Commando Training Center”, 18 April 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/116, “Memo for the Record”, 27 April 1951.
NARA, NND 964323, RG334/251A/21, “Monthly Progress Report of Aid to Turkey Program – March 1951”, 9 May 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Commando Training Center”, 6 August 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Commando Training Center”, 13 August 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Commando Training School”, 26 September 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “C-47 Aircraft for Parachute Training”, 23 October 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Komando Okulu Hakkında”, 23 October 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Change Requested in the Commando Training Program”, 24 October 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Training Directive for Future Activities at the Commando Training School”, 26 October 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/118, “Komando Okulu’nun İstikbaldeki Faaliyetine Ait Eğitim Direktifi Hakkında”, 9 November 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/116, “Tümgeneral W. H. Arnold’dan Korgeneral Yusuf Adil Egeli’ye”, 6 December 1951.
NARA, NND 964266, RG334/256/119, “Jumpmaster Training at the Commando School”, 3 March 1952.
NARA, NND 964266, RG334/256/119, “Equipment for the Commando School”, 6 March 1952.
NARA, NND 964266, RG334/256/119, “Organizational Maintance Instruction at the Commando School”, 7 March 1952.
NARA, NND 964266, RG334/256/119, “Mountain Training, 20 March 1952.
NARA, NND 964266, RG334/256/119, “Redesignation of Commando Training Center as Commando Training School”, 31 March 1952.
NARA, NND 964266, RG334/256/119, “Commando Training School”, 13 May 1952.
NARA, NND 964323, RG334/251A/1, “Monthly Progress Report of Aid to Turkey Program – August 1952”, 27 September 1952.
Akad, Mehmet Tanju. (2015). Gayriniazmi Savaş. İstanbul: Kastaş Yayınları.
Aydıngün, Reşit. (2007). Bir Askerin Yaşam Destanı. İstanbul: Neden Kitap.
Bayar, M. Hikmet. (2009). Askerî Okulların Tarihçeleri. İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
Boot, Max. (2014). Görünmeyen Ordular: Gerilla Tarihi. (Çev. Fethi Aytuna) İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Denizli, Ali. (2015). Kore Gazisi Yüzbaşı Kâmil Celkan’ın Hayatı ve Kahramanlıkları (1950-1951). Ankara: Pelikan Kitabevi.
Dora, Celal. (1963). Kore Savaşı’nda Türkler 1950-1951. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.
Güneş, Ali. (2020). Gayrinizami Harp: Balkan Harbi’nde Komita, Çete, Jandarma ve Milisler (1912-1913). İstanbul: Kronik Kitap.
Gürkan, Celil. (1986). 12 Mart’a Beş Kala. İstanbul: Tekin Yayınevi.
Heilbrunn, Otto. (1974). Düşman Gerisinde Harp. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Hughes, Brian ve Robson, Ferguson. (2021). Antik Dönemden Günümüze Gayrinizami Harp. İçinde Brian Hughes ve Ferguson Robson (Ed.), Tarihte Gerillalar ve Ayaklanmaya Karşı Koyma (ss. 19-50). (Çev. Ali Güneş), İstanbul: Kronik Kitap.
Kiger, Patrick J. (2020). Killer Instinct: How One Man Taught U.S. Rangers to Fight Dirty in WW II. MHQ: The Quarterly Journal of Military History, 32(4), 34-43.
Körpe, Özgür. (2011). Osmanlı Ordu Teşkilatında Akıncı Ocağının Yeri ve Çağdaş Türk Silahlı Kuvvetlerine Etkileri. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 7(13), 125-165.
Kurtbek, Seyfi. (1948). Yeniden Önem Kazanan Bir Harp Şekli Gerilla, Ordu Dergisi, 145, 35-41.
Laqueur, Walter. (2017). Guerilla Warfare: A Historical & Critical Study, New York: Taylor & Francis.
Leffler, Melvyn P. (1985). Strategy, Diplomacy, and the Cold War: The United States, Turkey and NATO (1945-1952). The Journal of American History, 71(4), 807-825.
Levy, Bert. (1947). Gerilla (Çete) Savaşı, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
McBride, Horace L. (1948). Türkiye’de Bulunan Amerikan Askerî Yardım Kurulu. (Çev. Rüştü Erdelhun), Ordu Dergisi, 148, 5-7.
Müşterek Askerî Terimler Sözlüğü. (1979). İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
Orlov, Alexander. (1964). İstihbarat ve Gerilla Harbi El Kitabı. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Özcan, Abdülkadir. (1989). Akıncı. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları. 2, 249-250.
Özyanar, Mustafa. (1971). Gayrinizami Harb Harekâtı, İstanbul: Harb Akademileri Basımevi.
Pehlivanoğlu, Öner. (1975). Bitmeyen Savaş Gayrinizami Harp, Harp İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
Recreation Officers at Fort Meade Learn ‘Dirty Fighting’ Technique. (1942). Life, 12(24), 112-116.
Rougeron, Camille. (1948). Gerilla, (Çev. Necati Enal), Ankara: Genelkurmay Basımevi.
School for Rangers. (1942). Yank, 1(26), 7-9.
Soyaslan, Hilmi. (1971). Askerî Terimler Sözlüğü, İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
Tünay, Bekir. (1948). Çete Harbi. Ordu Dergisi, 146, 57-62.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. (1978). Akıncı. Millî Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi, 1, 239-240.
Yalta, Bahtiyar. (2005). Kunu-ri Muharebeleri ve Geri Çekilmeler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Yamak, Kemal. (2006). Gölgede Kalan İzler ve Gölgeleşen Bizler, İstanbul: Doğan Kitap.
Yazıcı, Tahsin. (1963). Kore Birinci Türk Tugayı’nda Hatıralarım, İstanbul: Ülkü Basımevi.
Yüzbaşı Ömer Fevzi Bey. (2016). Osmanlı Gayrinizami Harp Doktrini, Ali Güneş (Ed.), İstanbul: Dergâh Yayınları.