EDİRNE VİLAYET SALNÂMELERİNE GÖRE XIX. YÜZYILIN SONUNDA ÇORLU KAZASINDA SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT

Osmanlı arşiv belgeleri içerisinde yer alan ve şehir tarihi araştırmalarının önemli kaynaklarından olan salnâmeler, mevcut yerleşim yerinin tarih, coğrafya, eğitim, kültür, ekonomi, sosyal ve idari yapısı hakkında detaylı bilgiler içerirler. Bu bağlamdan yola çıkarak XIX. yüzyılın sonlarında Tekfurdağı Sancağı’na bağlı kaza statüsünde bulunan Çorlu’nun mevcut sosyal ve ekonomik yapısının ortaya konulmasının amaçlandığı bu çalışmada, Edirne Vilayet Salnâmeleri temel kaynak olarak kullanılmıştır. Yapılan çalışmada, İstanbul’un tahıl ve et ihtiyacının karşılandığı yerleşim yerlerinden biri olan Çorlu kazasının Müslümanların yanı sıra Gayrimüslimlerin de yoğun olarak yaşadığı bir yerleşim yeri olduğu, halkın büyük bir kısmının geçimini tarım ve hayvancılıkla sağladığı özellikle küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin şehirde yaygın olarak yapıldığı tespit edilmiştir. Tarımsal ürünler olarak ise üzüm, kavun, karpuz, buğday, arpa, yulaf vb. ürünler ilçenin tarımsal üretiminde önemli yer tutmaktaydı. Bu ürünler arasında yer alan buğday ise, ekseriyetle saray mutfağında tercih edilmiştir. Bu kazada, sanayi alanında ise güçlü bir gelişim görülmemiştir. İlçede küçük çaplı sanayi kuruluşları bulunmaktaydı.

Anahtar Kelimeler:

Vilayet Salnâmeleri, Edirne, Tekfurdağı, Çorlu, Sosyo-Ekonomik Hayat

SOCIAL AND ECONOMIC LIFE IN ÇORLU DISTRICT AT THE END THE OF THE XIX. CENTURY ACCORDING TO EDIRNE PROVINCIAL SALNAMES

Salnames, which are among the Ottoman archives, and one of the important sources of city history research, contain detailed information about the history, geography, education, culture, economy, social and administrative structure of the current settlement. Based on this context, in this study aiming to reveal the current social and economic structure of Çorlu, which has the accident status of Tekfurdağı Sanjak at the end of the XIX. century, Edirne Province Salnames were used as the main source. In this study, it was determined that Çorlu county, one of the settlements where the grain and meat needs of Istanbul are met, is a settlement where Muslims as well as non-Muslims live intensively, and a large part of the people make their living with agriculture and animal husbandry; especially small cattle breeding. grown. Products; such as, grapes, melons, watermelons, wheat, barley, oats, had an important place in the agricultural production of the district. Wheat, which is among these products, was mostly preferred in the palace cuisine. In this district, there was no strong development in the industrial area. There were small-scale industrial establishments in the district. However, these did not have power to seriously affect the current economic structure.

Keywords:

Provincial Salnames, Edirne, Tekfurdağı, Çorlu,

PDF

___

Aygün, Necmettin, “Osmanlı Devleti Kırsalında İktisadî Örüntüler ve Trabzon’da Koyun (Sürü) Sahipleri (1722)”, Karadeniz İnceleme Dergisi, 13/25 2018, 11-68.
Çakmak, Biray; Gökçeoğlu, Buket, Milas Kazası Erkek Rüştiye Mektebi, HÜTAD, 25 2016, 41-64.
Çelebi, Evliyâ. Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, VIII/II, Haz. Kahraman, A., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2011.
Göktepe, Kaya, “Osmanlı Döneminde Tekirdağ’da Yapılan Hayvancılığın İstanbul’un İaşesi ile Sanayi ve Ticari Faaliyetlerdeki Rolü”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20/1 2018, 361-382.
Kanal, Hümmet, Sultan II. Abdülhamid’in Osmanlı Eğitimine Yaptığı Önemli Bir Katkı: Emlâk-ı Hümâyûn’a İnşa Edilen Okullar, SUTAD, 40 2016, 151-176.
Karakök, Tunay, “H. 1288 (M. 1871) Tarihli Kastamonu Vilayet Salnamesine Göre Kastamonu Vilayeti”, Zonguldak Karaelmas üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/11 2010, 267-276.
Kelemen, Mikes, Türkiye Mektupları, Çev. Karatay, S., Tekirdağ: Tekirdağ Valiliği Yayınları, 2006.
Koltuk, Nuran, Osmanlı Belgelerinde Çorlu, Ed. Sağlamçubukçu, S, A., İstanbul: Çorlu Beldiyesi Yayınları, 2017.
Koltuk, Nuran, Osmanlı Döneminde Çorlu Temettuat Defterlerinde, C. I-II, Ed. Akhan, A. A., İstanbul: Çorlu Belediyesi Yayınları, 2017.
Koltuk, Nuran, Osmanlı Döneminde Çorlu Nüfus Defterlerinde, Ed. Alıkılıç, D. T, İstanbul: Çorlu Belediyesi Yayınları, 2017.
Pakalın, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimler Sözlüğü, C. III, Ankara: MEB Yayınları, 1993.