SEYYAH HUİ CHAO’NUN BEŞ TIANZHU ÜLKESİNE SEYAHATİ VE TÜRK TARİHİ BAKIMINDAN ÖNEMİ

VIII. yüzyılda Çin’den Hindistan’a Budist klasiklerini temin etmek amacıyla deniz yoluyla Hindistan yolculuğuna çıkan Kore asıllı Budist rahip Hui Chao, dönüşte karayolunu kullanarak Batı Türkistan bölgesinde yaşayan Türklerin, yaşam şekilleri, gelenekleri ve kültürleri ve söz konusu dönemde Türklerin yaşadıkları bölgeler ve bu bölgelere giden yollar hakkında önemli bilgiler vermektedir. Seyyahın verdiği bu bilgilerin kaynaklarda geçen kayıtlarla örtüşmesi değerini daha da arttırmaktadır. Aslı günümüze kadar ulaşmayan bu seyahatnamenin bir nüshası batılı bilim adamları tarafından gün yüzüne çıkarılmıştır. Bu kısa araştırmamızda ülkemizde hakkında her hangi bir çalışmanın yapılmadığı Hui Chao ve Seyahatnamesi’ne dikkatleri çekmek üzere genel bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır

___

  • CIHAI (辞 海), Sözlük Yayınları, Shanghai 1995.
  • DUBIAN Haixu Gaohan Shunzi, Ta Zang Jing (Büyük Budizm Klasikleri), Tokyo 1933.
  • HUANG Xinchuan ( 黄 心 川), Keqianzhun (葛 黔 君), Xuan Zang Yanjiu (玄 奘 研 究) Xuan Zang Araştırmaları, Makaleler), Lin Jizhong (林 基 中), “Da Tang Xiyu Ji He Wang Wang Wu Tianzghu Guo Zhuan” de Wenxue Dejing (大 唐 西 域 记 和 往 五 天 竺 国 传 的 文 学 特 征: Batı Bölgelerine Seyahat ve Beş Tianzhu Ülkesine Seyahatin Edebi Özellikleri), Eski Eserler Yayınları, Zhengzhou 1995.
  • JIU Tang Shu, (旧 唐 书: Eski Tang Hanedanı Tarihi) Cilt XVI, Bölüm 198, Pekin 1986.
  • MINZU Cidian (民 族 词 典:Milletler Sözlüğü), Sözlük Yayınları, Shanghai 1987.
  • RUI Zhuanming, , “Da Tang Xiyu Ji Chuan Yi (大 唐 西 域 记 传 译: Batı Bölgelerine Seyahatin Çevirisi), Guizhou Halk Yayınları, Guizhou 1995.
  • W. Fuchs, Huei-chao’s Pilgerreise, 1939.
  • XIN Tang Shu, (新 唐 书:Yeni Tang Hanedanı Kitabı), Cilt III, Shanghai 1995.
  • YANG Jianxin ( 杨 建 新 ), Gu Xi Xingli (古 西 记) Eski Batıya Seyahat Notları), Ningxia Halk Yayınları, Yinchuan 1987.
  • ZHONGGUO Da Baike Quan Shu, Zhongguo Lishi (中 国 大 百 科 全 书, 中 国 历 史: Büyük Çin Ansiklopedisi, Çin Tarihi Cildi), Pekin 1994.
  • ZHOU Zhaozu, “Xiyu Wenhua Mingren Zhi (西 域 文 化 名 人 志: Batı Bölgeleri Kültürü, Meşhur Adamlarla İlgili Kayıtlar)”, Xinjiang Halk Yayınları, Urumçi 1999.