19. YÜZYIL ARAP NAHDA HAREKETİNDE KADIN YAZARLARIN ROLÜ VE ZEYNEP FEVVÂZ

Genelde toplumsal reformlar, özelde ise kadının özgürlüğü konusu sadece erkek yazarlar tarafından değil, aynı zamanda - sayıları az da olsa çeşitli kadın yazarlar tarafından da yoğun bir şekilde ele alınmıştır. Ancak ne yazık ki kadın yazarların bu çabası, hem yaşadıkları dönemde hem de daha sonraki dönemlerde hak ettiği karşılığı bulamamıştır. Nahda dönemini ele alan eserlerde genellikle erkek yazarların çalışmalarına yer verilmiş ve kadın yazarların çalışmaları görmezden gelinmiştir. Oysa dil, edebiyat, düşünce, toplumsal yapı ve politika alanında birçok kadın aydının varlığı ve ortaya koydukları çalışmalar yadsınamaz bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. İşte bu makalede bazı önemli yazarların şahsında nahda hareketinde kadının rolü ele alınmaya çalışılmıştır.

___

  • - Corcî Zeydân, Târîhu âdabi’l-luğati’l-‛arabiyye, 4 c., Beyrut, Dâru’lfikr, 2005.
  • - Edhem Cundî, A‘lâmu’-edeb ve’l-fenn, 2 c., Dımaşk, 1954. - Enîs Nasûlî, Esbâbu’n-nahdati’l-‘Arabiyye fi’l-karni’t-tâsi‘ ‘aşer, Beyrut, Dâr İbn Zeydûn, 1985.
  • - Filib Dî Tarrâzî, Târîhu’s-sahâfeti’l-Arabiyye, 4 c., Beyrût, el-Matba‘atu’ledebiyye, 1913
  • - Hasan Refik Ertuğ, Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi, 2 c., İstanbul, Yenilik Basımevi, 1970.
  • - Kostâkî Hımsî, Udebâu Haleb zevu’l-eser fi’l-karni’t- tâsi‘ ‘aşer, Halep, el-Matba‘atu’l-Marûniyye, 1925.
  • - Michel Jeha, Mârî ‛Acmî, Beyrut, Dâr Riad el-Rayyes, 2001. - Muhammed Yûsuf Necm, el-Kissa fi’l-edebi’l-‘Arabiyyi’l-hadîs, 2. bs., Beyrût, 1961
  • - Nihad M. Çetin, “Arap: Yeni Arap Edebiyatı” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1991, C. III, s. 306. - Vahîd Kaddûra, Bidâyetu’t-tibâ‘ati’l-‛arabiyye fî İstanbul ve Bilâdi’ş- Şâm, Riyad, 1993.
  • - Yûsuf Esad Dâğir, Mesâdiru’d-dirâseti’l-edebiyye, 4 c., et-Tab‛atu’lelfiyye, Beyrut, Mektebet Lubnân nâşirûn, 2000
  • - Zeynep Bahbuh, Zeynep Fevvâz, Menşurât Vizâreti’s-sekâfe, Dımaşk, 2000