FEMİNİST ELEŞTİRİ BAĞLAMINDA KADIN SANATÇILARIN ESERLERİNDE “BEDEN İMGESİ”

ÖZETKadın, yaşamsal sürekliliğin sağlanmasında ve insanların soylarını devam ettirmelerinde önemli biretkendir. Toplumumuzda yadsınamaz bir yeri olan kadınların siyasi, toplumsal, sosyal ve sanatsal haklardasöz sahibi olmaları ilk olarak aydınlanma çağında gündeme gelmişse de kadınlar ile erkekler ancak 1789Fransız ihtilalinden sonra kâğıt üzerinde eşit görülmeye başlanmıştır. İhtilalden iki yıl sonra 1791 yılındayayınlanan Olympe de Gouges’in ‘Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’ kadın-erkek eşitliğini ortayakoyan ilk yazılı bildirge olması ve kadın haklarını gündeme getirmesi bakımından günümüzde önemlisayılmaktadır. Kadınların sanatsal etkinliklere aktif olarak katılmamaları ve sanatsal etkinliklerde kadınıneksikliği ise yayınlanan ilk bildirgeden ancak 200 yıl sonra Linda Nochlin’in (1971) yılında yayımladığı“Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Yok?” adlı makalesiyle gündeme gelebilmiştir. Nochlin’in makalesi,Sanat tarihinin geçmişi ve bu durumun sorgulanmasıyla düşündürücü bir sürecin başlamasında oldukçaetkili olmuştur. Bu araştırmada, Feminist sanat; Feminist eleştiri çerçevesinde ele alınmıştır. Bu kapsamdakadın sanatçıların disiplinlerarası çalışmaları incelendiğinde, kadın sanatçıların bedenlerini sanat eserlerindekullanmaları, sanat eserlerinin hem öznesi hem de nesnesi olma halleri eleştirilmiştir. Bu konuda yapılanaraştırmalardan da faydalanılarak ‘feminizmde beden imgesi’ feminist tavra sahip bazı kadın sanatçılarıneserleri üzerinden tartışılmıştır.ABSTRACTWoman is an important factor in ensuring the survival of life and continuity of lineages. Althoughthe fact that women, who have an undeniable position in our society, had their political, social, societaland artistic rights came to the fore during the age of enlightenment for the first time, they were seen to beequal to men, on paper, only after the French Revolution in 1789. “Declaration of the Rights of Womanand the Female Citizen” by Olympe de Gouges which was issued two years later than the Revolution, in1791, is considered important today in respect of its being the first written document stating the notion ofmale–female inequality and women’s rights. However, that women were not able to participate activelyin artistic activities and their lack in them was expressed by Linda Nochlin’s article “Why Have ThereBeen No Great Women Artists ?” which was issued in 1971- only two hundred years after the issuanceof the first declaration. Nochlin’s article has been quite effective in starting a thought-provoking periodby taking the history of art into consideration and criticising this situation. In this study, feminist art washandled within the context of feminist criticism. When the interdisciplinary works of women artists arestudied carefully through feminist approaches, the fact that women artists use their bodies in their works,besides the situation that they become both the subject and the object of their works were criticised. “Bodyimage in feminism” was discussed through the works of some feminist women artists as well as using theresearches done in this field.Keywords: Feminist Art, Feminist Criticism, Women Artists, Body Image.Anahtar kelimeler: Feminist Sanat, Feminist Eleştiri, Kadın Sanatçılar, Beden İmgesi.

___

  • Antmen, A. (2012). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Antmen A. (2012). Sanat / Cinsiyet: Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. Ahu Antmen (Ed.). (ss. 7-13). İstanbul: