Yaş Çamurlar Üzerinde Uygulanan Mühür Dekorları ve Çağdaş Uygulamalarından Örnekler

Seramiğin ilk olarak şekillendirilmesinden buyana çağlar boyunca mühür dekorları, yaş çamur dekor tekniklerinin vazgeçilmez öğelerinden biri olmuştur. “İnsanoğlu seramiği şekillendirmeye başladığı zaman elleri ile üzerine izler yaparak ilk mühür dekorlarını gerçekleştirmiştir. Daha sonra çeşitli doğal malzemeleri mühür biçiminde kullanarak şekillendirdikleri formlar üzerinde dekorlar yapmışlardır.” İlk mühür örneklerinin Hitit ve Asur Uygarlıklarında önemli belgeleri çoğaltmak amacıyla kullanıldığını görmekteyiz. Zamanla şekil değiştirmekle beraber Orta Anadolu’da Kayseri, Batı Anadolu’da Frig, İyon, Pers uygarlığı kalıntılarında bulunan silindir mühürlere rastlanmaktadır. Batı Anadolu’dan başka Mezopotamya sanatı içerisinde incelenen Sümer yontusunda da silindir mühürler karakteristik özellik gösterirler. Mühürlerin kullanış yerleri ve amaçları ilk çağlardan günümüze çok fazla değişmemiştir. Milattan önceki yüzyıllardan beri mühürlerin kullanılış amaçları çeşitli eşyalar, hatta abideler üzerinde silinmez izler bırakmak ve bu izleri yüzyıllar sonrasına aktarmaktı. Bu özelliği mühürlere sanatsal görünümlerinden öte, tarihsel birer belge görevi de yüklemektedir. Seramik yüzeyler üzerinde de çeşitli objeler yardımıyla iz bırakmak mümkündür. Mühür de- korlarına bakıldığında, şekillendirme işlemi tamamlanmış deri sertliğindeki veya pişirim işlemi yapılmış ürünlerin yüzeyleri üzerine çeşitli biçim ve büyüklüklerdeki nesnelerin bastırılıp iz bıraktırılmasıyla yapılan bir dekor uygulaması olduğunu görülmektedir. Mühürlerin yapımında tasarıma göre istenilen desenin motifleri seçilmiş olan mühür malzemesinin üzerine çizilir. Yaş çamurlar üzerine uygulama yapılacak olan yüzeylerde desenlerin yüksek çıkmasını istediğimiz yerler hazırladığımız mühürler üzerinde oyulur. Ayrıca bu dekor tekniği sadece yaş çamurlar üzerinde değil aynı zamanda Sıraltı Sırüstü ve yaş çamur dekorları üzerinde uygulanabilmektedir Bu makalede yaş çamurlar üzerinde uygulanan mühür dekorları ve çağdaş uygulamaları ele alınacaktır. 

Stamps Decoration on Wet Clay Surfaces and Sample of Contemporary Applications

Stamp decoration has been one of necessary elements of clay decoration techniques Since first shaping of ceramics on during the all ages “When human start to shaping of ceramic, make the first stamp with hands on the shape of ceramic. Then, using a variet y of natural materials as a stamp decors on forms 1 Seeing the first stamp of samples used in the Hittite and Assyrian Civilizations for copy that important documents. Transfigurations with changing and cylinder stamps found in the ruins of over time.2 On Kayseri in central Anatolia, Phrigia, Ionia on Western Anatolia , the civilization of Persia. Beside of Western Anatolia, Sumerian statues showing characteristic studied sylinder stamps in Mesopotamia art.3 Aim of usage stamps has not changed too much since the early ages to now. Stamps of aim, various forms, statues and even leaveindelible traces on the monuments. With this speciality of the artistic views of stamp, rather than a historical task of the document.4 İt is possible to leave trace on ceramic surfaces with various objects. When we look of the stamps decorations firing process has been completed or leather hardness of products of various shapes and with sizes of objects to application on the surfaces. The desired pattern is selected according to the design motifs of the construction of the stamps on the material is drawn. Application on the places which we’d like to beprepared for the high surface patterns carved on stamp. In addition, this decorative technique is not only wet clay but also can be applied on overglaze and underglaze.5 In this article will able to mention about stamp decoration on wet clay and contemporary applications.

___

  • “Decorating Pottery with Clay, Slip and Glaze”, F. Carlton Ball, Ohio,1998“Illustrated
  • Dictionary of Practical Pottery” ,Robert Fournier , 3.baskı, A&C Black Londra,1992
  • SCOTT, Paul; Ceramics and Print (İkinci Basım), A&C Black, Londra, 2002
  • SEViM, Sibel Sıdıka, Seramik Dekorları, Anadolu Üniversitesi Yayınları No:1439, G.S.F. Yayınları; No:30, Eskişehir, 2003.
  • Kutlu Emre, "Anadolu Kurşunlu Figürinleri ve Taş Kalıpları"Ankara.1971 syf 544
  • Tuncer Güensay."Orhun'dan Anadolu'ya Türk Damgaları"
  • İstanbul, 1989 syf 518
  • http://www.mfa.org/collections/search_art.asp?recview=true&id=22008
  • http://www.potters.org/subject05520.htm
  • http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/GSED/article/viewFile/2321/2328 Baskı Resmin İlk Örneği Mühürlere
  • Plastik Bir Yaklaşım, N.Ayça Albayraktar Erişim Tarihi: 05.10.2010