Hat Sanatında Müselsel Yazılar

Hat sanatında Arap alfabesindeki birleşmeyen harflerin bile birbirine bağlı olarak yazıldığı yazılara müselsel denir. Ayrıca kaynaklarda müteselsil, mülâsık, muttasıl ve bitişik yazı olarak geçmektedir. Hat sanatında birçok hattat tarafından müselsel yazı örnekleri verilmiş olup günümüzde bile hattatlara örnek teşkil eden eserler 16. yüzyılın ekol sahibi hattatı Ahmed Şemseddin Karahisarî tarafından yazılmıştır. Müselsel yazıları kâğıt, kitap ve levhalarda, mimari eserlerde cami, mescit ve çeşme gibi abidelerde mermer, taş ve çini örneklerde görmekteyiz. Bu makalede müselsel yazı çeşidinin tarihsel süreci incelenerek hattatlara ait örnekler ve uygulandığı alanlar değerlendirilecektir. Müselsel yazıdaki harf bağlantıları birleşim şekillerine göre örnek ve çizimlerle incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Hat sanatı, Müselsel Yazı, Hattat, Kitabe

Mosalsal Writings In Calligraphy

In calligraphy, writing the letters in Arabic alphabet which are not even combined with each other in a connected manner is called mosalsal. It is also called müteselsil, mülâsık, muttasıl and adjoined writing in some sources. Examples of mosalsal writing by different calligraphists might be found in calligraphy, and among them the ones written by Ahmet Şemseddin Karahisarî, who was a school owner calligraphists of 16th century, still form an example to calligraphists today. It is common to see mosalsal writings on paper in books and sheets, on architectural arts, monuments such as mosques, prayer rooms and fountains, as well as on rocks and chinaware. In this article, the historical process of mosalsal writing will be examined and the examples of calligraphists and the areas of its application will be assessed. The letter connections in mosalsal writing will also be examined with examples and drawings according to the connection types.

Keywords:

IslamicCalligraphy, MosalsalWriting, Calligrapher, Inscription,

PDF

___

Acar, M.Ş. (2013). Osmanlı’dan Bugüne Gözümüzden Kaçanlar, Yem Yayınları: İstanbul.
Alparslan, A. (1998). Besmele Bahçesi, Boğaziçi Yayınları: İstanbul.
Alparslan, A. (2004). Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, İkinci Baskı, Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
Akcan, A. (Ed.). (2010). Miras Heritage Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi Koleksiyonu’ndan Seçmeler, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Yayınları: İstanbul.
Derman, M.U. (1992). İslâm Kültür Mirasında Hat Sanatı, Birinci Baskı, IRCICA Yayınları: İstanbul.
Derman, M. U. (2014). Harflerin Aşkı, Korpus Kültür Sanat Yayıncılık: İstanbul.
Devellioğlu, F. (1992). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yay.: Ankara.
El Masrif, N. Z. (1972). Bedaî el-Hattü’l-Arabi, Bağdat Kültür Bakanlığı Yayınlık: Bağdat.
Gününç, F. (2009). Ahmed Karahisârî’nin Müselsel Besmelesi Hakkında Düşünceler, A.R. Özcan (Editör), Hat ve Tezhip Sanatı, (s. 89-93), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.: Ankara.
Massoudy, H. (1981). Calligraphie Arabe Vivante, Flammarion Yayınevi: Paris.
Rado, Ş. (tarih yok). Türk Hattatları, Tifdruk Matbaacılık: İstanbul.
Serin, M. (2003). Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, İkinci Baskı, Kubbealtı Neşriyat: İstanbul.
Ünver, A.S. (1958). Hattat Ali Bin Hilâl Hayatı ve Yazıları, Yeni Laboratuar Yay.: İstanbul.
Yazır, M. B. (1972). Medeniyet Âleminde Yazı ve İslâm Medeniyetinde Kalem Güzeli, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: Ankara.