Batılı Bir Sanatçının Yorumuyla Şam İşi Üslubunda İznik Çinileri: William De Morgan

Sanayi Devrimi’nin seri üretimine karşı tepki olarak ortaya çıkan Arts & Crafts akımının temsilcileri,sanat ve endüstriyelleşmenin bağdaştırılması sorununa çözüm aramışlardır. Akımın öncü ismi WilliamMorris’in şirketinde tekstil, duvar kağıdı, mobilya, vitray, kitap gibi ürünler ortaçağın malzemeye ve elemeğine saygılı anlayışıyla üretilmiş, şirketin seramik üretimini William De Morgan üstlenmiştir. Hembilimsel düşünme kabiliyeti, hem de sanatçı yönü olan De Morgan, Lord Leighton’un malikânesindekiArap Salonu’nun çini düzenlemesi ile görevlendirilmiş ve bu sayede doğu seramiklerini yakındaninceleme fırsatı bulmuştur. İslam seramiği üzerine araştırmaların erken döneminde nitelikli olan bütünsanat eserleri İran tarzı olarak adlandırılsa da, De Morgan’ın ilham kaynağı, Leighton koleksiyonununda büyük kısmını oluşturan Şam İşi üslubundaki İznik çini ve seramikleridir. Doğu seramiklerinincazibesine kapılarak kopyalarını üreten pek çok tasarımcının aksine , De Morgan onları kendine özgüsanat anlayışı ile yorumlamış ve günümüzdeki sanatçılara örnek olacak nitelikte çalışmalar yapmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sanayi Devrimi, Arts & Crafts Akımı, Seramik, William De Morgan

PDF

___

Altun,A. (Editör) (1998). Osmanlı’da Çini Seramik Öyküsü. İstanbul: Creative Yayıncılık
Aslan, E. (2014) .“Arts & Crafts Hareketi ve Çağdaş Türk Seramik Sanatı Başyazarları”. Erciyes Sanat, 2
Atasoy, N. - Raby, J. ( 1989) . Iznik. London: Alexandria Press
Bilgi, H. (2009). Ateşin Oyunu . İstanbul: Sadberk Hanım Müzesi Yayını
Ergüney, Y.D.- Pilehvarian, N.K. (2015). “Ondokuzuncu Yüzyıl Dünya Fuarlarında Osmanlı Temsiliyeti”.Megaron, 2
Hashlam & Whiteway Ltd. (2010). Tiles by William De Morgan- The John Catleugh Collection
Jones, O. (1986). The Grammar of Ornament. London: Studio Editions
Millner, A. (2015). Damascus Tiles. London : Prestel Verlag
Sezgin, F. (2008). İslamda Bilim ve Teknik- Cilt 5. İstanbul: İBB Yayınları
Thompson, P.(1967). The Work of William Morris. London : Heinemann
Turan, S.(2002). “Osmanlı Döneminde Şam Üretimi Çiniler”. Türkler,12, Yeni Türkiye Yayınları
Van Lemmen, H. (1993). Tiles in Architecture. London: Laurence King Publishing
Yıldız,N.(2002).”Ingiliz Kültüründe Osmanlı Etkileri”.Türkler,15, Yeni Türkiye Yayınları
İnternet Kaynakları
Mc Dowall,C. (2013). “The Grammar of Ornament-Inspiring a taste for the exotic”, https//www.cultureconcept.com/the-grammar-of-ornament-inspiring-a-taste-for-theexotic www.demorgan.org.uk/de-morgans/william-de-morgan
Görsel Kaynakları
Görsel 1. Jones, O. (1986), The Grammar of Ornament
Görsel 2. http://www.demorgan.org.uk/node?page=37
Görsel 3. https://lookup.london/leighton-house-arab-hall/
Görsel 4. http://thebeautifulnecessity.blogspot.com/2012/05/snuff-box-debenham-house. html
Görsel 5. http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_ details.aspx?objectId=239020&partId=1&searchText=iznik&page=5
Görsel 6. http:// islamic.arts.org/2011/iznik-and-ottoman-ceramics/
Görsel 7. Bilgi, H. (2009). Ateşin Oyunu . İstanbul: Sadberk Hanım Müzesi Yayını
Görsel 8. http://www.demorgan.org.uk/node
Görsel 9. http://www.demorgan.org.uk/node?page=2
Görsel 10. http://www.demorgan.org.uk/node?page=31
Görsel 11. http://www.demorgan.org.uk/node
Görsel 12. http://www.demorgan.org.uk/node?page=2
Görsel 13. http:// collections.vam.ac.uk/item/0233189/tile-panel-william-de-morgan/
Görsel 14. http://www.demorgan.org.uk/node?page=6
Görsel 15. http://www.demorgan.org.uk/node?page=7 Görsel 16. https://www.royalacademy.org.uk/article/ra-recommends-28-may-4-june Görsel 17. http://www.demorgan.org.uk/node?page=18 Görsel 18. http://www.demorgan.org.uk/node?page= 31 Görsel 19. http://www.demorgan.org.uk/node?page=33 Görsel 20. http://www.demorgan.org.uk/node?page=15