BİR SANATSAL BİÇİM OLARAK “ARADA OLMAK”: İNTERMEDYA ÜZERİNE ÇÖZÜMLEMELER

Geleneksel sanat tarihi yazınında yöntemsel olarak bir sanat nesnesi; tanımlanır, biçimsel olarak kategorize edilir ve tarihsel olarak dönemleştirilir. Belirli kategorizasyonlar, sanatsal üretimlerin biçimlerinin “kesin” tanımlamalar ile birbirinden ayrıldıklarını göstermektedir ki bu geleneksel çözümleme yöntemleri özellikle 20. yüzyıl sanatını çözümlemekte eksik kalırlar. 1960’larda ABD ve Avrupa’da ortaya çıkan bazı sanat akımları, farklı üretim biçimlerini bir arada kullanırlar (Fluxus, Happenings, Visual Poetry, Performans Sanatı v.d.). Bu akımlar müzik, şiir, dans, tiyatro, resim gibi üretim biçimlerini, aralarındaki sınırları flulaştırarak, bir arada kullanmışlardır. Günümüzde üzerinde çok durulan disiplinlerarasılılık (interdisiplinerlik) böyle bir kaynaktan beslenir. İntermedya terimi, bu interdisipliner sanat üretimlerini tanımlamak için sanatçı Dick Higgins tarafından 1964’te ortaya atılmıştır. Onun ortaya koyduğu 1995 tarihli "Intermedia Chart", aynı tarihselliği paylaşan bu akımları göstermek ve birbirleriyle kurulan ilişkileri açıklamak için kullanılır. Bu çizelge (chart) aynı kronolojiyi ve aynı sanat biçimlerini kullanan farklı sanat akımlarını bir arada göstermektedir. Bu 'bir aradalık', 'arada olan'ı da tarif etmeye yarar. Arada olmak, niteliksel olarak bir kaynaşmanın ürünüdür, bir taraftan da arada olduğundan 'nesnel' olandır. Bu çözümleme “intermedya” kavramını ve “arada olma” olgusunu kullanarak 1960’lardan günümüze, bu sanat akımlarını örnekleyerek incelemeye çalışacaktır. Önerilecek 'yeni' bir çizelge ile Higgins'in ortaya attığı çizelge geliştirilecek ve günümüz sanatsal üretimlerinin 'arada olmak' kavramından 'arada bırakılmak' durumuna geçişi örneklerle tartışılacaktır.

___

  • unable to copy text