Leyla TÜRKER DEMİRKAN, Hasret YALÇINÖZ BAYSAL, Recep ÖZKAN

Birinci Basamak Sağlık Merkezine Başvuran Kadınlarda Obezite Eğitiminin Bilgi Düzeyleri Üzerine Etkisi

Amaç: Bu çalışma, kadınlara obezite konusunda verilen eğitimin, onların bilgi düzeyleri üzerine etkisini ölçmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu araştırma, Haziran 2019-Ocak 2020 tarihleri arasında tek gruplu ön test-son test yarı deneysel desen olarak gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de bir İlçe Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı 20-64 yaş arasındaki kadınlar (n=200), aile sağlığı merkezlerinin kayıtlarından seçilmiştir. Kadınlar toplam 1 seans için ortalama 60 dakika obezite eğitimi aldılar. Veri hesaplamasında sayı, yüzde ve McNemar testleri kullanıldı. Bulgular: Kadınların eğitim öncesi bilgi düzeyleri ile eğitim sonrası bilgi düzeyleri arasında anlamlı derecede yükselme olduğu belirlenmiştir (p

Anahtar Kelimeler:

Obezite, Bilgi düzeyi, Eğitim, Birinci basamak

THE EFFECT OF OBESITY EDUCATION ON THE KNOWLEDGE LEVELS OF WOMEN APPLYING TO A PRIMARY HEALTH CARE CENTER

Aim: This study was conducted to measure the effect of education given to women on obesity on their level of knowledge. Method: This research was performed as a single group pretest-posttest quasi-experimental design between June 2019 and January 2020. Women (n=200) between the ages 20-64 affiliated to a District Health Directorate in Turkey were selected from registered family health centers. Women’s received an average of 60 minutes of obesity training for one session in total. Number, percentage and McNemar tests were used for the data calculation. Results: It was determined that there is a significant increase between the knowledge levels of women before and after the education (p

Keywords:

Obesity, Knowledge level, Training, Primary care,

PDF

___

Abdelaal, M., le Roux, C. W., & Docherty, N. G. (2017). Morbidity and mortality associated with obesity. Ann. Transl. Med, 5(7), 161. https:// doi.org/10.21037/atm.2017.03.107
Alam, I. G., Negara, J. D. K., Zelphira. F., (Ed.) (2020). Effect of Obesity on Cognitive Function: A Comparative Study of Cognitive Level in Normal Weight and Obesity Students at Senior High School in West Java Indonesia. 4th International Conference on Sport Science, Health, and Physical Education (ICSSHPE 2019); Atlantis Press.
Alıcı, M., & Pınar, R. (2008). Obez hastalara verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2, 32-47.
Assari, S. (2014). Association between obesity and depression among American Blacks: role of ethnicity and gender. J Racial Ethn Health Disparities, 1(1), 36-44. https:// doi.org/10.1007/s40615-014-0007-5
Ayar, K. Normal kilolu, kilolu ve obez bireylerin obezite ve obezite ilişkili hastalıklar hakkındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi. 2009. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Ayyıldız, F., Toka, O., Köktürk, O., & Rakıcıoğlu, N. (2016). Obstrüktif Uyku Apne Sendromu antropometrik ölçümler ve vücut bileşimi ile İlişkili midir? Beslenme ve Diyet Dergisi, 44(2), 132-143.
Chen, G. P., Qi, J. C., Wang, B. Y., Lin, X., Zhang, W. B., Zhao, Z. M., … Lin Q. C. (2016). Applicability of visceral adiposity index in predicting metabolic syndrome in adults with obstructive sleep apnea: a cross-sectional study. BMC Pulm Med, 16(1), 37. https:// doi.org/10.1186/s12890-016-0198-0
Chu, I., Lim, A., & Ng, C. (2018). Effects of meaningful weight loss beyond symptomatic relief in adults with knee osteoarthritis and obesity: a systematic review and meta‐analysis. Obes. Rev., 19(11), 1597-1607. https:// doi.org/10.1111/obr.12726.
Cook, R. L., O’Dwyer, N. J., Donges, C. E., Parker, H. M., Cheng, H. L., Steinbeck, K. S., …O’Connor, H. T. (2017). Relationship between obesity and cognitive function in young women: The food, mood and mind study. Journal of Obesity. https://doi.org/ 10.1155/2017/5923862.
Cortés, V. A., Barrera, F., & Nervi, F. (2020). Pathophysiological connections between gallstone disease, insulin resistance, and obesity. Obes. Rev., 21(4), https://doi.org/ 10.1111/obr.12983.
Coulson, F., Ypinazar, V., & Margolis, S. (2006). Awareness of risks of overweight among rural Australians. Rural Remote Health., 6(2), 514.
Çakmur, H., & Güneş, Ü. B. (2018). Poliklinik başvurularında obezite ve depresyon ilişkisinin incelenmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(2), 58-65. https://doi.org/ 10.15511/tahd.18.00258
Çayır, A., Atak, N., & Köse, S. K. (2011). Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64(1), 13-19. https://doi.org/10.1501/Tıpfak_000000779
Doğan, N., Yiğit, R., & Erdoğan, S. (2013). Annelere doğum öncesinde verilen yenidoğan bakımı ile ilgili eğitimin doğum öncesi ve doğum sonrasında değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 10-8.
Engin, A. (2017). The definition and prevalence of obesity and metabolic syndrome. Obesity and lipotoxicity: Springer, 1-17. https://doi.org/10.1007/978-3-319-48382-5_1.
Furukawa, S., Fujita, T., Shimabukuro, M., Iwaki, M., Yamada, Y., Nakajima, Y.,…Shimomura, I. (2017). Increased oxidative stress in obesity and its impact on metabolic syndrome. J Clin Invest., 114(12), 1752-1761. https://doi.org/10.1172/JCI21625.
Güven, S. C., Özdemir, O., & Dinçer, F. (2016). Osteoartrit ve obezite ilişkisi. Turk J Phys Med Rehabil., 19(1), 76-84.
Kabat, G. C., Kim, M. Y., Lee, J. S., Ho, G. Y., Going S. B., Beebe- Dimmer J., ….Rohan, T. E. (2017). Metabolic obesity phenotypes and risk of breast cancer in postmenopausal women. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 26(12), 1730-1735. https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-17-0495.
Kalan, I., & Yeşil, Y. (2010). Obezite ile ilişkili kronik hastalıklar. Diyabet ve obezite, 78. http://e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/mised/mised_may10/14.pdf.
Latner, J. D., Barile, J. P., Durso, L.E., & O'Brien, K. S. (2014). Weight and health-related quality of life: The moderating role of weight discrimination and internalized weight bias. Eat. Behav., 15, 586-590. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2014.08.014.
Marzouk, T. M., & Ahmed, W. A. S. (2015). Effect of dietary weight loss on menstrual regularity in obese young adult women with polycystic ovary syndrome. J. Pediatr. Adolesc. Gynecol., 28(6), 457-461. https://doi.org/10.1016/j.jpag.2015.01.002
Maskarinec, G., Takata, Y., Pagano, I., Carlin, L., Goodman, M.T., Marchand L. L., Nomura A. M. Y.,…Kolonel L. N. (2006). Trends and dietary determinants of overweight and obesity in a multiethnic population. Obesity, 14(4), 717-726. https://doi.org/10.1038/oby.2006.82
Mbachu, C., Dim, C., & Ezeoke, U. (2017). Effects of peer health education on perception and practice of screening for cervical cancer among urban residential women in south-east Nigeria: a before and after study. BMC Women's Health, 17(1), 41. https://doi.org/10.1186/s12905-017-0399-6
Misra, D., Fielding, R.A., Felson, D.T., Niu, J., Brown, C., Nevitt, M.,...Neogi, T. (2019). Risk of knee osteoarthritis with obesity, sarcopenic obesity, and sarcopenia. Arthritis Rheumatol., 71(2), 232-237. https://doi.org/10.1002/art.40692
Moley, K. H., & Colditz, G.A. (2016). Effects of obesity on hormonally driven cancer in women. Sci. Transl. Med., 8, 323. https://doi.org/10.1126/scitranslmed.aad8842
Mustaqeem, M., Sadullah, S., Waqar, W., Farooq, M., Khan, A., & Fraz, T. (2015). Obesity with irregular menstrual cycle in young girls. Mymensingh Med J., 24(1), 161-167.
O'Brien, K. S., Latner, J. D., Puhl, R. M., Vartanian, L. R., Giles, C., Griva, K., & Carter, A. (2016). The relationship between weight stigma and eating behavior is explained by weight bias internalization and psychological distress. Appetite, 102, 70-76. https://doi.org/10.1016/j.appet.2016.02.032.
Redmon, J. B., Reck, K. P., Raatz, S. K., Swanson J. E., Kwong C. A., Ji, H., …Bantle, J. P. (2005). Two-year outcome of a combination of weight loss therapies for type 2 diabetes. Diabetes Care, 28, 1311-1315.
Senol, O., Gundogdu, G., Gundogdu, K., & Miloglu, F. D. (2019). Investigation of the relationships between knee osteoarthritis and obesity via untargeted metabolomics analysis. Clin. Rheumatol.,38(5), 1351-1360. https://doi.org/10.1007/s10067-019-04428-1
Sertöz, Ö. Ö., & Mete, H. E. (2005). Obezite tedavisinde bilişsel davranışçı grup terapisinin kilo verme, yaşam kalitesi ve psikopatolojiye etkileri: Sekiz haftalık izlem çalışması. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 15, 119-126.
Su, P. Y., Hsu, Y. C., Cheng, Y. F., Kor, C. T., & Su, W. W. (2019). Strong association between metabolically-abnormal obesity and gallstone disease in adults under 50 years. BMC Gastroenterology, 19(1), 117. https://doi.org/10.1186/s12876-019-1032-y. Tam, A. B., & Çakır, B. (2012). Birinci basamakta obeziteye yaklaşım. Ankara Medical Journal, 12(1), 37-41.
T. C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye Obezite İle Mücadele ve Kontrol Programı 2010-2014. Birinci baskı, 30-32.
Tedik, S.E. (2017). Fazla Kilo/Obezitenin Önlenmesinde ve Sağlıklı Yaşamın Desteklenmesinde Hemşirenin Rolü. Turk J Diab Obes., 2, 54-62. . https://doi.org/10.25048/tjdo.2017.9
Temür, M., Çift, T., Balcı, U. G., Güçlü, Y. A., Yılmaz, Ö., & Öngel, K. (2017). Kadın yaşamında obezitenin jinekolojik etkileri. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 24(4), 153-158. https://doi.org/10.17343/sdutfd.302057
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (2014). Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu 5.Baskı. Ankara, 11-16. Ulusal Hastalık Yükü Çalışması (2017). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi. http://www.tip.hacettepe.edu.tr/ekler/pdf/ulusal_program.pdf.
Ural, D., Kılıçkap, M., Göksülük, H., Karaaslan, D., Kayıkçıoğlu, M., Özer, N.,...Tokgözoğlu, L. (2018). Türkiye’de obezite sıklığı ve bel çevresi verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu. Turk Kardiyol Dern Ars., 46(7), 577-590. https://doi.org/10.5543/tkda.2018.62200
Uzuntarla, Y. (2016). Genç yaş grubunun organ bağışına yönelik düşünce ve bilgi düzeylerinin verilen eğitime göre karşılaştırılması. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 25(3), 296-301.
WHO. Global Health Observatory (GHO) data. https://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/overweight_text/en/ Accessed December 19, 2020.
Womble, L. G., Wadden, T., McGuckin, B.G., Sargent, S. L., Rothman, R. A., & Krauthamer-Ewing E. S. (2004). A randomized controlled trial of commercial internet weight loss program. Obes Res., 12, 1011-1018. https://doi.org/10.1038/oby.2004.124