Türkiye’deki Vatandaşlık Eğitiminin Branş Öğretmenlerinin Bakış Açılarıyla Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı vatandaşlık eğitiminde önemli bir role sahip olan öğretmenlerin bakış açılarına göre Türkiye’deki vatandaşlık eğitimini değerlendirmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomonoloji) desenine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada katılımcılar farklı branşlar dikkate alındığından amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile,özellikle sosyal alanlardaki branş öğretmenlerinin tercih edilmesi açısından da ölçüt örnekleme ile belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu Sakarya ilinde özel bir okuldan farklı branşlardaki 10 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Ortaokul ve liselerde derse giren branş öğretmenleriyle 2017 Ocak ayında 250 dakikalık görüşme yapılmıştır. Söz konusu görüşmeler kayıt altına alınarak yazıya aktarılmıştır. Veriler içerik analizine tabi tutularak değerlendirilmiştir. Buna göre araştırmada öğretmenlerin mevcut vatandaşlık eğitimi ile kendi aldıkları vatandaşlık eğitimini içerik ve uygulama yönünden yetersiz buldukları ortaya çıkmıştır. Öğretmenler vatandaşlık eğitimindeki görevlerini kültürel ve ahlaki yönden rol model olmak şeklinde tanımlamışlardır. Vatandaşlık eğitimine okul dışında aile, çevre ve kamu kurumlarının katkı sağladıklarını belirtmişlerdir. Uygulama yetersizliğinin vatandaşlık eğitiminin en önemli sorunlarından biri olduğunu vurgulamışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Vatandaş, Vatandaşlık, Vatandaşlık eğitimi

PDF

___

Aybay, R. (2004). Vatandaşlık hukuku. İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Başaran, T.(2007). İlköğretim Okullarında Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Programının Uygulanışına
İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bİlimler Enstitüsü, Edirne.
Çelik, H.(2009).Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Vatandaşlık Eğitiminin Bugünkü Durumu ve Geleceğine İlişkin Görüşleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Demircioğlu, İ.H. (2008).Türkiye’de Öğretimi Aktif Vatandaşlık Eğitimini Desteklemekte midir? Türk Tarih Öğretmenlerinin Görüşleri. (ed. Mustafa Safran ve Dursun Dilek). 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık ve Tarih Eğitimi içinde (s.54-60). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Ersoy, A. F.(2007).Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretmenlerin Etkili Vatandaş Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Göz, N. L.(2010). İlköğretimde Demokrasi ve Vatandaşlık Eğitimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kaya, A.(2011). Eğitim psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
Kepenekçi, Y.(2008). Eğitimciler için insan hakları ve vatandaşlık. Ankara: Ekinoks Yayınları.
Kıncal, R.(2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara:Nobel Yayıncılık.
Marshall, T. H. , Bottomore, T. (2000). Yurttaşlık ve toplumsal sınıflar. Ankara: Gündoğan Yayınları
MEB(2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı İlkokul ve ortaokul 4,5,6,7. Ankara.
Memişoğlu, H.(2014). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Vatandaşlık Eğitimi, Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9/5, 1565-1584.
Merriam, S. B.(2013). Nitel araştırma; desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel Yayınları.
Üstel, F. (2016).Makbul vatandaşın peşinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
Üstel, F. (1999).Yuttaşlık ve demokrasi.Ankara:Dost Kitabevi
Yıldırım, A. Ve Şimşek, H.(2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.