“Saatlerin Tıkırtısı” Hikâyesi Üzerine Metin Dil Bilimsel Bir İnceleme

Bu incelemede; Yusuf Atılgan’ın “zamanın geçmezliği” konusu üzerinde duran ve daha önce herhangi bir dergide yayınlanmamış olan “Saatlerin Tıkırtısı” isimli hikâyesinin, metnin bağdaşıklık görünümlerini yansıtan küçük yapısı ve tutarlılık görünümlerini yansıtan büyük yapısı, metin dil biliminin ilkeleri ve yaklaşımları ışığında ele alınarak incelenmiştir. Araştırmanın temel amacı; örneklerine çok az rastlanan bu tür eserlerin analizinin yapılarak ilerleyen zamanlarda bu konuda yapılacak araştırmalara katkı sunmaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, Cibakaya 2.3 en son sürümü kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Hikâye toplam 790 kelime ve 177 cümleden oluşmaktadır. Yusuf Atılgan’ın “Saatlerin Tıkırtısı” hikâyesi, metnin küçük yapısı (gönderimsel ilişki, bağlantı öğesi, aynı kelimenin yinelemesi, eksiltili yapı, çıkarsamalar, eylem zamanı, cümleler arası bağıntı öğeleri, metnin belirticileri) ve büyük yapısı (özelleştirme, genelleştirme, sebep-sonuç ilişkisi, karşılaştırma, karşıtlık ilişkisi) doğrultusunda incelendiğinde, yazar tarafından titizlikle oluşturulmuş bir metinle karşı karşıya kalınmaktadır. Çalışmamıza konu olan hikâyenin, parçaların birbirini tamamladığı ve bütün olarak inceleme için uygun bir metin olduğu görülmektedir.

A Text-Linguistic Study on the Story “Ticks of the Clocks”

In this research; the text of Yusuf Atılgan’s story named ‘’Saatlerin Tıkırtısı’ (Ticks of the Clocks) on the time hanging heavy on the hands and which is not published in any magazine is examined in terms of its micro-structure reflecting the coherence of the text and macro-structure reflecting the consistency of the text in the light of principles and approaches of text-Linguistics. The main objective of this research is to analyze these types of literature Works which are rarely found and contribute to further potential researches to be conducted in the future. In this study, document analysis method which is one of the qualitative research methods is used. The study was conducted by using the latest version 2.3 of Cibakaya. The story consists of 790 words and 177 sentences in total. When the story text of ‘Ticks of the Clocks’ of Yusuf Atılgan is examined in terms of minor structure (anaphoric reference relation, connection element, repeating the same word, elliptical structure, inferences, verb time, inter-sentential connection elements, adverbs of the text) and macro-structure (privatization, generalization, cause and effect relationship, comparison, relation of contrast), we observe a text created meticulously by the author. It is observed that the text of the subject story of our study is appropriate for a review as a whole where the parts complement each other.

___

  • Engin, Y.(2010). Uygulamalı metin bilgisi.
  • Doğan, G.(2007). Metin bilgisi.
  • İleri, S. (2015). İlk gençlik çağına öyküler. Everest yayınları
  • Göktürk, A. (2010). Okuma uğraşı.
  • Coşkun, E. (2005). İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara
  • Demir, F. (2013). Yusuf Atılgan’ın öykülerinde bireyin modernleşme arzusu TurkishStudies
  • Oraliş, M., & Ozil, Ş. (1992). Metindilbilimsel yaklaşımla yazınsal bir metni çözümleme denemesi.
  • Doğan, G. (2003). Metinbilgisi. Multilingual Yayınları, İstanbul
  • Aytaş, G (2008). Çağdaş gelişmeler ışığında şiir tahlilleri. Ankara: Akçağ
  • Subaşı, L.(1995). Orhon Yazıtlarının Metindilbilimsel Yapısı, Simurg yay, Ankara.
Sakarya University Journal of Education-Cover
  • ISSN: 2146-7455
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü