Zeynizade Mehmet Hazık'ın terbiye isimli eserininahlak terbiyesi bölümününgünümüz Türkçesine aktarım ve tetkiki

Bu çalışmanın amacı Osmanlının son dönem ahlak eğitimcilerinden olan Zeynizade Mehmet Hazıkın Terbiye (Terbiye-i Bedeniye, Terbiye-i Fikrîye ve Terbiye-i Ahlakiye) isimli eserinin Terbiyei Ahlakiye bölümünün günümüz Türkçesine aktarılarak tetkik edilmesidir. Çalışmanın tetkikinde müellifin görüşlerinin tarihi ve dini kökenlerinin belirlenmesi, kendinden sonraki ve günümüzdeki eğitim düşüncesi ile karşılaştırılması, açıklanmaya ve tenkide muhtaç noktaların tenkit ve açıklanması, günümüz ahlak eğitimi çalışmaları için istifade edilebilecek fikirlerin tespit edilmesine yönelik bir yöntem takip edilmiştir. Çalışma sonucunda müellifin ahlakı toplumsal açıdan ele aldığı ve vazife ahlakına dayanan bir ahlak eğitimi anlayışı öngördüğü belirlenmiştir. Müellif ahlak eğitimi için itaat, ibret, arkadaşlık ve vicdan esaslarından oluşan bütüncül bir metot önermektedir. Bu metot yapıcı geri bildirim vermek, ahlaki muhakeme yapıp ibret almak, iyi arkadaşlarla beraber olmak ve vicdanı kirletecek şeylerden uzak durmak gibi yöntemleri içermektedir.

Translation and review of moral education chapter of Zeynizade Mehmet Hazık's book named terbiye

Aims of the study, to translate Moral Education chapter of Zeynizade Mehmet Hazık's book named Terbiye (Physical Education, Thought Education and Moral Education), one of the moral educators of last period of Ottomans, to modern Turkish language by reviewing. The review gives priority to; determining historical and religious backgrounds of the author's opinions, comparing with the current educational thinking, explaining and criticizing of the points in need, and pinpointing ideas that could be useful for today's moral education works. We have concluded that the author is considering the ethics socially and his approach to moral education is based on morality of duty.A comprehensive method of moral education suggested by the author consists of obedience (respect), draw a lesson, friendship, and conscience rules. These methods include some procedures such as giving constructive feedback, drawing a lesson by making moral judgment, being with good friends and staying away from things that pollute conscience.

PDF

___

Adler, Alfred, İnsanı Tanıma Sanatı, (Çev.) K. Şipal, İstanbul: Say Yay, 1998.
Ağırakça, G. Pehlivan, Mekteplerde Ahlak Eğitim ve Öğretimi (1839‐1923), İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2013.
Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, Ankara: Pegem Akademi, 23. Baskı, 2013.
Aristoteles, Nikomakhosa Etik, (Çev.) S. Babür, Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2007.
Ay, E. Mehmet, Çocuklarımıza Allahı Nasıl Anlatalım, İstanbul: Timaş Yayınları, 2013.
Ay, E. Mehmet, Din Eğitiminde Mükâfat ve Ceza, İzmir: Nil Yayınları, 1994.
Aydın, Mustafa, ʺİslam Bağlamında Ahlakʺ, (Ed.) R. Kaymakcan, M. Uyanık, Teorik ve Pratik Yönleriyle Ahlak içinde, İstanbul: Dem Yayınları, 2007, s. 69‐93.
Bağdatlı, ʺM. İsmail, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri İçin Eğitici Drama Uygulamalarıʺ, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011, Sayı: 25, s: 139‐166.
Bayraktar, M. Faruk, İslam Eğitiminde Öğretmen Öğrenci Münasebetleri, İstanbul: İFAV Yayınları, 1984.
Bertrand, Alexis, Ahlak Felsefesi, (Çev.) S. Zeki, H. Altıntaş (Sadeleştiren), 2. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları, 2001.
Binbaşıoğlu, Cavit, Türkiyede Eğitim Bilimleri, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1995.
Buhari, Camius Sahih, Kahire: Matbaatus Selefiye, 1400(h).
Burger, Jerry M, Kişilik, (Çev.) İ. Deniz ve E. Sarıoğlu, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2006.
Bursalı, M. Tahir, Ahlak Kitaplarımız, İstanbul: Necm İstikbal Matbaası, 1325.
Bursalı, M. Tahir, Osmanlı Müellifleri, Ankara: Bizim Büro Basımevi, 2000.
Cevizci, Ahmet, Etiğe Giriş, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2002.
Çağrıcı, Mustafa, ʺAhlakʺ, İslam Ansiklopedisi içinde, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1989, Cilt:2, s. 1‐9.
Çamdibi, H. Mahmut, Şahsiyet Terbiyesi ve Gazali, İstanbul: Han Neşriyat, 1983.
Diler, Ramazan, Din Eğitiminde Dramatizasyon Yöntemi, (Yüksek Lisans Tezi) Cumhuriyet Üniversitesi SBE, Sivas, 2001.
Dodurgalı, Abdurrrahman, Din Eğitim Öğretiminde İlkeler ve Yöntemler, İstanbul: İFAV Yayınları, 1999.
Ev, Halit, ʺİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Dramatizasyonʺ, D.E.Ü.İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir, 2005, Sayı XXII, s: 3‐36.
Gazali, İhyâu Ulûmid Din, (Çev.) Mehmed A. Müftüoğlu, A. Fikri Yavuz (Tashih), Cilt:3, İstanbul: Tuğra Neşriyat, 2000.
http://catalog.hathitrust.org/ (Erişim: 22.07.2014; 14: 18)
http://www.bilgesozleri.com/benjamin‐franklin‐sozleri.html)(Erişim: 04.07.2014: 16: 23)
http://www.kadikoysifa.com/sifali‐bilgiler/205/cocuklarda‐uyku‐duzenleyici‐ilac‐ kullanimi.aspx (Erişim: 03.07.2014; 15: 31)
http://www.worldcat.org/ (Erişim: 22.07.2014; 14: 13)
İbn Miskeveyh, Ahlakı Olgunlaştırmak, (Çev.) A. Şener, İ Kayaoğlu ve C. Tunç, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1983.
İbn. Sahnun, Âdâbul Muallimin, (Çeviri ve İnceleme) M. F. Bayraktar, İstanbul: İFAV Yayınları, 2009.
Jung, C. Gustav, Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi, (Çev.) E. Büyükinal, İstanbul: Say Yayınları, 1999.
Kant, Immanuel, Pratik Usun Eleştirisi, (Çev.) İ. Z. Eyüboğlu, İstanbul: Say Yayınları, 1999.
Kaya, Umut, Tanzimattan Cumhuriyete Osmanlıda Ahlak Eğitimi, İstanbul: Dem Yayınları, 2013.
Kazancı, Abdullah, Ayşe Sıdıka Hanımın Usûl‐i Talim ve Terbiye Dersleri Adlı Eseri Çerçevesinde Ahlak Öğretimi İlkeleri, (Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi SBE, Ankara, 2003.
Kerschenstainer, Georg, Karakter Kavramı ve Terbiyesi, (Çev.) H. Fikret Kanad, Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1977.
Kılıç, Recep, Ahlakı Temellendirme Problemi, Felsefe Dünyası Dergisi, sayı: 8, 1993, s. 67‐78.
Kınalızade, Ali, Ahlâk‐ı Alâî, H. Algül (Baskıya Hazırlayan), İstanbul: Kervan Kitapçılık, Tarihsiz.
Kocamanoğlu, Emine, Ayşe Sıdıkaʹnın Usûl‐i Talim ve Terbiye Dersleri Kitabının Eğitim Açısından İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul, 1995.
Köknel, Özcan, ʺMutluluğun Kaynağı Ahlak ve Akılʺ, (Ed.)Y. Mehmedoğlu ve A. U. Mehmedeoğlu, Küreselleşme Ahlak ve Değerler içinde, İstanbul: Litera Yayınları, 2006, s. 111‐153.
Köylü, Mustafa, Küresel Ahlak Eğitimi, İstanbul: Dem Yayınları, 2006.
Meydan, Hasan, İlköğretim Okullarında Değerler ve Karakter Eğitimi, (Doktora Tezi) Sakarya Üniversitesi SBE, Sakarya, 2012.
Nucci, Larry, Moral Development, Encyclopedia of Education içinde, (Ed.) James W. Guthrie, Second Edition, Vol: 5, New York: Macmillan Press, 2002.
Özdemir, Sadettin, Zeynizade Mehmet Hazık Efendinin Terbiye Adlı Eserinin Birinci Bölümü, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2007, sayı: 6, s: 225‐232.
Öztürk, Hüseyin, Kınalı‐zâde Ali Çelebide Aile Ahlakı, Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, 1990.
Pazarlı, Osman, İslamda Ahlak, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1980.
Power, F. Clark, Lawrence Kohlberg, Encyclopedia of Education içinde, James (Ed.) W. Guthrie, Second Edition, Vol: 4, New York: Macmillan Press, 2002.
Sadi‐i Şirazi, Gülistan, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2005.
Sağlam, İsmail, Çocuk ve İbadet: 7‐14 Yaş Dönemi İbadet Eğitimi Üzerine Bir Araştırma, Bursa: Düşünce Kitabevi, 2003.
Tirmizi, Cami‐u Tirmizi, Suudi Arabistan: Beytul Efkar, 1999.
Tusî, Nasiruddin. Ahlâk‐ı Nâsırî, (Çev.) A. Gafarov ve Z. Şükürov, (Ed.) T Özakkaş, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2007.
Yalçın, Mikdad, İslamda Ahlak Anlayışı, (Çev.) S. Hayri Bolay, Diyanet Dergisi, XV, 5‐6, 1976, s. 298‐314.
Yaran, C. Sadık, Ahlak ve Etik, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2010.
Yaran, C. Sadık, İslam Ahlak Felsefesine Giriş, İstanbul: Dem Yayınları, 2011. Yetimova, Serhat, Tanzimat Döneminde Osmanlılarda Halk Eğitimi Çalışmaları, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi SBE (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2010.
Yorulmaz, Bilal, Perdeden Gönüllere, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2013.
Yulish, M. Stephen, The Search for a Civic Religion: a History of the Character Education Movement in America 1890‐1935, University of Illinois (Thesis of Ph.D.), Urbana, 1975.
Zeynizade M. Hazık, Malûmât‐ı Medeniye ve Ahlakiye, İstanbul: Kasbar Matbaası, 1328.
Zeynizade M. Hazık, Malûmât‐ı Medeniye, İstanbul: İkdam Matbaası, 1324.
Zeynizade M. Hazık, Terbiye: (Terbiye‐i Bedeniye, Terbiye‐i Fikrîye, Terbiye‐i Ahlakiye) İstanbul: Matbaa‐i Cihan, 1323.
Zeynizade M. Hazık, Tütünü Terk Etmenin Çaresi, İstanbul: Şirket‐i Mürettibiye Matbaası, 1323.