Uygulama ve Öğretide İddianamenin İadesi

İddianamenin iadesi kurumu, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununda (CMUK) yer almayıp 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunuyla (CMK) mevzuatımıza giren önemli yeniliklerden birisidir. Bu yenilik sayesinde ceza muhakemesinde soruşturma ve kovuşturma safhalarının arasına üçüncü bir evre girmiş, öğretide bu evreye ara muhakeme evresi adı verilmiştir. Ara muhakeme evresi, Cumhuriyet savcısı tarafından tanzim edilen iddianamenin yetkili mahkemeye teslim edilmesiyle başlayıp, iddianamenin mahkeme tarafından kabul edilmesiyle sona ermektedir. Bu düzenlemenin getirilmesi ile amaçlanan, kamu davası öncesinde kanuni şartları taşımayan, yeterli bilgi içermeyen ve hatalı düzenlenen iddianamelerin süzgeçten geçirilip filtre edilmesidir. Böylelikle, yargılama faaliyetinin hızlandırılıp, makul sürede yargılamanın yapılması, gereksiz iş yükü oluşturan davaların önüne geçilmesi ve “lekelenmeme hakkı”nın korunması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda mahkemelerin soruşturma aşamasında toplanmayan delilleri toplamaya, dosyada bulunan eksiklikleri gidermeye çalışmasının kovuşturma ile soruşturmanın bir elde (mahkeme) toplanmasına sebebiyet vererek “adil yargılama ilkesi”nin ihlaline yol açmasının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. İddianamesinin iade olabileceği ihtimalini göz önünde bulunduran Cumhuriyet savcısı, daha dikkatli hareket edip, soruşturma evresinde tüm delilleri toplayacaktır. Bu şekilde hareket edilmesi neticesinde kovuşturma evresinde ceza mahkemelerinin önüne gelecek iddianameler sağlam temellere dayanan iddialardan oluşacak ve hukuk devleti ilkesine hizmet edilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İddianame, İddianamenin İadesi, Kamu Davası, Ara Muhakeme, Lekelenmeme Hakkı

Demurrer of the indictment in practice and teaching

The institution of the return of the indictment is one of the important innovations that entered our legislation with the Criminal Procedure Law (CMK) numbered 5271, which is not included in the Criminal Procedure Code (CMUK) numbered 1412. Thanks to this innovation, a third phase has entered between the investigation and prosecution phases in criminal procedure, and this phase is called the intermediate trial phase in the doctrine. The interim trial phase starts with the submission of the indictment issued by the public prosecutor to the competent court and ends with the acceptance of the indictment by the court. The purpose of the introduction of this regulation is to filter and filter the indictments that do not meet the legal requirements before the public trial, do not contain sufficient information and are prepared incorrectly. In this way, it is aimed to speed up the proceedings, to make the trial in a reasonable time, to prevent the cases that create unnecessary workload and to protect the "right to good reputation". At the same time, it is aimed to prevent the court's efforts to collect the evidence that was not collected during the investigation phase and to eliminate the deficiencies in the file, causing the prosecution and the investigation to be gathered in one hand (court), leading to a violation of the "fair trial principle". Considering the possibility of extradition of the indictment, the public prosecutor will act more carefully and collect all the evidence during the investigation phase. As a result of acting in this way, the indictments that will come before the criminal courts during the prosecution phase will consist of well-founded allegations and the principle of the rule of law will be served.

Keywords:

Indictment, demurrer of the indictment, public case, intermediate procedure, right to good reputation,

PDF

___

Artuç, M. (2019). Açıklamalı Pratik Ceza Muhakemesi Kanunu (3. baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
Centel, N. ve Zafer, H. (2019). Ceza Muhakemesi Hukuku (16. baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
Dönmezer, S. ve Erman, S. (1994). Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Cilt. 3 (11. baskı), İstanbul: Der Yayınları.
Ersoy, U. (2020). Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usullerinde İtiraz Kurumuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 28 (2), ss. 857-885.
Eriş, A. U. (2018). Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma ve Uzlaştırma Eğitimi, TBB Dergisi. 31(137), ss. 241-270.
Elmas, B. (2016). Yargıtay Kararları Işığında İddianamenin İadesi. TAAD. 7 (28), ss. 207-234.
Feyzioğlu, M. (2006). Meclis Soruşturması. Ankara: Savaş Yayınevi.
Feyzioğlu, M. (1999). Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 48 (1-4), ss. 135-163.
Feyzioğlu, M. (2006). Ceza Muhakemesi Kanunu’na Göre İddianamenin Hazırlanması ve Kabulüne İlişkin Bazı Düşünceler, Ceza Hukuku Dergisi. 1(1), ss. 31-36.
Gökcen, A. ve Balcı, M. ve Alşahin, M. E. ve Çakır, K. (2020). Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi. Karakurt, A. (2009). Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda İddianamenin İadesi. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 8-9(8-9-10-11), ss. 71-114.
Keyman, S. (1970). Ceza Muhakemesinde (Asıl Ceza Muhakemesinde) Savcılık. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
Kızılarslan, H. (2019). 7188 Sayılı Kanun’la Ceza Muhakemesi Hukukuna Getirilen Seri Muhakeme ve Basit Muhakeme Usulleri. Bahçeşehir Üniversitesi HFD, 14(183-184), ss. 1885-1960.
Koca, M. ve Üzülmez, İ. (2010). Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler (3. baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Kunter, N. (1981). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (7. baskı). İstanbul: Kazancı Matbaası. Meraklı, S. (2014). İddianamenin İadesi Kurumunun Ceza Muhakemesi Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 15(özel sayı), ss. 1595-1652.
Noyan, E. (2006). Ceza Davası. Ankara: Adalet Yayınevi.
Özbek, V. Ö. (2006). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Özbek, V. Ö. ve Kanbur, M. N. ve Doğan, K. ve Bacaksız, P. ve Tepe, İ. (2012). Ceza Muhakemesi Hukuku, (3. baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Özen, M. (2009). Kamu Davası Açma Konusunda Benimsenen İlkeler, Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi ve İddianamenin İadesi. Ankara Barosu Dergisi. 67(3), ss. 17-28.
Özen, M. (2007). 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Üzerine Düşünceler. TBB Dergisi. 68, ss. 393-408.
Öztürk, B. ve Erdem, M. R. (2006), Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öztürk, B. (2016). Ceza Muhakemesinde Adil Yargılanma Yükümlülüğü. İstanbul Kültür Üniversitesi Dergisi. 15(1-2), ss. 413-428.
Öztürk, B. ve Erdem, M. R. (2006). Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Parlar, A. ve Hatipoğlu, M. (2008). 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Yorumu ve İlgili Mevzuat (2. cilt). Ankara.
Soyaslan, D. (2016). Ceza Muhakemesi Hukuku (6. baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
Şahin, C. (2007). Ceza Muhakemesi Hukuku-I. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Toroslu, N. ve Feyzioğlu, M. (2006). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Savaş Yayınları.
Turhan, F. (2006). Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Asil Yayınevi.
Yenidünya, A. C. (2007). 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Kamu Davasının Açılması, İddianamenin Unsurları ve İadesi. E-Akademi Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi. 60(Şubat), ss. 1-25.
Yenidünya, A. C. ve İçer, Z. (2016), Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
Yenisey, F. ve Nuhoğlu, A. (2017), Ceza Muhakemesi Hukuku (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yıldırım, E. (2020). Son düzenlemeler Özelinde İddianamenin İadesi Kurumu, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. (11)42, ss. 173-202.
Yurtcan, E. (2005). Ceza Yargılaması Hukuku (11. baskı), İstanbul: Vedat Kitapçılık.
Yurtcan, E. (2002). Cumhuriyet Savcısının ve Ceza Yargıcının El Kitabı (1. baskı). Ankara: Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayınları.