Lütfi SALTABAŞ, Sabahattin IŞIK, Mustafa ŞAŞAL, EMRAH DOĞAN

Aşağı Sakarya Nehrinde akım değişimlerinin incelenmesi

Barajlar ve bazı diğer hidrolik yapılar, inşaalarından sonra nehrin hidrolojisinin önemli ölçüde değişmesine neden olurlar. Yukarıda Gökçekaya barajının 1975'te işletmeye geçmesinden sonra Aşağı Sakarya Nehrinde, hidrolojik özellikler, nehir rejimi, katı madde taşıma kapasitesi ve nehrin morfolojik yapısında önemli değişimler meydana gelmiştir. Aşağı Sakarya Nehrinde akım ölçümleri grafiksel olarak değerlendirildiğinde, nehirde 1975 yılından sonra taşkın pik debilerinin düştüğü minimum debilerin ise arttığı görülmüştür. Ayrıca, katı madde taşınma miktarları Gökçekaya Barajının işletmeye geçmesinden sonra düşüş göstermiştir, bunun sonucunda da nehir yatağında bazı oyulmalar meydana gelmiştir.

Dams and sonic other hydraulic structures cause some changes hydrology of river after their construction. After the construction of the Gökçekaya Dam above the river in 1975, some changes occurred on the Lower Sakarya River such as hydrologies! characteristic, river regime, sediment transport rates, and morphological changes. The measurements of sediment rate and the water flow have been evaluated graphically. Results show that while flood peak discharges in the Lower Sakarya River decrease, minimum discharges increase after 1975. Furthermore, sediment transport rates decrease after the construction of the Gökçekaya Dam. As a result of this there is some degradation in the river bed.

PDF

___

[1]Ağıralioğlu, N., Çallı, 1., Saltabaş, L., Sümer, B., Eryılmaz, B., Gündüz, Z., Şaşal, M., Karpuz, S. ve Demir, İ. H., Aşağı Sakarya Nehri Ulaşım Projesi Fizibilite Çalışması, Sakarya Üniv., Sakarya, Ocak, 1998, 192 sayfa.

[2]DSİ, Feasibility Report For Lower Sakarya Project, DSİ Matbaası, Ankara, December, 1965, 225 sayfa.

[3]DSİ, Türkiye Akarsu Havzaları Maksimum Akımlar Frekans Analizi. Ankara, 1994.

[4] DSİ, Aşağı Sakarya Fizibilite Raporu, Ankara. 1965.

[5] EİE, Aylık Ortalama Akımlar (1935-1990), 1995, 389 sayfa.

[6] EİE, Tiirkiyedeki Katı Madde Verileri ve Katı Madde Taşınma Miktarları, Ankara. 1993

[7] Erkek, C„ Ağıralioğlu, N„ 1998. Su Kaynak)? ı Mühendisliği, Beta Yayınları, Cağaloğlu, İstanbul.

[8] Erkek, C., Miiftüoğlu, F., Ağıralioğlu, N. ve Saltabaş, L., 1976. Aşağı Sakarya Nehrinde Navigasyon Olanaklarının İncelenmesi, Teknik ve Mali Fizibilite Ön Etüdü, İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi Matbaası, İstanbul.

[9] Komura, S. And Simons, D. B., ( 1967 ). " River-Bed Degradation Below Dams J. of the Hydraulics Division, ASCE, 93 (4), PP. 1-14.

[10] Simotıs, D. B. and Şentürk, F., 1992. Sediment Transport Technology, Water Resources Publications, Littleton, Colarado.

[11] Sümer, M. B., Ünsal, İ. ve Bayazıt, M., 1983. Hidrolik, Birsen Yayınevi, İstanbul.