Mehmet Kızılaslan, Fatma Sağın, Emrah Doğan, Osman Sönmez

Aşağı Sakarya Nehri akımlarının yapay sinir ağları ile tahmin edilmesi

Havzanın en önemli nehri olan Sakarya Nehri, bölgenin önemli bir doğal enerji kaynağıdır. Üzerine kurulmuş olanbarajlar sayesinde bölgeye içme ve sulama suyu sağlamaktadır.Bu çalışmada, Aşağı Sakarya Nehri debi miktarı Yapay Sinir Ağları (YSA) modellerinden İleri Beslemeli GeriYayılımlı Sinir Ağları kullanılarak tahmin edilmiştir. Çeşitli senaryolar altında zaman ötelemesi yapılıp, en iyisonucu veren senaryo belirlenmeye çalışılmıştır. Senaryolarda 1221 No’lu Doğançay Akım Gözlem İstasyonundanedinilen akım verileri kullanılmıştır.Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, dört gün zaman ötelemesi yapılan senaryo en yüksek determinasyonkatsayısı (R2) değerini vermiştir. Sakarya nehri üzerinde yapılan bu çalışmanın, ileride yapılacak olan enerjiplanlaması ve taşkın çalışmalarına yardımcı olması düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

yapay sinir ağları, sakarya nehri, debi tahmini

-

Sakarya River is located in Sakarya Basin which determined by DSI,is 12th of 26 basin. Sakarya River basin, which is the most important river in the region, is an important source of natural energy. With the dams built on the area provides drinking and irrigation water. In this study, the amount of Lower Sakarya River’s flow estimated from Artificial Neural Networks (ANN) models using Feed Forward Backpropagation Neural Networks. Time shift done under a variety of scenarios, the best scenario to be determined from results. In scenarios Flow Observation Station No. 1221 Doağançay flow data used. Obtained results are evaluated the four day time shift scenario has the highest coefficient of determination (R) value. The study on Sakarya River will be helpful to future studies in energy and flood.

Keywords:

artificial neural networks, sakarya river, flow estimation,

PDF

___

(REFERENCES) Önöz B., Albostan A. (2007) ‘Hidroelektrik Santral Planlama ve İşletmesinde Yüksek Akımların Mevsimselliğinin Belirlenmesi’ , TMMOB Türkiye VI. Enerji Sempozyumu – Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye Gerçeği, Ankara, pp. 196-206
Keskin M. E., Taylan E. D. (2007) ‘Orta Akdeniz Havzasındaki Akımların Stokastik Modellemesi’ , İMO Teknik Dergi, Yazı 282, pp.4271-4291
Demirpençe H. (2005) ‘Köprüçay Akımlarının Yapay Sinir Ağları ile Tahmini’ , Antalya Yöresinin İnşaat Mühendisleri Sorunları Kongresi , Antalya
Okkan U., Mollamahmutoğlu A. (2010) ‘Yiğitler Çayı Günlük Akımlarının Yapay Sinir Ağları ve Regresyon Analizi ile Modellenmesi’ , DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Kütahya, Sayı 23, pp.33-48.
Saltabaş, L., Şaşal, M., Işık, S., Doğan, E, (2003) ‘Aşağı Sakarya Nehrinde Akım Değişimlerinin İncelenmesi’, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), pp.9-15.
Ağıralioğlu N., Çallı İ., Saltabaş L., Karpuz S., Şaşal M., Demir İ. H. (1998) Sakarya Nehri – İzmit Körfezi İç Su Yolu Projesi Sakarya www.dsi.gov.tr [02013]
Işık S., Şaşal M., Doğan E. (2006) Sakarya Nehrinde Barajların Mansap Etkisinin Araştırılması, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 21, No3, pp.401-408
Tanrıvermiş H. (2000) Orta Sakarya Havzasında Domates Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanımının Ekonomik Analizi, Ankara
Şen Z. (2004) Yapay Sinir Ağı İlkeleri, İstanbul, Su Vakfı Yayınları
Sönmez O. (2010) ‘Akım Ölümü Yapılmayan Derelerde Debi Süreklilik Çizgisinin Belirlenmesi’ Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya Pamir N. A. (2003) ‘Dünya’da ve Türkiye’de Enerji, Türkiye’nin Enerji Kaynakları ve Enerji Politikaları’ Jeopolitik Dergisi, pp.1- 39