Sağlık Kurulu’nda Değerlendirilen Hastaların Nörolojik Özürlülüklerinin İncelenmesi

Nörolojik özürlülük, merkezi ya da periferik sinir sisteminin etkilenmesine bağlı oluşan hasarın sonucunu tanımlamaktadır. Nörollojik özürlülükler sağlık kurulu değerlendirmesinin önemli bir parçasıdır. Bu çalışmada, sağlık kurulunda değerlendirilen hastalarda, özürlülüğe neden olan sık ve nadir görülen nörolojik hastalıkların belirlenmesi, yaş, cinsiyet, eşlik eden sistemik hastalıklar ve ilişkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel tipteki çalışmada, 1 Ocak 2011-31 Aralık 2015 tarihleri arasında Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık kuruluna özürlü raporu almak için başvuran olgulardan nörolojik özürlülüğü bulunan hastaların bilgileri retrospektif olarak kaydedildi. Demografik özellikler, nörolojik ve eşlik eden sistemik hastalıklar kaydedildi. Bulgular: Toplam 3131 hasta çalışmaya alındı. (1749 erkek, 1382 kadın) Yaş ortalaması 50.71±27.58 (1-102) idi. En sık görülen beş hastalık; serebrovasküler hastalık (SVH) (n=971; %31), demans (n=657; %20.9), epilepsi (n=629; %20.1), serebral palsi (SP) (n=388; %12.4), parkinson hastalığı (n=110; %3.5) idi. SP (%49.9) ve epilepsi (%40.4), 557 pediatrik hastada (<18y), en görülen hastalıklardı. Demans (%54.6), SVH (%44.8), parkinson (%6.2) 1202 geritarik hastada (>65y) en sık saptanan hastalıklardı. SVH ile cinsiyet, yaş ve diğer tüm sistemik hastalıkların varlığı arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon saptandı. Tüm demans alt tiplerinin kadın cinsiyette daha fazla görüldüğü ve yaş ile pozitif yönde korelasyonu saptandı. Sonuç: Bir popülasyondaki özürlülük bilgileri, beraberinde pek çok parametre ile ilgili detayı da vermektedir. Nörolojik özürlülüğe neden olan hastalıkların değiştirilebilir risk faktörlerinin belirlenerek, koruyucu hekimlik ile kontrolü sağlanmalıdır. Özürlülük sonuçları, gelecekte planlanabilecek sistematik yaklaşımlar ve rehabilitasyonlar için bir yol haritası sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Nörolojik hastalıklar, engelli kişiler, sakatlık-maluliyet değerlendirmesi

PDF

___

1. World health organization, Disability, prevention and rehabilitation. Technical Report Series, 668, WHO, Geneve, 1981:1-40.
2. Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik. (Özürlüler İdaresi Başkanlığı) Resmi Gazete Tarihi: 16.12.2010 Sayısı: 27787.
3. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. Türkiye Özürlüler Araştırması 2002 Ankara 2004;5-30.
4. Beşer E, Atasoylu G, Akgör Ş, Ergin F, Çullu E. Aydın İl Merkezinde Özürlülük Prevalansı, Etiyolojisi ve Sosyal Boyutu. TAF Preventive Medicine Bulletin 2006;5(4):267-275.
5.Naçar M, Çetinkaya F, Baykan Z. Kayseri İl Merkezinde özürlülük, sakatlık ve engellilik prevalansı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2012;11(1): 71-80.
6. Çakır G, Şenol E, Işıl AM. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi. 2014 yılında Karşıyaka Devlet Hastanesi Engelli Sağlık Kurulunca düzenlenen raporların incelenmesi. 2017;27(3):197-202.
7. Güzel V, Çabalar M, Selçuk Ö, Topçular NS, Bozkurt D, Güveli B, et al. Nörolojik özürlülüğün 16 Aralık 2010 tarihli özürlülük ölçeğine göre değerlendirilmesi İstanbul Med J 2014;15:178-182.
8. Çabalar M, Tatlıdede AD, Yazar T, Güveli B, Yayla V. Nörolojik hastalıkların özürlülük derecelerinin sağlık kurulunda değerlendirilmesi. Bakırköy Tıp Dergisi 2011;7:142-146.
9. Tekan ÜY, Ertem DH, Gökçal E, Çilingir V, Polat F. Evaluation of Neurological Disability Status in Van city. Van Tıp Dergisi 2014;21(4):216-224.
10. Evlice A, Demir T, Aslan K, Bozdemir H, Demirkiran M, Ünal İ, et al. Disability at Neurological Diseases. Cukurova Medical Journal 2014;39(3):566-71. 11. Turhanoğlu AD, Saka G, Karabulut Z, Kılınç Ş, Ertem M. Diyarbakır il merkezinde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerde özürlülük ve kronik hastalık sıklığı. Geriatri. 2000;3:146-50.
12. Uskun E, Öztürk M, Kişioğlu AN. Isparta ilinde özürlülük, sakatlık ve engellilik epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum 2005;15:90-100. 13. MacDonald BK, Cockerell OC, Sander JWAS, Shorvon SD. The incidence and lifetime prevalence of neurological disorders in a prospective community-based study in the UK. Brain 2000;123:665-676.
14. Oztürk S. Epidemiology of Cerebrovascular Diseases and Risk Factors-Perspectives of the World and Turkey. Turkish Journal of Geriatrics 2010;13(1):51-58.
15. Özdemir G, Özkan S, Özdemir Ö, Gücüyener D. Türkiye’de Beyin Damar Hastalıkları İçin Majör Risk Faktörleri. Türk Çok Merkezli Strok Çalışması. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2000;6:31-5.
16. Soyuer F, Özarslan M, Soyuer A. İskemik inme: Nörolojik kayıp ve özürlülük. Erciyes Tıp Dergisi 2004;26:19-24.
17. Kempen G. I. J. M, Sonderen E. Psychological Attributes and Changes in Disability Among Lowfunctioning Older Persons. Journal of Clinical Epidemiology 2002;55(3): 224-29.
18. Schroll Bjornsbo K, Ferry M, de Groot CP, Schlienger JL. Changes in Physical Performance in Elderly Europeans. SENECA 1993-1999. J Nutr Health Aging 2002;6(1):9-14. 19. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı Türkiye Özürlüler Araştırması Ankara Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, 2004; 84–91. http :// kutuphane .tuik. gov. tr/pdf/ 0014899 .pdf adresinden indirilmiştir.
20. Özkan H, Yalvarmış F, Güler M, Çalışkan T, Türker S, Sunay B, F. Yaşlı Nüfusun Sosyodemografik Özellikleri: Pamukçu Kasabası, Balıkesir, STED 2006;15:199-201.
21. Arslan Ş, Gökçe-Kutsal Y. Yaşlılarda Özürlülüğün Değerlendirimine Yönelik Çok Merkezli Epidemiyolojik Çalışma, Geriatri 1999;2:103-14.
22. Koçak FA, Kurt EE, Şaş S, Koçak Y, Erdem HR, Tuncay F, Büyükturan Ö. Kırsal bölgede özürlü sağlık kuruluna başvuran geriatrik hastaların dağılımı Turk J Osteoporos 2018;24(3):92-99.
23. Gurvit H, Emre M, Tinaz S, Bilgic B, Hanagasi H, Sahin H ve ark. The prevalence of dementia in an urban Turkish population. Am J Alzheimers Dis Other Demen 2008; 23(1):67- 76.
24. Kahriman İ, Bayat M. Özürlü çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadıkları güçlükler ve algıladıkları sosyal destek düzeyleri. Öz-Veri Dergisi 2008;5(1):1175-1194.
25. Baltacı H, Tetik BK, Selçuk EB, Baltacı M. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi 2015 yılı Özürlü Sağlık Kuruluna başvuran olguların incelenmesi Türk Aile Hek Derg 2017; 21(3): 91-100.
26. Şahin N, Altun H, Kara B. Özürlü çocuk sağlık kurulu raporlarının değerlendirilmesi Kocatepe Tıp Derg 2014;15(1):48-53.
27. Başgül ŞS, Saltık S. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi-Özürlü Çocuk Heyeti’nin 2010 yılı verileri. Göztepe Tıp Dergisi 2012;27(2):45-49.
28. Bottino H, Nguyenton B. How far has genetic testing in neurology come? Where has it headed? Rare neurological disease, special report. 2019 (March):7-9.