Aslıhan ARIKAN, Abdülkadir AYDIN, Hasan EKERBİÇER, Raşit KARAAYAÇ, Yasemin ZEYTİNOĞLU, Gürkan MURATDAĞI, Muhammed Nurullah SEZER, Erkut ETÇİOĞLU, Fırat KARADENİZ, Aykut KURBAN

Hipertansiyon Tanısı Olan Hastaların Hastalıkları Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve İlişkili Faktörler

Amaç: Bu çalışmada; hipertansiyon hastalarının, hastalıkları hakkında bilgi düzeyleri ve ilişkili faktörlerin ortaya konması amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Katılımcılara kişisel bilgilere yönelik sorular ve hipertansiyon bilgi düzeyi ile ilgili doğru ve yanlış önermeler içeren anket formu uygulanarak, birbirleri arasında ilişki olup olmadığı değerlendirildi. İstatistiksel anlamlılık düzeyini belirlemek amacıyla, %95 güven aralığı ve p≤0,05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 200 katılımcının %49,5’i kadın, %50,5’i erkek; %85,9’u evli, %49,0’u ilkokul mezunudur. Yaş ortalaması 60,37±10,91 SS’dir. Katılımcıların aldığı ortalama toplam puan 18,19±3,23’tür. İlaç uygunluğu alt boyutunda, ortaokul, lise, üniversite ve üzeri mezun grubunun bilgi düzeyi; ilkokul ve altı grubundan anlamlı olarak daha yüksek saptandı (p=0,028). Lise ve üstü eğitime sahip olan katılımcıların, ortaokul ve altı eğitim düzeyine sahip katılımcılara göre istatiksel anlamlı bir şekilde kullandıkları ilaç isimlerini daha fazla bildikleri görüldü (p=0,002). İlaçlarını düzenli kullananların ise tıbbi tedavi alt boyutundan aldıkları puan ortalamasının düzenli kullanmayanlardan anlamlı düzeyde yüksek olduğu görüldü (p=0,034). Kullandıkları ilacın adını bilenlerin toplam puan (p<0,001), tanım (p=0,001) ve tıbbi tedavi (p=0,010) alt boyutlarından aldıkları puanlarının anlamlı olarak yüksek olduğu görüldü. Sonuç: Hipertansiyon hastalarının, hastalıklarına dair bilgi düzeyleri ve ilişkili faktörler çeşitlilik göstermektedir. Hastalık yönetiminin daha etkin yapılabilmesi için hastaların bilgi düzeyleri ve ilişkili diğer olası faktörlerin ortaya konması önemlidir. Bu ilişkilerin ortaya konabilmesi için toplum temelli, daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Hipertansiyon, Bilgi Düzeyi Ölçeği, Tedavi, Hastalık Bilgisi

PDF

___

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). Global Status Report on noncommunicable diseases 2014. WHO press. Geneva, Switzerland, 2014.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). A global brief on hypertension; Silent killer, global public health crisis. WHO press. Geneva, Switzerland, 2013.
Gorostidi M, Vinyoles E, Banegas JR, de la Sierra A. Prevalence of white-coat and masked hypertension in national and international registries. Hypertens Res. 2015;38(1):1-7.
Forouzanfar MH, Afshin A, Alexander LT, Anderson HR, Bhutta ZA, Biryukov S et al. Global, regional, and national comparative risk assessment of 79 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks, 1990-2015: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015. Lancet. 2016; 388(10053):1659-1724.
Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, Redon J, Zanchetti A, Böhm M et al. 2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension: The task force for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). J Hypertens. 2014; 31(7):1281-357.
National Institutes of Health (NIH). Your guide to lowering blood pressure. (NIH Publication No. 03-5232) U.S. Department of Health and Human Services, 2003.
Türkiye endokrinoloji ve metabolizma derneği (TEMD). Hipertansiyon Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Ankara, Türkiye, 2018.
Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure (JNC). The seventh report of the joint national committee on prevention, detection, evaluation, and treatment of high blood pressure. (NIH Publication No. 03-5233). Washington, DC: U.S. Department of Health and Human Services, 2003.
Viera AJ. Cohen LW, Mitchell CM, Sloane PD. High blood pressure knowledge among primary care patients with known hypertension: A North Carolina Family Medicine Research Network (NC-FM-RN) study. J Am Board Fam Med. 2008; 21(4):300-8.
Erkoc SB, Isikli B, Metintas S, Kalyoncu C. Hypertension Knowledge-Level Scale (HK-LS): A study on development, validity and reliability. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2012;9(3):1018–1029.
Chatziefstratiou AA, Giakoumidakis K, Fotos NV, Baltopoulos G, Brokalaki‐Pananoudaki H. Translation and validation of the Greek version of the hypertension knowledge‐level scale. Journal of clinical nursing. 2015;24(23-24):3417-3424.
Efe D, Akça N, Kiper S, Aydın G, Gümüş K. Hipertansiyonu olan bireylerin kan basıncını düşürmeye yönelik kullandıkları destekleyici yöntemler. Spatula DD. 2012;2(4):207-212.
Tokem Y, Taşçı E, Yılmaz M. Hipertansiyon tanısı olan bireylerin evde hastalık yönetimlerinin incelenmesi. Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing.2013; 4(5):30-40.
Jankowska-Polańska B, Uchmanowicz I, Dudek K, Mazur G. Relationship between patients' knowledge and medication adherence among patients with hypertension. Patient prefer adherence. 2016;10:2437–2447.
Eshah NF, Al-daken LI. Assessing publics’ knowledge about hypertension in a community-dwelling sample. Journal of Cardiovascular Nursing.2016; 31(2):158-165.
Zhang X, Zhu M, Dib H. H, Hu J, Tang S, Zhong T et al. Knowledge, awareness, behavior (KAB) and control of hypertension among urban elderly in Western China. Int J Cardiol. 2009;137(1):9-15.
Birdane A, Erdoğan D, Uyarel H, Aksakal E, Yıldız A. HT bülteni, özel sayı: Güncel kılavuzlar ışığında hipertansiyon tanı ve tedavisi. Türk kardiyoloji derneği, hipertansiyon çalışma grubu, HT bülteni. 2014;Yıl:1.
Altun B, Arici M, Nergizoğlu G, Derici U, Karatan O, Turgan C et al, Turkish Society of Hypertension and Renal Diseases. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. J Hypertens.2005; 23(10):1817-23.
Abacı A. Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu. Arch Turk Soc Cardiol. 2011;39 Suppl 4:1-5.