Hasan Çetin EKERBİÇER, Ufuk BERBEROĞLU, Mustafa Baran İNCİ

Dumansız Bir Çevre Mücadelesi: Dünden Bugüne

Tütün kullanımı, tüm dünyada en yaygın önlenebilir mortalite nedeni olarak kabul edilmektedir. Halk Sağlığı açısından önemi, bağımlılık yapıcı olması, kullanan kişilerin hastalanması ve erken ölmesi, dumanına maruz kalanların da benzer risklerle karşı karşıya kalması nedeniyledir. On yetişkin ölümünden birinin sorumlusudur ve dünyada en sık sekiz ölüm nedeninden altı tanesi için risk faktörüdür. Osmanlı Devleti döneminde tütün kullanımı ile mücadele zaman zaman etkin olsa da tütün kullanımı yıllar boyu sürmüştür. Son yıllarda, 4207 sayılı “Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun” ile önemli bir adım atılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü “Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi (TKÇS)", 2004 yılında ülkemizde de kabul edilmiştir. 5727 sayılı “Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un ile 19 Temmuz 2009 tarihinde tüm yasal düzenlemeler yürürlüğe girmiştir. 2018-2023 Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile mücadelede yeni bir dönem başlayacaktır. Ülkemizin tütün mücadelesinde gösterdiği kararlı tutumun, toplumun tüm katmanlarınca desteklenmesi, gelecek nesillerin sağlığı ve refahı için vazgeçilmez bir gerekliliktir.

Anahtar Kelimeler:

4207 Sayılı Yasa, DSÖ, Tütün Kontrolü

The Struggle for a Smoke-Free Environment: From Past to Today

Tobacco use is considered the most common preventable mortality reason in the world. In terms of public health, it has an addictive nature, the people who use it are generally get sick and die early and those exposed to second-hand smoke also face similar risks. It is the responsible of one of ten deaths in adults and is the risk factor for six of the eight most common causes of death in the world. Although the struggle against tobacco use during the Ottoman period was effective from time to time, the use of tobacco continued for many years. In recent years, an important step has been taken with Law No. 4207 on "Prevention and Control of Hazards of Tobacco Products". The World Health Organization " Framework Convention on Tobacco Control (FCTC)" was also adopted in 2004 in our country. On July 19, 2009, all legal regulations entered into force with the "Law on the Amendment of the Law on the Prevention of Hazards of Tobacco Products" numbered 5727. A new era will begin in the struggle with the "2018-2023 Tobacco Control Strategy Document and Action Plan". In all layers of society of our country, supporting the determined attitude on tobacco struggle is an essential requirement for the health and well-being of future generations.

Keywords:

Law No. 4207, Tobacco control, WHO,

PDF

___

World Health Organization Tobacco Fact Sheets http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/tobacco Erişim: 24.05.2018.
World Health Organization Tobacco Free Initiative. Bu¬ilding blocks for tobacco control: a handbook. WHO 2015 pp 4-13. http://www.who.int/tobacco/resources/publications/tobaccocontrol_handbook/en/ Erişim Tarihi 24.05.2018.
Aslan D. Dünya’da ve Türkiye’ de tütün kullanımı: riskler, tehditler, önleyici yaklaşımlar. J Pulm Med-Special Topics 2012;5:1-5.
Ergüder T. Dünyada Tütün Kontrolü ve Dünya Sağlık Örgütü Önerileri MPOWER. Aytemur A, Akçay A, Elbek O (Eds). Tütün ve Tütün Kontrolü. Toraks Kitapları, Türk Toraks Derneği, 2010; 81-93
Aslan D, Şengelen M. Dünya Sağlık Örgütü 31 Mayıs “Tütünsüz Bir Dünya Günü” Konularının Tütün Kontrolü Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi. STED 2014; 23 (özel sayı), 1-3.
Kılınç O, Günay T. Türkiye Tütün Kontrolünde Hangi Noktada: Engeller ve Çözüm Önerileri. STED 2014; 23 (özel sayı), 4-7.
Ergüder T. Tütün kontrol kavramı ve Dünya Sağlık Örgütü yaklaşımı. Pulm Med-Special Topics 2012;5:11-15.
WHO Report On The Global Tobacco Epidemic (MPOWER), 2008, WHO, Geneva.
World Health Organization. Why tobacco is a public health priority. Tobacco Free Initiative (TFI)
Barış Y. İ., “Tütün Kullanımının Tarihçesi”,www.toraks.org.tr/userfiles/file/tutun_kullanımının tarihcesi baris. pdf, Erişim : 28.06.2018
Yeşilay Tarihçesi, https://www.yesilay.org.tr/tr/kurumsal/tarihce Erişim : 20.07.2018
Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun, No 4207, 26 Kasım 1996 tarihli ve 22829 sayılı Resmi Gazete (Değişiklik, 03.01.2008 tarih ve 5727 Sayılı Kanun, 19 Ocak 2008 tarihli ve 26761 sayılı Resmi Gazete.
Joossens L & Raw M. Tobacco Control Scale, A Report of the Asociation of European Cancer League, Brussels, Belgium 2010. Fifth European Conference on Tobacco or Health, Amsterdam, Netherlands, 28-30 March 2011.
World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic, 2015: raising taxes on tobacco, 2015. www.who.int/tobacco/global_report/2015/report/en/ Erişim Tarihi 20.07.2018
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 948 ISBN: 978-975-590-502-0, Ankara; 2012 http://www.halksagligiens.hacettepe.edu.tr/KYTA_TR.pdf, Erişim Tarihi: 31.07.2018.
World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic 2013. http://www.who.int/tobacco/global_report/2013/en/. Erişim:19.07.2018.
Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023 https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/tutun-mucadele-bagimlilik db/haberler/tutun_eylem_plani/Tutun_Kontrolu_Strateji_Belgesi_ve_Eylem_Plani.pdf Erişim: 28.07. 2018