Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Tartışmacı Metinlerin İncelenmesi (YEE B2-C1 Ders Kitabı Örneği)
Dil öğretiminin kazanımları ve yeterlik düzeyleri Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde (D-AOBM, 2020) belirlenmiştir. Bu “çerçeve metni” esas alan kurumlar, dil öğretiminde okuma, dinleme, yazma, konuşma becerilerini kazandırmak için sınıf içi etkinliklerde, uyguladıkları yöntem ve tekniklerde, kullandıkları kitaplarda da ilgili standartları takip etmelidir. Dil öğretimindeki yeri göz önüne alındığında ders kitapları bu standartları karşılayıp karşılamadıkları açısından değerlendirilmeli, güncelliğini yitiren kitaplar yenilenmelidir. Çerçeve metinde en çok karşılaşılan kazanımlardan biri de “tartışma” unsurlarının kullanımıdır. Ayrıca, Maarif Vakfı tarafından hazırlanan Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı’nda (TYDÖP, 2019) orta ve ileri seviyelerde tartışmacı metin yapısına dair kazanımların yoğun olarak yer aldığı görülmektedir. Dil öğrenen bireylerin bir sav geliştirebilmeleri, savlarını destekleyebilmeleri, karşı savları çürütebilmeleri ancak tartışmacı metin yapılarıyla öğretilebilir. Bu bağlamda ders kitaplarında tartışmacı metin yapısına dair örneklere B2 seviyesinden itibaren yeterince yer verilerek tüm beceri alanlarında öğrencilerin tartışma unsurlarını edinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde en çok kullanılan kitaplardan olan Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti B2 ve C1 ders kitaplarını kullanılan tartışmacı metin örnekleri, kullanım sıklıkları, metin türü özellikleri, metin türü öğretim stratejileri, bunların hangi etkinlik ve konular ile işlendiğini incelemek hedeflenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, dil becerisi, metin türü, tartışmacı metin
Analysing Argumentative Texts in Turkish Language Teaching to Foreigners Textbooks (Example of YEE B2-C1 Textbook)
The outcomes and proficiency levels of language teaching are set out in the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR, 2020). Institutions based on this "framework text" should follow the relevant standards in their classroom practices, the methods and techniques they apply, and the books they use in order to gain reading, listening, writing and speaking skills in language teaching. Considering its important place in language teaching, textbooks should be evaluated in terms of whether they meet these standards and outdated books should be renewed. One of the most common learning outcomes in the framework text is the use of "argumentation" elements. In addition, in the Teaching Turkish as a Foreign Language Programme (TYDÖP, 2019) prepared by the Maarif Foundation, it is seen that the learning outcomes related to argumentative text structure are intensively included at intermediate and advanced levels. The ability of language learners to develop an argument, support their arguments, and refute counter-arguments can only be taught through argumentative text structures. In this context, examples of argumentative text structure should be given enough space in the textbooks starting from B2 level and students should acquire argumentation elements in all skill areas. In this study, it is aimed to examine Yedi İklim Turkish Language Teaching Book Kit B2 and C1 textbooks, which are among the most widely used textbooks in teaching Turkish as a foreign language, in terms of the examples of argumentative texts used, their frequency of use, text type features, text type teaching strategies, and the activities and subjects with which they are associated. The research was conducted in the form of document analysis from qualitative research methods. The data obtained were analysed through descriptive and content analysis.
___
- Akat, N. (2022). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerinin Diller İçin Avrupa Ortak
- Başvuru Metnine Uygunluğu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bartın.
- Barın Erol, Şaban Çobanoğlu, Şeref Ateş, Mustafa Balcı, Cihan Özdemir (Ed.). (2015). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretim Seti B2 Ders Kitabı. Ankara: Merdiven Reklam Tanıtım
- Barın Erol, Şaban Çobanoğlu, Şeref Ateş, Mustafa Balcı, Cihan Özdemir (Ed.). (2015). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretim Seti C1 Ders Kitabı. Ankara: Merdiven Reklam Tanıtım
- Bozkurt, B. Ü. (2019). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Metin Türlerini Kavramlaştırma Eğilimleri ve Tür Farkındalıkları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 86-102.
- Coşkun, E. & Tiryaki, E. N. (2011). Tartışmacı Metin Yapısı ve Öğretimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 63-73.
- Demirkan, M. & Heppınar, G. (2017). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde “Metin Türü Odaklı Açıklayıcı Metin Yazma Modeli”, Turkophone Türkçe Konuşurların Akademik Dergisi, 4(2), 73-86.
- Deniz, K & Çekici, Y. E. (2019). Dil İşlevleri Açısından Türkçe Öğreniyorum Ders Kitabı. Turkish Studies-Educational Sciences, 14(6), 3043-3062.
- Dilidüzgün, Ş. (2011). İlköğretim Türkçe Metin Çalışmalarında Metin Türü Farkındalığı. İçinde G. L. Uzun ve Ü. Bozkurt (Ed.), Türkçenin Eğitimi Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Araştırmalar (ss. 459-474). Essen: Die Blaue Eule.
- Erdem, M. D. & Gün, M. & Şengül, M. & Şimşek, R. (2015).Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Okuma Metinlerinin Öğretim Elemanlarınca Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni ve İşlevsel Metin Özellikleri Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Turkish Studies, 10(3), 455-476
- Golder, C. & Coirier, P. (1996). The Production and Recognition of Typological Argumentative Text Markers. Argumentation 10, 271–282. https://doi.org/10.1007/BF00180729
- Gökçe, B. (2016). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Tartışmacı Metin Yazma Becerileri ile Bu Becerilere İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Günay, D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil.
- Güneş, F. (2013). Türkçede Metin Öğretimi Yerine Metinle Öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 603-637. https://doi.org/10.14520/adyusbd.454
- Güngör, H. (2020). Akademik Türkçe Öğretiminde Yazma Eğitimi. İçinde B. Tüfekçioğlu (Ed.), Akademik Amaçlar İçin Türkçe Öğretimi Kuram ve Uygulama (ss. 165-187). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
- İltar, L. & Açık, F. (2019). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Metin Türlerinin Sınıflandırılması ve Ders Kitaplarında Yer Alan Okuma Metinlerinin Değerlendirilmesi. Türkiyat Mecmuası-Journal of Turkology 29(2), 311-346. https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.658073
- Karababa, Z. C. (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi ve Karşılaşılan Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42(2), 265-277.
- Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (17. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık
- Korkmaz, C. B. (2019a).Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Kullanılan Dinleme Metinlerinin Metin İşleme Süreleri. International Journal of Languages' Education and Teaching, 7(1), 121-146.
- Korkmaz, C. B. (2019). Metin Sınıflandırması Bağlamında Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Kullanılan Dinleme Metinleri. Türkiyat Mecmuası-Journal of Turkology, 29(1), 93-126.
- Korkut, E. (2016). Metin Dilbilimi ve Dil Öğretimi. İçinde E. Korkut, ve İ. Onursal Ayırır (Ed.), Dil Bilimleri ve Dil Öğretimi (ss. 173-199). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- MEB. (2021). Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni: Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme Tamamlayıcı Cilt. Online erişim: http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/04144518_CEFR_TR.pdf
- Mert, E. L. (2011). 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Metinsellik Ölçütlerine Uygunlukları. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, 153, 7-23.
- Seyedi, G. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Akademik Yazma Öğretimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara.
- Sidekli, S. (2018). Metin Öğretimi. İçinde M. Yılmaz (Ed.), Yeni Gelişmeler Işığında Türkçe Öğretimi (ss. 135-165). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
- Şimşek, R. (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Temel Dil Becerileri Bağlamında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
- Temizkan, M. (2016). Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitaplarındaki Okuma Etkinliklerinin Metin Yapısı Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 31-52.
- Topçuoğlu Ünal, F. (2022). Metin Türleri ve Öğretimi. İçinde İ. Y. Öztürk ve M. Memiş (Ed.), Yazma Eğitimi (ss. 211-229). Ankara: Nobel Yayıncılık
- TYDÖP (2019). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretim Programı. İstanbul: TMV Yayınları.
- Yıldırım, A. & Şimşek. H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Başlangıç: 2023
- Yayıncı: Sakarya Üniversitesi