Sıcak Basması İnanç Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Amaç: Bu çalışma Sıcak Basması İnanç Ölçeğinin (SBİÖ) Türkçeye uyarlayarak geçerlik ve güvenirliğinin test edilmesi amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Metodolojik türde yapılan araştırmanın örneklemini Erzurum il merkezinde bulunan bir Aile Sağlığı Merkezine başvuran kadınlar arasından olasılıksız rastlantısal örnekleme yöntemi ile seçilen, en az bir aydır sıcak basması şikâyeti yaşayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 247 kadın oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu” ve “Sıcak Basması İnanç Ölçeğinin Türkçe formu” kullanılarak toplanmıştır. SBİÖ ölçeği kadınların sıcak basmasına ilişkin inançlarını ölçmek amacıyla Rendall ve ark. tarafından geliştirilmiştir. 27 maddeden ve üç alt boyuttan oluşan ölçeğin geri çeviri yöntemi ile Türkçe uyarlaması, 8 uzman ile dil ve içerik geçerliliği yapılmış 27 maddesi uygun bulunmuştur. SBİÖ kadınlarla yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır.Bulgular: Ölçeğin açıklayıcı faktör analizi sonucunda 3 faktörlü bir yapı gösterdiği ve faktör yüklerinin uygun aralıkta olduğu saptanmıştır (0.77-0.40). Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise ölçeğin 3 faktörlü yapısının geçerli olduğu ve model-veri uyumunun kabul edilebilir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach’s alfa katsayısının 0.90, alt boyutlarının Cronbach’s alfa katsayısının ise 0.76-0.88 arasında olduğu bulunmuştur. Ölçeğin zamana göre değişmezliğini test etmek için 122 kadına ilk uygulamadan iki hafta sonra ölçek tekrar uygulanmış, test-tekrar test korelasyon değeri 0.90 olarak bulunmuş ve iki uygulama arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p=0.000). Ölçeğin iç tutarlılık analizlerinde, madde toplam puan korelasyonları incelenmiş, 0.30 ile 0.69 arasında olduğu belirlenmiş ve ölçekten herhangi bir madde çıkarılmamıştır.Sonuçlar: SBİÖ’nün Türkçe formunun kadınların sıcak basmasına ilişkin inançlarını değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Geçerlilik ve güvenilirlik, Sıcak basması, Sıcak basması inanç ölçeği

Anahtar Kelimeler:

Geçerlilik ve güvenilirlik, Sıcak basması, Sıcak basması inanç ölçeği

-

Aim: The aim of this study was to adapt the Hot Flush Beliefs Scale (HFBS) into Turkish and test its validity and reliability. Method: The sample group of this methodological study consisted of 247 women who were selected with nonprobability random sampling method among women applying to a Family Health Center, had hot flush complaint for at least one month and accepted to participate in the study. Data of the study were collected by using "Personal Information Form" and “Turkish Version of Hot Flush Beliefs Scale”. HFBS was performed with face-to-face interview. The data were analysed in SPSS 20 pocket programme and LISREL 9.1. After the translation to Turkish of the scale, content and construct validity were made. The content validity index was calculated after experts’ views for content validity. Exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis were used for construct validity and the internal consistency and item analysis were used for reliability. Results: As a result of the explanatory factor analysis, it was determined that the scale showed a three-factor structure and factor loadings were within proper range (0.77-0.40). On the other hand, as a result of the confirmatory factor analysis, it was found out that three-factor structure of the scale was valid and modeldata fit was at acceptable level. While Cronbach’s alpha coefficient of the scale was 0.90, Cronbach’s alpha coefficient of its subscales was between 0.76-0.88. In order to test invariance of the scale by time, the scale was performed to 122 women again two weeks after the first application, and it was found out that the test-retest correlation value was 0.90 and there was a statistical significant relation between two applications (p=0.000). In internal consistency analysis of the scale, it was determined that item total score correlations were between 0.30 and 0.69 and no item was excluded from the scale. Conclusion: It was determined that Turkish version of HFBS is a valid and reliable assessment instrument to evaluate beliefs of women regarding the hot flush

Keywords:

Validity and reliability, hot flush, hot flush beliefs scale,

PDF

___

Hotun Şahin N, Coşkun A. The menopausal age, related factors and climacteric, complaints in Turkish women. Revista Referenc’a 2007; 4: 91-99.
Ergöl Ş, Eroğlu K. Klimakterik dönemdeki bakımlarına ilişkin uygulama ve tutumları. Sağlık ve Toplum Dergisi 2001; 11: 49-57. sağlık
Işık G, Vural G. Menopoz polikliniğine başvuran ve hormon replasman tedavisi başlanan kadınların tedavilerine ilişkin bilgi Araştırma Dergisi 2001; 1: 39-48. Hemşirelik 4. Tortumluoğlu G, Pasinlioğlu T.
Klimakterik yakınması olan kadınların
alternatif tedavi yöntemlerini uygulama
durumları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003; 6: 64-75.
Görgel E, Çakıroğlu FP. Menopoz Döneminde Kadın, birinci basım, Ankara, Ankara Üniversitesi Basım Evi, 2007.
Kişnişci HA, Gökşin E, Durukan T, Üstay K, Ayhan A, Gürgan T ve ark. Temel Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi, birinci basım, Ankara, Güneş Kitabevi, 1996. 7. Hunter MS, Liao KLM. A psychological analysis of menopausal hot flushes. Br J Clin Psychol 1995; 34: 589-599.
Şeker H, Gençdoğan B. Psikolojide ve Eğitimde Ölçme Aracı Geliştirme, Ankara, Nobel Yayınevi, 2006.
Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I. ölçek uyarlama aşamaları ve dil aşamaları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Derg 2002; 4: 9-20.
Yurdakul M, Eker A, Kaya D. Menopozal yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağ Bil Derg 2007; 21: 187-193. kadınların
Rendall MJ, Simonds LM, Hunter MS. The Hot Flush Beliefs Scale: A tool for assessing associated with the experience of menopausal hot flushes and night sweats. Maturitas 2008; 60: 158–169. Tıbbi 12. Akgül A. Araştırmalarda
İstatistiksel Analiz Teknikleri- SPSS
Uygulamaları, Üçüncü baskı, Ankara,
Ocak Yayınları, 2005.
Burns N, Grove SK. The Practice of Nursing Research. Conduct, Critique and Utilization. fifthed., Philadelphia, WB Saunders, 2004.
Harrington D. Confirmatory Factor Analysis. Newyork, Oxford University Press, 2009.
Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 30: 211-216.
Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık, 2002.
Sümer N. Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulama. Türk Psikoloji Yazıları 2000; 3: 49-73. 18. Şimşek ÖF. Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş; Temel İlkeler ve LİSREL Ekinoks Yayınları, 2007. Ankara,
Meydan CH, Şeşen H. Yapısal Eşitlik Modellemesi Ankara, Detay Yayıncılık, 2011. Uygulaması. 20. Bayram N. Yapısal Giriş: AMOS Modellemesine Uygulamaları. Bursa, Ezgi Kitabevi, 2010.
Jöreskog KG, Sorbom D. LISREL 8.54 reference guide. Lincolnwood, IL: Scientific Software International, 1996.