Hatice KAHYAOĞLU SÜT, Nazlı GÜL DEMİR, Buse ÖZER

Klinik Uygulamaya Çıkan Öğrenci Hemşirelerin İletişim Becerileri ve Etkileyen Faktörler

Amaç: Çalışmada klinik uygulamaya çıkan öğrenci hemşirelerin iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesi ve iletişim becerilerini etkileyen faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmamız Şubat-Mart 2014 tarihleri arasında Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde yürütülen kesitsel ve tanımlayıcı özellikte bir araştırmadır. Araştırmaya klinik uygulamaya çıkan, iletişim ile ilgili dersi almış ve araştırmaya katılmaya gönüllü hemşirelik bölümü 2, 3, 4. sınıf öğrencilerinden 179 öğrenci dahil edildi. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından hazırlanan, öğrencilerin çeşitli sosyo-demografik tanımlayıcı özelliklerinin ve iletişimle ilgili düşüncelerinin sorgulandığı bir anket formu ve iletişim becerilerini değerlendirmek için “İletişim Becerileri Envanteri” kullanıldı. Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20,7±1,1 ve %90,5’i kadın olup alkol kullanma oranı %12,8’dir. %87,2’si insanlarla, %91,1’i hastalarla iletişimlerinin iyi olduğunu düşünmekte, hasta ile iletişimde sorun yaşayanların oranı %17,9’dur. Öğrencilerin %59,2’si klinik uygulamalarda sağlık personelinin olumsuz davranışlarının hasta ile iletişimini olumsuz etkilediğini düşünmektedir. Öğrencilerin iletişim becerileri envanterinin alt boyut skorlarından en yüksek skoru “zihinsel beceri” alt boyutundan (59,1±6,2), en düşük skoru “duygusal beceri” alt boyutundan (53,0±5,5) elde edildi. Alkol kullanmayanların “zihinsel beceri” skoru (59,5±6,0) alkol kullananlardan (56,2±6,6) anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0,035). Okulda iletişim ile ilgili alınan derslerin yararlı olduğunu düşünenlerin “zihinsel beceri (p=0,012)”, “davranışsal beceri (p=0,020)” ve “toplam beceri (p=0,046)” skoru anlamlı olarak yüksek bulundu, “duygusal beceri (p=0,448)” skorunda fark bulunmadı. İnsanlarla iletişimlerinin iyi olduğunu düşünen öğrencilerin “davranışsal beceri” skoru anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0,018). Benzer şekilde, hastalarla iletişimlerinin iyi olduğunu düşünen öğrencilerin “davranışsal beceri” skorları da anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0,010). Sonuç: Klinik uygulamaya çıkan öğrenci hemşirelerin iletişim becerileri değerlendirildiğinde hastalar ve insanlarla olan iletişimlerine ilişkin olumlu düşünceye sahip olanların davranışsal iletişim becerilerinin, alkol kullanmayanların ise zihinsel iletişim becerilerinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, okulda iletişimle ilgili alınan dersler zihinsel ve davranışsal iletişim becerilerini yükselterek toplam iletişim becerisini iyileştirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Öğrenci Hemşire, İletişim Becerisi, Hasta, Klinik Uygulama

-

Aim: In this study, it was aimed to investigate that communication skills and affecting factors of nursing student participating to clinical practice. Material and Methods: Our research conducted as crosssectional and descriptive features at the Trakya University, Faculty of Health Sciences between February and March 2014. One hundred and seventy-nine 2nd, 3rd, and 4th year nursing students who learned communication course, volunteered to study and participated into clinical practice were included. Socio-demographic and communication characteristics were collected by using a survey form designed by researchers and communication skills of students were obtained by using “Communication Skills Inventory”. Results: Average age was 20.7 ± 1.1, 90.5% was women, alcohol consumption rate was 12.8%, 87.2% thought that their communication with people was good, 91.1% thought that their communication with patients was good, 17.9% had problems communicating with patients. 59.2% of the students thought that negative behavior of health staff in clinical practices negatively affected to their communication with the patient. The highest subscale score of the Communication Skills Inventory was cognitive skills (59.1 ± 6.2) while the lowest subscale score was emotional skills (53.0 ± 5.5). Cognitive skills score of students who not used alcohol (59.5 ± 6.0) was significantly higher than those used alcohol (56.2 ± 6.6) (P = 0.035). "Cognitive skills (p = 0.012)," "behavioral skills (p = 0.020)" and "total skills (p = 0.046)" scores of students thinking that learned communication lessons in the school was helpful were significantly higher, however, it was not significantly differ in "emotional skills (p = 0.448)" score. "Behavioral skills" score was significantly higher (p = 0.018) in students thought that their communication with people was good. Similarly, "behavioral skills" score was also significantly higher (p = 0.010) in students thought that their communication with patients was good. Conclusion: When the communication skills of nursing student participating to clinical practice are evaluated, individual behavioral skills is higher in students thought that their communication with patients and people was good and cognitive skills is higher in students who not used alcohol. Also, thinking that learned communication lessons in the school were helpful improves overall communication skills upgrading of cognitive and behavioral skills

Keywords:

Nursing student, communications skill, patients, clinical practice,

PDF

___

Üstün B. Çünkü iletişim Çok Şeyi Değiştirir. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 2: 88-94.
Tiryaki HŞ, Taşkın FY, Pekşen ÖÜ. Hizmet İçi Eğitim Hemşirelerinin İletişim Beceri Düzeyleri. Journal of Psychiatric Nursing 2013;4(1):13-20
Çelik Ç. İlköğretim okulu müdürlerini iletişim becerileri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki (Gaziantep İli Merkez İlçeleri Örneği). [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2007.
Kumcağız H, Yılmaz M, Çelik SB, Avcı İA. Hemşirelerin iletişim becerileri: Samsun ili örneği. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38 (1): 49-56
Korkut F. Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005; 28: 143-149.
Uyer G. Hemşire - Hasta İletişimi ve İletişimin Hasta Yönünden Önemi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği 2000; 8: 88-94.
Yılmaz S, Hacıhasanoğlu R, Çiçek Z. Hemşirelerin genel ruhsal durumlarının incelenmesi. Sted 2006; 15:92-97.
Suikkala A, Leino-Kilpi H. Nursing student-patient relationship: a review of the literature from 1984 to 1998. J Adv Nurs 2001;33:42-50.
Aydın MF, Argun MŞ. Bitlis Eren Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Hastane Uygulamalarından Beklentileri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2010; (1):4
Karadağ G, Kılıç SP, Ovayolu N, Özlem Ovayolu, Hülya Kayaaslan H. Öğrenci Hemşirelerin Klinik Uygulamada Karşılaştıkları Güçlükler ve Klinik Hemşireler Hakkındaki Görüşleri. TAF Prev Med Bull 2013;12(6):665-672
Atay S, Yılmaz F. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin ilk klinik stres düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(4): 32-37
Dunn SV, Hansford B. Undergraduate nursing students’ perception of their clinical learning environment. J Adv Nurs. 1997; 25(6):1299-306.
Arifoğlu B, Razı GS. Birinci Sınıf Hemşirelik Öğrencilerinin Empati ve İletişim Becerileriyle İletişimYönetimi Dersi Akademik Başarı Puanı Arasındaki İlişki. DEUHYO ED 2011,4(1): 7-11
Tutuk A, Al D, ve Doğan S. “Hemşirelik Öğrencilerinin İletişim Becerisi ve Empati Düzeylerinin Belirlenmesi”. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2002;6:36-41.
Bingöl G, Demir A. Amasya sağlık yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Göztepe Tıp Dergisi 2011; 26(4):152-159.
Kuzu A. “Hemşirelik Öğrencilerinin Duygusal Zeka ve İletişim Becerilerin Eşdeğer Öğrenim Gören Öğrencilerle Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi” Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi), Düzce, (2008).
Ersanlı K, Balcı S. İletişim Becerileri Envanterin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 1998;2(10):7-12.
Erbil N, Kahraman AN, Bostan Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin İlk Klinik Deneyim Öncesi Anksiyete Düzeylerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9(1).
Ünlü S, Özgür G, Gümüş AB. Hemşirelik yüksekokulundaki öğrencilerin hemşirelik mesleği ve eğitimi ile ilgili görüş ve beklentileri. E.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 24(1): 43-56.
Kaya A, Gözüm S, Kaya A, Ünsal A, Unlu F. Hemşirelik Öğrencileri Gözüyle Klinik Hemşireleri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000;3(1).
Akyüz A, Tosun N, Yıldız D, Kılıç A. Klinik Öğretimde Hemşirelerin, Kendi Sorumluluklarına ve Hemşirelik Öğrencilerinin Çalışma Sistemine İlişkin Görüşleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6(6).
Aydın MF, Argun MŞ. Bitlis Eren Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Hastane Uygulamalarından Beklentileri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2010;1(4).
Sabancıoğulları S, Kelleci M, Doğan S, Gölbaşı Z. Entegre Eğitim Programında Öğrenim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin Yıllara Göre İncelenmesi. C.Ü Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;11(2):1-6.
Tepeköylü Ö, Soytürk M, Çamlıyer H. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (Besyo) Öğrencilerinin İletişim Becerisi Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2009;7:115-124.