TERMINOLOGIA ANATOMICA’DA YER ALAN HAREKET SİSTEMİ İLE İLGİLİ TERİMLERDE BULUNAN SIFATLARIN İNCELENMESİ

Her bilim dalında yaşanacak karışıklıkların önlenmesi, bilim insanları arasında etkili ve doğru iletişim kurulabilmesi için terminoloji büyük öneme sahiptir. Çalışmamız, ülkemizde tıbbi ve anatomik terminoloji üzerine yapılan araştırma sayısının az olması sebebiyle alandaki kısıtlı bilgi birikimine katkı sağlamak amacıyla yazılmıştır. Günümüzde Tıbbi terminolojide kullanılan terimlerin sayısı 170.000 civarındadır. Bu terimlerin yaklaşık 10.000 tanesi anatomik terimlerdir. Terimler Latince ve Grekçe kökene dayanmaktadır. Tıbbi terminolojide kullanılan terimlerin çoğunluğu isimler, sıfatlar ve sayılardan oluşmaktadır. Çalışmamızda Thieme tarafından Stutgard’ta yayınlanan Terminologia Anatomica temel alınmıştır. Hareket sistemiyle ilgili olan bölümünde (1-46. sayfalar) 2282 terim incelenerek içerisinde geçen sıfatlar; köken, derece ve şekil açısından değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda her bölüm için ayrı tablolar oluşturulmuş ve bu tablolar ile kullanılan sıfatların sayıları belirtilmiştir. Tablolar bize gösterdi ki incelediğimiz bölüm için terimlerde geçen Latince sıfat sayısı Grekçe sıfat sayısından fazladır. Şekil bakımından incelediğimizde en çok kullanılan iki şekilli sıfatlardır. Derece açısından baktığımızda en fazla positivus hali kullanılmaktayken, en çok tekrar edilen comparative sıfatlar olduğu görülmektedir. Elde ettiğimiz veriler ile hareket sistemi içerisinde bulunan terimlerde kullanılan sıfatların nasıl bir dağılım gösterdiğini, isimleri nasıl etkilediğini ve özelliklerini ortaya koymaya çalıştık, çalışmamızın tıp öğrenimi için önemli olan terminolojinin gelişmesine ve anatomi dersinin öğreniminin daha anlaşılır ve kolay olmasına yardımcı olmasını ummaktayız.

Anahtar Kelimeler:

anatomi, terminologi, kas-iskelet sistemi

INVESTIGATION OF THE ADJUSTMENTS IN TERMINOLOGIA ANATOMICA, IN TERMS RELATED TO THE MOVEMENT SYSTEM

Terminology is integral to prevent confusion in science and to establish effective and accurate communication among researchers. The goal of this study is to contribute to the limited knowledge of medical and anatomical terminology in our country. Today, the number of terms used in Medical terminology is around 170,000. Approximately 10,000 of these terms are anatomical. The terms are originated in Latin and Greek. The majority of them used in medical terminology consist of nouns, adjectives, and numbers. Our study is based on the movement system (pages 1 - 46) in Terminologia Anatomica. Terms and their adjectives are evaluated in terms of origin, grade, and shape. The results are presented in a table for each section. We found that the Latin adjectives are more commonly used than Greek adjectives in the terms. The two-used adjectives shape are the most used in the terms. In terms of degrees, while the most repeated adjectives are comparative ones, the most common adjective is positivus. As a result, we examine the feature, effects, and usage of adjectives in the movement system terms. We hope that results help the researchers to develop the terminology for medical education and to contribute to understanding the anatomy.

Keywords:

Anatomy, musculoskeletal system, terminology.,

PDF

___

FCAT. Terminologia Anatomica. International Anatomical Terminology. Georg Thieme Verlag, 1998
Brunner H, Tanker P. Mesleki Latince, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, sayı:63, 1988
Kuyucu Y. Tıp Terimlerinin Oluşması İle İlgili Genel Bilgiler Ve Fonksiyonel Anatomi Terimleri Sözlüğü, Atatürk Üniversitesi Basımevi, 1988
Kabaağaç S, Alova E. Latince Türkçe sözlük, Sosyal yayınlar, 1995
Mesut R. Tıbbi Latince (3. Baskı), Nobel Tıp Kitapevi, 2015
Kachlik D, Musil V, Baca V. Terminologia Anatomica after 17 years: ınconsistencies, mistakes and new proposals. Annals of Anatomy, 2015; 201: 8-16.
Bayat A.H. Tıp Tarihi (1. Baskı), Sade Matbaa, 2003.
Kachlik D, Bozdechova I, Cech P, Musil V, Baca V. Mıstakes In The Usage Of Anatomıcal Termınology In Clınıcal Practıc. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub, 2009; 153(2): 157–162.
Magıorkınıs E, Belouka A, Dıamantıs A. Ancient Greek medicine before and after Hippocrates: the scientification of medicine. Balkan Military Medical Review, 2011;14, 52-65.
Conti AA, Paternostro F. Anatomical study in the Western world before the Middle Ages: historical evidence. Acta Biomed, 2019; 90(4): 523-525.
Sawai T. The emergence of modern muscle names: the contribution to the foundation of systematic terminology of Vesalius, Sylvius, and Bauhin. Anatomical Science International, 2018; 94(2).
Gladstone E. Dıocles Of Carystos, And Hıs Letter To Kıng Antıgonus. Calıfornıa And Western Medicine, 1931; 34:(4):409-411.
Çıkmaz S. Türkçe Anatomi Terimlerinin Etimolojik Ve Semantik Açıdan İncelenmesi, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne, 2006.
Crıvellato E, Rıbattı D. A Portrait of Aristotle as an Anatomist: Historical Article, Clinical Anatomy, 2007; 20: 477–485.
Mesut R, Çıkmaz S. Tıbbi Terminoloji (3. Baskı), Nobel Tıp Kitabevi, 2014.
Sakai T. Historical evolution of anatomical terminology from ancient to modern. Anatomical Science International, 2007; 82: 65–81.
Strzelec B, Chmielewski PP, Gwor B. The Terminologia Anatomica matters: examples from didactic, scientific, and clinical practice. Folia Morphol, 2017; 76(3): 340–347.
IFAA documentation: FICAT History, 3 october 2010.
Buklijas T. The Science and Politics of Naming: Reforming Anatomical Nomenclature, ca. 1886-1955. Journal of the History of Medicine and Allied Sciences, 2017; 72(2).
Chmielewski PP. New Terminologia Anatomica: Cranium and extracranial bones of head. Folia Morphol (Warsz), 2019 Dec 5.
Chmielewski PP, Domagała ZA. Terminologia Anatomica and its practical usage: pitfalls and how to avoid them. Folia Morphol 2020;79(2): 198-204.
Chmielewski PP, Strzelec B. Should Terminologia Anatomica be revised and extended? A critical literature review. Folia Morphol 2020; 79, 1: 1–14.
Chmielewski PP. New Terminologia Anatomica highlights the importance of clinical anatomy. Folia Morphol (Warsz), 2020;79(1):15-20.
Musil V, Blankova A, Baca V. A plea for an extension of the anatomical nomenclature: The locomotor system. Bosn J Basic Med Sci, 2018;18(2):117-125.
Hırsch Be. Does the Terminologia Anatomica Really Matter?. Clinical Anatomy, 2011; 24: 503–504.
Kachlik D, Baca V, Bozdechova I et all. Anatomical Terminology and Nomenclature: Past, Present and Highlights. Surg Radiol Anat, 2008; 30(6): 459-66.
Unur E, Ertekin T, Acer N, Cinar S, Ozcelik O, Cay M. Names which originate from plants within terminologia anatomica. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 2016; 23(4): 488-489.
Shikano S, Yamashita Y. Adjectives That Have Different Meanings in Various Latin Anatomical Names, and Expression of These Adjectives in Japanese Anatomical Names. J Med Dent Sci, 1998; 45(2): 97-102.
Shikano S, Abe T, Terashima T. Analysis and classification of Latin anatomical names of skeletal canals in Terminologia anatomica, and comparison with corresponding Japanese anatomical names. Kokubyo Gakkai Zasshi, 2010; 77(3): 176-81.
Shikano S, Yamashita Y, Sato T. Adjectives in International Anatomical Names and the Corresponding Words in Japanese Anatomical Names. Kaibogaku Zasshi, 2002; 77(2): 37- 41.
Balgobin S, Jeppson PC, Wheeler T et all. Standardized Terminology of Apical Structures in the Female Pelvis Based on a Structured Medical Literature Review. American Journal of Obstetrics & Gynecology, 2020; 222(3): 204-218