Son dönem yoğun bakım hastalarının bakımında etik sorunlar ve etik yaklaşım

Yoğun bakım ortamı, enfeksiyon, yaralanma ve tehlikeli maddelerle karşı karşıya gelme olasılığı nedeniyle yüksek riskli; hızlı karar vermeyi gerektirmesi, beklenmeyen bulguların ve yaşamı tehlikeye sokan durumların tehdidi nedeni ile de stresli bir ortamdır. Etik problemler hızla gelişebilir ve bu durum sıklıkla farklı disiplinleri ilgilendirebilir. Hemşireler, hasta ve ailesi ile uzun süreli ilişkiye izin veren konumları, savunuculuk, danışmanlık ve eğiticilik rolleri gereği, sağlık alanında moral değerlerin gelişmesinde anahtar kişilerdir. Bu nedenle, hemşirelerin etik ile ilgili temel kavramları, teorileri, ilkeleri, etik problemleri ve etik karar verme modellerini anlamaları zorunludur. Bu makale, yaşam sonu yoğun bakım hastalarının bakımında etik sorunları ve etik yaklaşımı vurgulamayı amaçlayan bir literatür derlemesidir

Anahtar Kelimeler:

Yaşam Sonu, Yoğun Bakım, Hemşirelik, Etik

Ethical problems and ethical approach of the end of life patients in intensive care

The intensive care environment is high risk due to the possibility of infection, injury and dangerous materials; It is a stressful environment with the necessity of making quick decisions, the unexpected findings and the threat of situations that put life in danger. Ethical problems can develop rapidly and this can often be related to different disciplines.Nurses are the key people in the development of moral values in the field of health, which require long-term relationships with patients and their families, advocacy, counseling and training roles. For this reason, nurses need to understand the basic concepts, theories, principles, ethical problems and ethical decision-making models related to ethics. This article is a review of the literature aiming to emphasize ethical issues and ethical approach in the care of intensive care patients

Keywords:

End of Life, Intensive Care, Nursing, Ethic,

PDF

___

Şahinoğlu A.H. (2011). Yoğun bakım ve yoğun bakım üniteleri. In: H. Şahinoğlu (Ed.), Yoğun bakım sorunları ve tedavileri (pp:1-3). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
Eti Aslan F, Çakır M. (2016). Yoğun bakım ortamı. In: F. Eti Aslan, N. Olgun (Eds.), Yoğun bakım gelişmiş semptom ve bulguların yönetimi (pp:3-14). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
Tel H. (2012). Yoğun bakım ünitelerinde sık karşılaşılan etik sorunlar. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 1(1), 30-38.
Başak T., Uzun Ş., & Arslan F. (2010). Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 52(2), 76-81.
Terzi C, Sayek İ. (2004). Cerrahide etik. In: İ. Sayek (Ed.), Temel cerrahi (pp: 20-28). Ankara: Güneş Kitabevi.
Şahinoğlu A.H. (2011). Yoğun bakım ünitesinde etik sorunlar. In: H. Şahinoğlu (Ed.), Yoğun bakım sorunları ve tedavileri (pp: 1895-1897). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
Karagözoğlu Ş, Özden D, Yildirim G. (2014). Yoğun bakım hemşirelerinin hastane etik iklim algısı. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 16(1).
Özer N. (2016). Yoğun bakımda etik sorunlar. In: F. Eti Aslan, N. Olgun (Eds.), Yoğun bakım gelişmiş semptom ve bulguların yönetimi (pp:97-111). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
Dinç L. (2009). Hemşirelik hizmetlerinde etik yükümlülükler. Hacettepe Tıp Dergisi, 40:113-119.
The Society of Critical Care Medicine Ethics Committee (1994) Attitudes of critical care medicine professionals concerning distribution of intensive care resources. Crit Care Med, 22(2): 358-62.
Erkekol F.Ö., Numanoğlu N., Gürkan Ö.U ve ark. (2002) Yoğun bakım ünitelerine ilişkin etik konular. Toraks Dergisi, 3(3):307–316.
Özışık L, Topeli A. (2014). Yoğun bakımda yaşam sonu kararları. In: N. Örnek Büken, A. Akpınar (Eds.), Klinik, etik, kültürel ve hukuki yönleriyle yaşamin sonuna ilişkin kararlar (pp:29-38). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Matbaası.
Aydınlatılmış Onam Kılavuzu. TTB-UDEK Etik Çalışma Grubu Aydınlatılmış Onam Kılavuzu 2008. Retrieved May 20, 2010 , www.biyoetik.org.tr/etkinlikler/UDEK/UDEK-ECG-AO Kilavuzu.pdf .
Raper R.F., Fisher M.McD. (2009). Ethics in intensive care. In: A.D. Bertsen, N. Soni (Eds.), OH’s intensive care manual (pp:61-66). Butter-worth Heineman Elsevier, Elsevier Limited.
Karaöz S. (2000). Cerrahi hemşireliği ve etik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(1):1-8.
Sağlık Hizmetlerinde Kişisel Veri Toplanması, Korunması ve Değerlendirilmesi, Kişisel Sağlık Verileri Çalışma Grubu, Retrieved June 10, 2017 http://www.kisiselsaglikverileri.org/ hakkinda.php?id=32.
Berlandi H.J. (1997). Ethical issues in pediatric perioperative nursing, Journal of Nursing Clinics of North America, 32(1):153-168.
Ackermann R.J. (2000). Withholding and with-drawing life- sustaining treatment. Journal of American Family Physician, 62(7):1555-60.
Baştürk E. (2003). Do–Not–Resuscitate (DNR) talimatının temel etik ilkeler açısından değerlendirilmesi. Türk Klinik Tıp Etiği Hukuku Tarihi, 11(1):12-21.
Sert H., Gözdemir M., Işık B. (2007). Kardiyopulmoner canlandırma yapılmaması etik mi? Yeni Tıp Dergisi, 24(2):85-9.
Akpınar A., Ersoy N. (2014). Yaşamı destekleyen tedaviler