Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi

Bu çalışma üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve bu davranışları etkileyen demografik ve bireysel özellikleri belirlemek için yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki çalışma, Türkiye’nin kuzey batısında yer alan bir devlet üniversitesinin dört yıllık fakülte ve yüksekokullarında öğrenim gören 2062 öğrenci ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında öğrenci bilgi formu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t testi, One way Anova ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının orta düzeyde olduğu,  sağlıkla ilgili bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin, bu alan dışında öğrenim görenlere göre sağlık davranışlarının daha iyi olduğu belirlenmiştir. Sosyo-demografik özelliklerden algılanan sağlık durumu, en uzun süre yaşanılan yer ve sağlıkla ilgili konularda medyayı takip etme sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkili bulunmuştur. Sağlıkla ilgili bölümlerde öğrenim görmek, öğrencilerin sağlık davranışlarını olumlu etkilemektedir. Bununla birlikte öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları orta düzeyde olduğundan sağlığı geliştirmeye yönelik eğitim programlarının üniversite genelinde yaygınlaştırılması önemli görünmektedir.

Determination of Healthy Lifestyle Behavior of University Students

The aim of this study is to determine the healthy lifestyle behaviors of university students and the demographic and the individual characteristics which affect these behaviors. It was conducted as a cross-sectional analytical study with a total of 2062 students who were enrolled in four-year colleges and undergraduate program of a state university located in north western Turkey. Student data form and Healthy Lifestyle Behavior Scale were used for data collection. Descriptive statistics, independent samples t test, One way Anova and Pearson correlation analysis were used to evaluate the data. It has been determined that the students’ healthy lifestyle behaviors in the university are at a moderate level and the health behaviors of the students studying in the departments related to health are better than those who study in other areas. Health status perceived from socio-demographic characteristics, the place to have lived the longest, following the media for health related issues were found to be related to healthy lifestyle behaviors. Studying in health related departments affect students' health behaviors positively. However, since healthy lifestyle behaviors of the students are at a medium level, it is important to spread the health promotion education programs throughout the university.

___

  • Acar, Z. Ö. (2015). Üniversite öğrencilerinde obezite ve yaşam davranışları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Samsun.
  • Akça, S. Ö., & Selen, F. (2015). Üniversite öğrencilerinin öğün atlamaları ve günlük fiziksel aktivitelerinin beden kütle indeksi (BKİ) üzerine etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(5), 394–400. doi: 10.5455/pmb.1-1423989744
  • Al-Khawaldeh, O. A. (2014). Health promoting lifestyles of Jordanian university students. International Journal of Advanced Nursing Studies, 3(1), 27-31. doi: 10.14419/ijans.v3i1.1931
  • Almutairi, K. M., Alonazi, W.B., Vinluan, J.M., Almigbal, T. H., Batais, M. A., Alodhayani, A. A.,… Alhoqail, R. I. (2018). Health promoting lifestyle of university students in Saudi Arabia: a cross-sectional assessment. BMC Public Health, 18(1), 1-10. doi: 10.1186/s12889-018-5999-z.
  • Al-Qahtani, M. F. (2017). Assesing healty lifestyles in female university students: Eastern province, Saudi Arabia. Saudi J Health Sci, 6(3), 169-75. doi: 10.4103/sjhs.sjhs_102_17
  • Arslan, S. A., Daşkapan, A., & Çakır, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3), 171-80. doi: 10.5455/pmb.1-1436432564
  • Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. C.U. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-13. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1723.pdf
  • Bozhüyük, A., Özcan, S., Kurdak, H., Alpınar., E, Saatçi, E., & Bozdemir, N. (2012). Sağlıklı yaşam biçimi ve aile hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care, 6(1), 13-21.
  • Bozlar, V., & Arslanoğlu, C. (2016). Healthy life style behaviors of university students of school of physical education and sports in terms of body mass index and other variables. Universal Journal of Educational Research, 4(5), 1189-95. doi: 10.13189/ujer.2016.040532
  • Can, G., Özdilli, K., Erol, O., Tulek, Z., Savaser, S., Ozcan, S., & Durna, Z. (2008). Comparison of the health-promoting lifestyles of nursing and non-nursing students in Istanbul, Turkey. Nurs Health Sci, 10(4), 273–80. doi: 10.1111/j.1442-2018.2008.00405.x.
  • Çelik, G. O., Malak, A. T., Bektaş, M., Yılmaz, D., Yümer, A. S., Öztürk, Z., & Demir, E. (2009). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Anatol J Clin Investig, 3(3), 164-69.
  • Çoban, A., Adana, F, Taşpınar, A., & Arslantaş, H. (2017). Üniversite öğrencilerine verilen sağlıklı yaşam biçimi davranışları dersinin etkinliğinin ölçülmesi. Balıkesir Sağlık Bil Derg, 6(1), 16-21. doi: 10.5505/bsbd.2017.88597
  • Dolgun, G., İnal, S., & Uğurlu, F. (2011). Ergen sağlığının sürdürülme ve geliştirilmesinde hemşirenin rolü. Türk Ped Arş, 46(11), 4-8. doi: https://dx.doi.org/10.4274/tpa.46.21
  • Erci, B. (Ed.). (2009). Sağlığın geliştirilmesi ve sağlıklı yaşam. Ankara: Fırat Matbaacılık, 192-201.
  • Hacıhasanoğlu, R., Yıldırım, A., Karakurt, P., & Sağlam, R. (2011). Healthy lifestyle behaviour in university students and influential factors in eastern Turkey. Int J Nurs Pract, 17(1), 43–51. doi:10.1111/j.1440-172X.2010.01905.x
  • Haddad, L., Kane, D., Rajacich, D., Cameron, S., & Al-Ma’aitah, R. (2004) A comparison of health practices of Canadian and Jordanian nursing students. Public Health Nurs, 21(1), 85–90. https://doi.org/10.1111/j.1525-1446.2004.21112.x
  • İlhan, N., Batmaz, M., & Akhan, L. U. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3), 34-44. http://hemsirelik.maltepe.edu.tr/dergiler/8sayi/pdf/34-44.pdf
  • Karadeniz, G., Uçum, Y. E., Dedeli, Ö., & Karaağaç, Ö. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(6), 497-502.
  • Nacar, M., Baykan, Z., Cetinkaya, F., Arslantaş, D., Özer, A., Coşkun, Ö.,…& Yılmazel, L. (2014). Health promoting lifestyle behaviour in medical students: a multicentre study from Turkey. Asian Pac J Cancer Prev, 15(20), 8969-74. doi: 10.7314/APJCP.2014.15.20.8969
  • Özyazıcıoğlu, N., Kılıç, M., Erdem, N., Yavuz, C., & Afacan, S. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 277-332. http://www.insanbilimleri.com
  • Polat, Ü., Özen, Ş., Kahraman, B. B., & Bostanoğlu, H. (2016). Factors affecting health-promoting behaviors in nursing students at a university in Turkey. J Transcult Nurs, 27(4), 413–419. doi: 10.1177/1043659615569536
  • Sánchez-Ojeda, M. A., & De Luna-Bertos, E. (2015). Healthy lifestyles of the university population. Nutr Hosp, 31(5), 1910-19. doi: 10.3305/nh.2015.31.5.8608
  • Saneei, P., Esmaillzadeh, A., Keshteli, A. H., Reza Roohafza, H., Afshar, H., Feizi, A., & Adibi, P. (2016). Combined healthy lifestyle is inversely associated with psychological disorders among adults. PloS One, 11(1), 1-14. doi: 10.1371/journal.pone.0146888
  • Shafieyan, Z., Qorbani, M., Rastegari Mehr, B., Mahboubi, M., Rezapour, A., Safari, O.,…Mansourian, M. (2015). Association between lifestyle and hypertension in patients referred to health care centers of Ilam City in 2014. Glob J Health Sci, 8(6):161-7. doi: 10.5539/gjhs.v8n6p161
  • Stenholm, S., Head, J., Kivimäki, M., Kawachi, I., Aalto, V., Zins, M.,… Vahtera, J. (2016). Smoking, physical inactivity and obesity as predictors of healthy and disease-free life expectancy between ages 50 and 75: a multicohort study. Int J Epidemiol, 45(4), 1260-70. doi:10.1093/ije/dyw126
  • Şen, M. A., Ceylan, A., Kurt, M. E., Palancı, Y., & Aydın, C. (2017). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 44(1), 1-11. doi: 10.5798/dicletip.298567
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlik. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 200-201.
  • Tambağ, H. (2011). Hatay Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 18: 47-58. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/88498
  • Turgut, N., & Bekar, M. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlığı algılama durumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(3), 3-17. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ataunihem/issue/2642/33984
  • Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2017. tuik. gov.tr. http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 Erişim tarihi: 20.11.2018
  • Ural, A., & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık,: 244.
  • Varela-Mato, V., Cancela, J. M., Ayan, C., Martín, V., & Molina, A. (2012). Lifestyle and health among Spanish university students: differences by gender and academic discipline. Int. J. Environ Res Public Health, 9(8), 2728-41. doi: 10.3390/ijerph9082728
  • Vural, P.I., & Bakır, N. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. ACU Sağlık Bil Derg, 6(1), 36-42.
  • Walker, S. N., & Hill-Polerecky, D. M. (1996). Psychometric evaluation of HPLP II. Unpublished Manuscript, University of Nebraska Medical Center.
  • Walker, S. N., Sechrist, K. R., & Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: Development and psychometric characteristics. Nurs Res, 36(2), 76–81. doi: 10.1097/00006199-198703000-00002
  • Wang, D., Xing, X. H., & Wu, X. B. (2013). Healthy lifestyles of university students in China and influential factors. Scientific World Journal, 412950, 1-10. doi:10.1155/2013/412950
  • World Health Organization (WHO). (2018). http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi Erişim tarihi:10.09.2018
  • Zaybak, A., & Fadıloğlu, Ç. (2004). Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniv Hemşire YO Derg, 20(1), 77-95.