KEMOTERAPİ ALAN HASTA YAKINLARINDA DEPRESYON
ÖZETAmaç: Araştırma, kemoterapi alan hasta yakınlarının depresyon düzeylerini ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Kastamonu Dr. Münif İslamoğlu devlet hastanesi kemoterapi servisinde 1 Aralık 2013-10 Ocak 2014 tarihleri arasında kemoterapi almak için başvuran 50 hasta araştırmanın örneklemi oluşturmuştur. Verilerin toplanması için hasta yakınlarını tanımlayıcı özellikleri içeren sorular ile hasta yakınlarının yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi için Beck Depresyon Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS for Windows 21.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Niceliksel verilerin karşılaştırılmasında man whitney-u, kruskall whallis testi ve man whitney-u testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hasta yakınlarının depresyon düzeyi (X=14,880 ± 8,240) orta olarak saptanmıştır. Bağımsız değişkenlerden hasta yakınının gelir düzeyi yüksek olanların depresyon puan ortalaması gelir düzeyi düşük olanlara göre düşük, 50 yaş ve üstü hasta yakınlarının depresyon puan ortalamaları, 17-35 yaş aralığında olan hasta yakınlarının depresyon puan ortalamalarından yüksek, üniversite mezunu olanların puan ortalaması diğer eğitim durumlarına göre düşük, hekimden bilgi alanların hemşireden bilgi alanlara göre puan ortalamaları düşük, bakım vermek için bilgi alan hasta yakınlarının bilgi almayanlara göre puan ortalaması düşük, bakım verme süresi arttıkça depresyon puan ortalamalarının da artmakta olduğu saptanmıştır(p>0.05). Sonuç: Bu bulgular ışığında, kemoterapi alan hasta yakınlarına psikososyal yönden destek sağlanması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler:
Kemoterapi, Kanserli Hasta, Hasta Yakını, Depresyon
Depression In The Relatives Of Patients Undergoing Chemotherapy
The study is made to determine the level of depression in the relatives of patients receiving chemotherapy and related factors. 50 patients consulting to the Chemotherapy Clinic at Kastamonu Dr. Münif İslamoğlu State Hospital between December 1, 2013 and January 10, 2014 comprise the sampling of the study. Beck Depression Scale is used to gather information about the relatives of patients through definitive questions. The data obtained in the research is analysed by SPSS for Windows 21.0 programme. In the comparison of quantitative data Man Whitney-U and Kruskall Whallis tests are used. The level of depression in the relatives of patients has been found moderate (X=14,880 ± 8,240). In terms of independent variants, it has been stated that the level of depression is lower in the relatives with higher income when compared to the ones with lower income, higher in the relatives who are 50 years old or above than the ones between 17-35, lower in university graduates when compared to other graduates, lower in the ones consulting to the doctor rather than the nurse, much lower in the ones getting information for the care of the patient than the ones who do not ask for any information, and that it increases along with the increasing period of treatment (p>0.05). With the guidance of these findings it is suggested that the relatives of patients undergoing chemotherapy treatment should get psycho-social support.
Keywords:
Chemotherapy, Cancer Patient, Patient’s Relatives, Depression,
___
- Alacacıoğlu, A. (2006). Kanser Hastaları Ve Hasta Yakınlarının Depresyon, Umutsuzluk ve Kaygı Düzeylerinin Değerlendirilmesi. (Tıpta Uzmanlık), Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir.
- Alptekin, S. (2010). Charecteristics and quality of life analysis of caregivers of cancer patients. Medical Oncology, 27(3), 607-617.
- Altun, İ. (1998). Hasta Yakınlarının Bakım Verme Durumlarında Zorlanma Durumları. Paper presented at the 1. Ulusal Evde Bakım Kongresi İstanbul.
- Atagün, M., Balaban, Ö., Atagün, Z., Elagöz, M., & Özpolat, A. (2011). Kronik Hastalılarda Bakım Veren Yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 513-552.
- Babaoğlu, E., & Öz, F. (2003). Terminal Dönem Kanser Hastasına Bakım Veren Eşlerin Duygusal ve Sosyal Sorunları Arasındaki İlişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi(2), 24-33.
- Barg, F., & Heard, L. (1996). Hemşireler İçin Kanser El Kitabı (N. Akdemir, Trans. N. Platin Ed.). Ankara: Onkoloji Hemşireliği Derneği.
- Bektaş, H., & Akdemir, N. (2006). Kanserli Bireylerin Fonksiyonel Durumlarının Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 26, 488-499.
- Beser, N., & Öz, F. (2003). Kemoterapi Alan Lenfomali Hastaların Anksiyete Depresyon Düzeyleri ve Yaşam Kaliteleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(1), 47-58.
- Bilge, A., & Ünal, G. (2005). Kanserli Hastaların Yakınlarının Öfke ve Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 37-46.
- Binbay, Z. (2001). Major Depresyonu Olan Hastaların Birinci Derecede Yakınlarında Depresyon Varlığını Araştırılması, Stresle Başa Çıkma Yöntemleri, Mizaç Ve Karakter Özellikleri. (Tıpta Uzmanlık), Maltepe Üniversitesi İstanbul.
- Birol, L., Akdemir, N., & Bedük, T. (1995). İç Hastalıkları Hemşireliği. Ankara: Vehbi Koç Vakfı
- Chang, E. W.-C., Tsai, Y.-Y., Chang, T.-W., & Tsao, C.-J. (2007). Quality of sleep and quality of life in caregivers of breast cancer patient. Psycho oncology, 16(10), 950-955.
- Çivi, S., Kutlu, R., & Çelik, H. (2011). Kanserli Hasta Yakınlarında Depresyon ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Gülhane Tıp Dergisi, 53(4), 248-253.
- Dedeli, Ö., Fadıllıoğlu, Ç., & Uslu, R. (2008). Kanserli Bireylerin Fonksiyonel Durumları ve Algıladıkları Sosyal Desteğin İncelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi, 23(3), 132-139.
- Fallowfield, L. (1995). Helping there latives of patients with cancer. European Journal of Cancer, 31A(11), 1731-1732.
- Ferrel, B. (1993). Pain management at home. Cancer Nursing, 16(3), 169-177.
- Ford, E., Catt, S., Chalmers, A., & Fallowfield, L. (2012). Systematic review of supportive care needs in patients with primary malignant brain tumors. Neuro-Oncology, 14(4), 392-404.
- Karabuğa, H., & Pınar, R. (2013). Kanserli hastalara bakım veren aile üyelerinin yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(2), 1-16.
- Karabulutlu, E., Akyıl, R., Karaman, S., & Karaca, M. ( 2013). Kanser Hastalarına Bakım Verenlerin Uyku Kalitesi ve Psikolojik Sorunların İncelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi, 28(1), 1-9.
- Kızılcı, S. (1999). Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaşam kalitesini etkileyen faktörler. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3 (2), 18-26.
- stanbul İl Sağlık Müdürlüğü. (2013). Kanserin Tanımı Tedavisi. Retrieved from http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/onemli_gun/kanser.asp
- Yarbro, C., Frogge, H., Goodman, M., & Groenwald, S. (2006). Cancer Nursing Principles and Practice (Vol. 5). London: Jones and Barlett Publishers.
- Yıldırım, N. (2013). Yetişkin Kanser Hastalarının Destekleyici Bakım Gereksinimleri ve Verilen Hizmet Arasındaki Boşluk. DEUHYO-Elektronik Dergi, 6(4), 231-240.
- Öksüz, E., Barış, N., Arslan, F., & Ateş, M. (2013). Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Psikiyatrik Semptom Düzeyleri ve Bakım Verme Yükleri. Anatol J Clin Investig, 7(1), 24-30.
- Özsoy, Z. (2013). Kemoterapi Uygulanan Hastaların Birinci Derece Yakınlarında Depresyon ve Anksiyete Sıklığı. (Tıpta uzmanlık), Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
- Palos, G., Mendoza, T., Liao, K., Anderson, K., Garcia-Gonzalez, A., Hahn, K., . . . Cleeland, C. (2011). Caregiver symptom burden: the risk of caring for an underserved patient with advanced cancer. Cancer, 117(5), 1070-1079. doi:10.1002/cncr.25695
- Sarı, D., Eşer, İ., & Khorshıd, L. (2010). Kanser Hastalarına Bakım Veren Yakınlarının Uyku Kalitesi ve Depresyon Düzeyleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 26(1), 1-10.
- Şahin, Z., Polat, H., & Ergüney, S. (2009). Kemoterapi Alan Hastalara Bakım Verenlerin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2), 1-9.
- Terakye, G. (2011). Kanserli Hasta Yakınları İle Etkileşim. DEUHYO-ED, 4(2), 78-82.
- Williams, A. (1993). Caregivers of persons with stroke: their physical and emotional wellbeing. Qual Life Res, 2(3), 213-220.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Esra DEMİRARSLAN