1741 İhtilâlı ve İngiltere’nin Rusya Politikasının İflası

18. yüzyılda büyük devletler statüsüne giren Rusya’nın İngiltere (Britanya) ile olan ilişkileri çalkantılı olmuş hatta iki devlet arasındaki ilişkiler kopma noktasına dahi gelmişti. Ancak 1727 yılında II. George’un tahta geçmesinden sonra İngiliz ve Rus ilişkilerinde gözle görülür bir gelişme yaşanmıştır. Zira Rusya, İngiltere’nin kıta Avrupa’sındaki politikaları için büyük bir ehemmiyet kesp etmeye başlamış ve bu yüzden de iki devlet arasındaki ilişkiler gittikçe gelişmiştir. Özellikle de Rusya’nın, Avusturya ile ilişkilerini iyi bir seviyede tutması, İngiltere’nin tarihî rakibi olan Fransa’nın hırslarına ket vurması için önemli bir amildi. Ancak Rusya’yı kıta tasavvurlarında kullanmak isteyen tek devlet İngiltere değildi. Fransa da Avusturya’yı parçalamak gayesinde Rusya’dan istifade etmek istiyordu. Bunun için 1730’ların sonundan itibaren hummalı bir çalışma yapmaya başladı. Fransa bir yandan Rusya ile iyi ilişkiler kurmaya çalışırken bir yandan da Rusya’yı zor durumda bırakacak hamleler yapıyordu. Bu şekilde 1741 yılında önce İsveç-Rusya Savaşı’nı çıkardı ve bu savaşın sonrasında da İngiliz ve Avusturya yanlısı hükümetin düşmesine yol açan ihtilali hazırladı. 1741 İhtilali, İngilizlerin, Rusya’ya dair tasavvurlarının hepsini suya düşürdü ve İngilizler yıllar boyu Ruslardan istedikleri gibi istifade edemediler. Ancak eski pozisyonlarını kazanmak için çabalar da harcadılar. En sonunda İngiltere, Rusya’yı Avusturya Veraset Savaşları’na dahil ettiğinde her şey için artık çok geçti. Zira barış görüşmeleri başlamıştı. Burada Avrupa’nın iki rakip devletinin Rusya üzerinde nasıl bir rekabete girdiği ve bu rekabetten galip çıkan devletin Fransa olduğu anlaşılmaktadır. Fransa 1740-1748 yılları arasında gerçekleşen Avusturya Veraset Savaşları’ndan Rusya’yı uzak tutabilmeyi başarmıştı. Bu da İngiltere’nin Rusya siyasetinin nasıl iflas ettiğini göstermektedir. İşbu çalışmada 1741 İhtilalı’nın Fransa için ne kadar büyük bir başarı, İngiltere içinse ne kadar büyük bir başarısızlık olduğu anlatılmaya çalışılacaktır.

1741 Revolution and the Collapse of England's Russian Policy

As a rising power in 18th century Russia’s relations with England was turbulent one, as both it was at a breaking point. However when in 1727 George II, ascended to English throne, Anglo-Russian relations were improved significantly. For, Russia become crucial for England’s continental policies and which is why relations between two states were improved. Especially, Russia’s relations with Austria were important for containing the ambitions of England’s historical rival, France. However England was not the only state to use Russia for its continental plans. France wanted to use Russia in order to crush the Austria. Therefore France worked with a great effort to achieve its goals. France while was trying to establish good relations with Russia, it was trying to undermine it. Thus it managed to foment the Swedish-Russian War in 1741. This war also paved way for 1741 Revolution which caused the downfall for government that leaned to Austria and England. 1741 Revolution foiled England’s plans for Russia and for years, English government was not able to use Russia for its goals. But they tried to regain their former position. When at last England managed to include Russia to Wars of Austrian Succession, it was too late. For peace negotiations were begun. It is clear that two rival states of Europe have emulation for Russia and France was the winner of this competition. France managed to keep Russia away from the Wars of Austrian Succession of 1740-1748. This is the failure of England’s Russian policy. This present study tried to show that 1741 Revolution was a great success for France, and a huge fiasco for England.

___

  • Bain, Robert Nisbet. The Daughter of Peter the Great, A History of Russian Diplomacy and of The Russian Court Under the Empress Elizabeth Petrovna 1741-1762. London: Archibald Constable, 1899.
  • Browning, Reed. The Wars of Austrian Succession. New York: St. Martin’ Griffin, 1995.
  • McKay, Derek., Scott, H. M. Büyük Devletlerin Yükselişi. Çev. Eşref Bengi Özbilen. İstanbul: Dergâh, 2019.
  • Kurat, Akdes Nimet. Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2014.
  • Oakley Stewart P. War and Peace in Baltic, 1560-1790. London and New York: Routledge, 1992.
  • Sbornik Imperatorskogo russkogo istoričeskogo obŝestva. C. LXXX. St. Petersburg, 1889.
  • Sbornik Imperatorskogo russkogo istoričeskogo obŝestva. C. LXXVI. St. Petersburg, 1891.
  • Sbornik Imperatorskogo russkogo istoričeskogo obŝestva. C. LXXXV. St. Petersburg 1893.
  • Sbornik Imperatorskogo russkogo istoričeskogo obŝestva. C. XCI. St. Petersburg, 1894.
  • Sbornik Imperatorskogo russkogo istoričeskogo obŝestva. C. XCIX. St. Petersburg 1897.
  • Soloviev, Sergei M. History of Russia. C. XXXVII, Çev. Patrick J. O’meara. USA: Academic International Press, 1996.
  • Soloviev, Sergei M. History of Russia. C. XXXVIII. Çev. Anthony V. Knowles. USA: Academic International Press, 2000.
  • Wilson, Arthur McCandless. French Foreign Policy During the Administration of Cardinal Fleury 1726-1743. London: Cambridge University Press, 1936.