Memduh Şevket Esendal’ın eserleri üzerine bir bibliyografya denemesi

Bibliyografyalar akademik ve özellikle de biyografi çalışmaları için önemli kaynaklardır. Bu kaynaklar sayesinde hazırlanacak ilmi eserler daha ciddi ve detaylı bir mahiyet kazanmaktadır. Türk edebiyatının en önemli hikâye yazarlarından ve hikâyeciliğimizin kilometre taşlarından biri olan Memduh Şevket Esendal hakkında bu anlamda tam ve bütünlüklü bir bibliyografya çalışması yapılmamıştır. Onun hakkında yapılan çalışmaların (diğer edebiyatçılarımız hakkında yapılanlarla mukayese ettiğimiz zaman) yok denecek kadar az olduğunu görmekteyiz.  Bunda onun siyasi olarak durduğu yerin ve fikirlerinin büyük etkisi vardır. Onun fikri ve siyasi tercihleri ademiyete mahkum edilmesindeki temel etkendir. Böyle göz ardı edilen bir edebiyatçıyı tekrardan gün yüzüne çıkarmak için uzun soluklu bir çalışma gerekmektedir. Buna Esendal’ın uzun yazarlık hayatını da eklemek lazımdır. Yaklaşık yarım asırlık bir zaman dilimi içinde çeşitli siyasi ve edebi çevreler içinde yer almış, hayatının önemli bir bölümünü yurt dışında geçirmiş biri olarak onun eserlerini bir araya getirmek çok da kolay değildir. Ayrıca müstear isimler kullanarak hikâyeler kaleme alması araştırmayı biraz daha zorlaştırmaktadır. Fakat Osmanlı’dan Cumhuriyet’e neşredilmiş olan edebi dergilerle alakalı yapılan tezler bu zorlukları bir nebze de olsa kolaylaştırmıştır. Ancak gazeteler için aynı şeyleri söylemek mümkün değildir. Çünkü gazetelerin edebi yönden incelenmesi ve yazar kadrolarıyla tezler dergilere nazaran zayıf kalmıştır. Buna ek olarak bazı gazete nüshalarının ve ciltlerinin bulunmaması da bu alandaki eksikliklerdendir. Bu çalışmada bütün bu olumsuzluklara rağmen Memduh Şevket Esendal’ın siyasi ve edebi çevresi dikkate alınarak dönemin süreli yayınlarının tamamına yakını taranarak onun eserlerinin bütünlüklü bir bibliyografyası ortaya konulmak istenmiştir. 

An essay of bibliography on works of Memduh Şevket Esendal

Bibliographies are important sources for academic and especially biographical studies. Thanks to these sources, the scientific works are more serious and detailed. About Memduh Şevket Esendal, one of the most important story writers of Turkish literature and one of the milestones of our storytelling, a complete bibliography study has not been made in this sense. We can see that the studies about him (when we compare with the other writers of our literature) are really few. The place and ideas of his political standing in it has a great impact on this. His idea and political choices are the main factors condemning the decree. A long-term study is needed in order to reopen such a neglected literate. It should be added to Esendal's long life of authorship. It is not easy to put together all his works as a person who has taken part in various political and literary circles in a period of half a century and has spent a significant part of his life abroad. In addition, writing stories using pseudonyms makes research more difficult. However, the theses about the literary journals published from the Ottoman Empire to the Republic facilitated these difficulties. But it is not possible to say the same things for newspapers. Because the literary analysis of the newspapers and the author's staff and theses were weaker than journals. In addition, the absence of some newspaper copies and volumes is one of the shortcomings in this area. In this study, in the light of the political and literary environment of Memduh Şevket Esendal, despite all these problems, almost all of the periodicals of the period were screened and a complete bibliography of his works is presented.

___

  • Adıvar, H. E. (2016). Sonsuz Panayır. İstanbul: Can Yayınları. Alangu, T. (1968). Cumhuriyet’ten Sonra Hikaye ve Roman 1. İstanbul. Ayaşlı, M. (2016). Geniş Ufuklara ve Yabancı İklimlere Doğru. İstanbul: Timaş Yayınları. Beyaz, Y. (2018). Göldedeki Adam Memduh Şevket Esendal. İstanbul: Pınar Yayınları. Çetişli, İ. (2004). Memduh Şevket Esendal. Ankara: Akçağ Yayınları. Esendal, A. (1972). Bir Açıklama, Türk Dili. (251), 427. Esendal, M.Ş. (2001). Kızıma Mektuplar. Ankara: Bilgi Yayınevi. Esendal, M.Ş. (2003). Oğullarıma Mektuplar. Ankara: Bilgi Yayınevi. Kolcu, A. (2004). Musavver Fen ve Edeb Mecmuası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Memduh Şevket. (3 Muharrem 1328-15 Kanunisani 1910). Geçen Lakırdılar. Tanin, s. 2. Memduh Şevket. (17 Muharrem 1328-29 Kanunisani 1910). Geçen Lakırdılar. Tanin, s. 2. Türkarslan, H. (2011). Vakit Gazetesi’nde Edebi ve Kültürel Hareketlilik (29 Ekim 1923-4 Ekim 1926) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Uyguner, M. (1991). Memduh Şevket Esendal. Ankara: Bilgi Yayınevi. Yund, K. (Haziran 1972). Esendal’dan Anılar. Türk Dili. (249), 239.