Haber metinleri çevirilerinde paralel metinlerle çalışmanın önemi

Üniversitelerdeki çeviri bölümlerinin sağladığı akademik eğitim sonucu çevirmenlik mesleğine adım atan çevirmen adaylarının piyasada donanımlı bir şekilde yer alması, aldıkları eğitim ve eğitim müfredatı ile doğru orantılıdır. Bu çalışma çeviri eğitimi müfredatında yer alan Basın Çevirisi dersinde öğrencilerin metin çözümleme yetisini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın araştırma örneklemini Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Mütercim ve Tercümanlık Bölümü, Almanca Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dalı üçüncü sınıfta öğrenim gören ve bölümün 8 yarıyıllık ders müfredatında seçmeli ders olarak yer alan Basın Çevirisi dersine katılan öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmada çevirmen adayı öğrencilerin Alman basınında yer alan Türkiye ile ilgili çevrimiçi gazete haber metnini Türkçeye aktarmalarında anadil ve kültür bilgisi ile çeviri edinçlerinin çeviri metinde ne kadar etkili olduğu irdelenecektir. Adayların çeviri edincinin değerlendirilmesinde izlenecek yol haritası, öğrencilerin ana dil ve kültür yetisi ve ana dillerindeki paralel metinlerin okumasının erek metnin oluşturulmasında ne oranda etkili olduğunu betimlemeye çalışan iki bileşenli bir model üzerine kurulmuştur. Araştırma örneklemini oluşturan çevirmen adayı öğrencilerin, basın çevirisi için seçilen haber metninin konusuna ait paralel metinleri ana dillerinde daha önce okumuş olmalarının, kaynak metnin konusunu anlamada ne derece önemli ve metni anlamaya ne kadar katkı sağladığı, bilgi eksikliğini giderip gidermediği, erek metnin metin türü geleneği hakkında bilgilendirici olup olmadığı ve tüm bu bilgilerin ve incelemelerin sonucunda elde ettikleri bilgilerin erek metinde karşılık bulup bulmadığı betimlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Paralel metin, haber metni çevirisi, çeviri eğitimi

Significance of studying with parallel texts on translation of news texts

As a result of the academic education provided by the translation departments at universities, the well-equipped position of the translator candidates who step into the translation profession in the market is directly proportional to the education and training curriculum they receive. This study aims to discover the students’ ability of text analysis at the Press Translation lesson included in translation education curriculum. The research sample of the study consists of the students studying at the third class of Karamanoglu Mehmetbey University/ Department of Translation and Interpretation/ Department of German Translation and Interpreting; and attending the Press Translation lesson, which is an elective course in the 8-semester curriculum of the department. In this study, it will be examined how the mother tongue and cultural knowledge, and translation competences are influential in the translation of the online newspaper news text about Turkey in the German press into Turkish. The roadmap which will be followed in the evaluation of the candidates’ translation competence has been constructed on the two-component model that tries to describe how the students’ mother tongue and cultural capacity, and reading the parallel texts written in their mother tongue are effective in the generate of the target text. It will be tried to describe how the fact that translation candidate students, forming the research sample, have read the parallel texts related to the news text chosen for the press translation before is important in understanding the subject of the source text; how much it contributes to understanding the text; whether it eliminates the lack of knowledge or not; whether the target text is informative on the text type tradition or not; and whether the data obtained as a result of all these information and examinations are approved in the target text or not.

Keywords:

Parallel text, news text translation, translation education,

PDF

___

Akalın, R. (2018). Çeviri Derslerinde Metin Seçimi Ölçütleri, Diyalog, 2018/1: 227-236.
Akalın, R. (2016). Akademik Çeviri Eğitimi Açısından Çeviri Edinci Kavramı ve İçerimleri, Diyalog 2016/2: 56-65
Akalın, R. (2019). Scoring Translation Exams: Language-Based Evaluation in Simple Texts. International Journal of Language’ Education and Teaching, Volume 7, Issue 4, December 2019, 365-379.
Amman, M. (2008). Akademik Çeviri Eğitimine Giriş. çev. E. Deniz Ekeman, İstanbul: Multilingual.
Bani, S. (2006). An Analysis of Press Translation Process, içinde: Translation in Global News, Proceedings of the conference held at the University of Warwick, 23 June 2006, ed: Conway, K. and Bassnett, S., s:35-47.
Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi, İstanbul: Multilingual
Bulut, A. (2008). Basından Örneklerle Çeviride İdeoloji, İdeolojik Çeviri, İstanbul: Multilingual.
Creswell, J.W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri, Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Çeviri Editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir, 3. Baskıdan Çeviri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Eruz, S. (2008). Akademik Çeviri Eğitimi, Çeviri Amaçlı Metin Çözümlemesi, İstanbul: Multilingual.
Gambier, Y. (2006). Transformations in International News, içinde: Translation in Global News, Proceedings of the conference held at the University of Warwick, 23 June 2006, ed: Conway, K. and Bassnett, S., s:9-23.
Gawlas, C. (2006). Texte von Presseagenturen Handbuch Translation, Mary Snell-Hornby, Hans G. Hönig, Paul Kußmaul, Peter A. Schmitt (Hrsg.) Handbuch Translation, unveränderter Nachdruck der 2. Auflage 1999 ,236-238. Tübingen: Stauffenburg Verlag.
Göpferich, S. (2006). Paralleltexte, Mary Snell-Hornby, Hans G. Hönig, Paul Kußmaul, Peter A. Schmitt (Hrsg.) Handbuch Translation, unveränderter Nachdruck der 2. Auflage 1999 ,184-186. Tübingen: Stauffenburg Verlag.
Hautanen, S. (2006). The Work Process of a Correspondent: A Case Study in Translation Sociology, içinde: Translation in Global News, Proceedings of the conference held at the University of Warwick, 23 June 2006, ed: Conway, K. and Bassnett, S., s:105-112.
Kanca, Y.Ö. (2009). Türkiye’deki Gazetelere Dış Kaynaklı Haberlerin Çevirisinde İdeolojik Yaklaşımlar, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çeviribilim Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tez.
Kautz, U. (2002). Handbuch Didaktik des Übersetzens und Dolmetschens, 2. Auflage, Iudıcıum Verlag GmbH München und Goethe-Instıtut.
Koller, W. (2008). Einführung in die Übersetzungswissenschaft, 8. neubearbeitete Auflage, Tübingen und Basel: A. Francke Verlag.
Koyuncu, E. (2016). Haber Ajanslarının Hedef Kitleye Doğrudan Ulaşımı ve Etkileşimi Üzerine bir İnceleme: Instagram ve Twitter Örneği, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Cilt 1, Sayı, 2, 50-63.
Nord, Britta. (2002). Hilfsmittel beim Übersetzen: Eine empirische Studie zum Rechercheverhalten professioneller Übersetzer. Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.
Schaeffner, C. (2012). Rethinking Transediting, Meta, 57(4), 866-883.
Oukasha, F. (2018). Online-Paralleltexte als unabdingbares Hilfsmittel beim Übersetzen vom Arabischen ins Deutsche: Wege und Hindernisse. Untersuchung am Beispiel der Textsorte "Pressetexte. 1012-970: (2) 87 مجلة الآداب والعلوم الإنسانیة
Özcan, L. ve Bokaie, S. (2022). Eşik Bekçiliği ve Transediting Kavramları Odağında Haber Çevirisi: Euronews Örneği, RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ö11, 689-703.
Reiss, K. (1986). Möglichkeiten und Grenzen der Übersetzungskritik, 3. Auflage, München: Max Huber Verlag.
Şimşek, F. (2013). Kültürbilim Alanında Yaşanan Kültürel Dönüşümlerin Kültür Odaklı Çeviri Kuramlarına Yansıması, TÜRÜK Dil Edebiyat ve Halkbilim Araştırmaları Dergisi, Sayı:2, Sayfa:258-264.
Tosun, M.; Akın, A.; Şimşek, F. (2015). Courses on Specialized Field in Undergraduate Programs of Translation & Interpretation Departments in Turkey: The Importance of Courses on Specialized Field in the Specialization Process of Translator Candidates, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 49, s: 189-199.
Tosun, M. (2017). İşlevsel Çeviribilim, İstanbul: Değişim Yayınları.
Uçak, O. (2019). Haber Uygulamaları, 2. Baskı, Konya: Eğitim Yayınları.
Vuorinen, E. (1995). News Translation as Gatekeeping, in: Translation as Intercultural Communication, ed: Snell Hornby, M.; Jettmarova, Z.; Kaindl, K., p: 161-173. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Wang,Y. (2018). A Study on the Strategies and Principles of General News Transediting, International Journal of Liberal Arts and Social Science, Vol. 6, No:5, 21-35.
Yazıcı, M. (2005). Çeviribilim Temel Kavram ve Kuramları. İstanbul: Multilingual.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yücel, F (2010). Die Eigenschaften der Übersetzungen von Pressetexten oder Warum wird eine Nachricht anders übersetzt? XI. Türkischer Internationaler Germanistik Kongress, 20.-22. Mai 2009- İzmir, 399-413.
https://www.berliner-zeitung.de/news/tuerkei-bartin-amasra-explosion-in-kohlebergwerk-zahlreiche-bergleute-eingeschlossen-li.276907