Geriye Kalan Sessizlik 'değil' : Margaret Atwood'un Penelope adlı eserini bir Karşı-Yazın Pratiği Olarak Yeniden Okumak

Batı Edebiyatı Kanonu’nun ideolojik temeller üzerine inşa edilmesi, özellikle 198o’li yıllardan sonra “kanonun açılması” konusu bağlamında hararetli tartışmalara yol açmıştır. O zamandan beri, çağdaş kadın yazarlar kadınların, azınlıkların ve görece daha düşük sosyal sınıflara mensup kişilerin deneyimlerinin sistematik olarak görmezden gelindiği edebi geleneğin tek sesli bakış açısını sorgulamışlardır. Tepkisel ve aynı zamanda stratejik bir hamle olarak, edebiyat panteonunun ataerkil geleneklerini temelinden sarsmak ve edebi geleneği susturulan, sömürülen ve ötekileştirilen karakterlerinin seslerinin duyulduğu çok yönlü bir anlatıya dönüştürmek amacıyla kanonik metinleri yeniden yazarak ‘karşı-yazınlar’ üretmişlerdir. Christian Moraru Rewriting: Postmodern Narrative and Cultural Critique in the Age of Cloning (2001) [Yeniden Yazım: Klonlama Çağında Postmodern Anlatı ve Kültürel Eleştiri] adlı çalışmasında ‘karşı-yazını’ “diğer yazınlar üzerinde, sürekli, saplantılı bir biçimde çalışan” yeniden yorumlayıcı ve eleştirel bir yeniden yazım pratiği olarak tanımlar, çünkü mitsel hikâyeler “bizi tanımlar”, onlar bizim “bağlayıcı metinlerimizdir” (2001, s. 8). Bu makale Kanadalı yazar Margaret Atwood’un (1939- ) The Penelopiad (2005) adlı kısa romanını Christian Moraru’nun ‘karşı-yazın’ kavramı bağlamında çağdaş bir gözden geçirme pratiği olarak ele almaktadır. Makale, ‘karşı-yazın’ kavramını tartışmak üzere bir teorik arka plan sunacaktır. Ardından, Atwood’un ‘karşı-yazın’ üretme nedenlerinin yanı sıra, yazarın postmodern anlatı stratejileri kullanarak kaynak metne nasıl dayandığı ancak kaynak metnin sınırlılıklarından nasıl bağlı kalmadığı tartışılacaktır. Ayrıca, bu makale Batı edebi geleneğinin kurucu metni olarak sayılan Homer’in Odyssey destanının edebi otoritesini sorgulamanın karşı-yazında nasıl bir referans noktası olarak kullanıldığına ışık tutmaktadır.

The Rest is ‘not’ Silence: Rereading Margaret Atwood’s The Penelopiad as a Counterwriting Practice

The ideological construction of the Western literary canon sparked heated arguments, particularly after the 1980s, in the context of 'opening up the canon' issue. Since then, contemporary women writers have questioned the monolithic perspective of the literary tradition which has systematically ignored the experiences of women, minorities, and those from lower classes. As a reactionary yet strategic move, contemporary women writers have produced 'counterwritings' through rewriting canonical texts in order to undermine the patriarchal conventions of the literary pantheon and transform it into a polyphonic narrative entity through which the voices of the silenced, exploited and marginalized are heard. In Rewriting: Postmodern Narrative and Cultural Critique in the Age of Cloning (2001), Christian Moraru defines 'counterwriting' as a revisionary and critical rewriting practice that "work[s] on – and, again, obsessively work[s] through — other bodies of writings" because mythic stories "explain us," they are "founding-texts" (2001, p. 8). This article explores Canadian writer Margaret Atwood's (1939- ) novella The Penelopiad (2005) as a contemporary revisionary myth-making practice in the light of Christian Moraru's 'counterwriting' concept. The article will provide a theoretical background to discuss ‘counterwritings’. It then deals with Atwood's motivation for producing a 'counterwriting’, as well as how she relies on the source text while being unconstrained by its restrictions using postmodern narrative strategies. The article also sheds light on how a founding myth of the Western literary tradition has been used as a reference point in a counterwriting to question the authority of its source text, Homer’s The Odyssey.

PDF

___

Aksoy, N.B. (2002). Geçmişten günümüze yazın çevirisi. Ankara:İmge Kitapevi.
Arı, S. (2016). Çeviri ve kültürel semboller. İstanbul: Değişim.
Baykan, A. (2005). “Sosyal-kültürel faktörlerin çevirideki rolü”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 14, s. 177-197.
Erten, A. (1993). “Çeviride kültürel etkenler”, Hacettepe Üniversitesi Çeviribilim Uygulamaları Dergisi. 70-75.
Gedik, Ü. (2020). “Kültürel unsurların çevirisinde eşdeğerlik sorunu: Farsça ta’âruf cümleleri”. Çeviriye Kültürel Bakış, (ed. Esra Uluşahin). Ankara: Nobel yayın.
Gezer, G., & CAN, M. Z. (2019). “Kültürü çevirmek: kültür aktarımı kapsamında çeviri”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (17), 355-370.
Göktürk, Akşit (2010). Çeviri:dillerin dili. İstanbul:Yapı Kredi.
Gürsel, N. (1978). “Çeviri etkinliği ve kültür”. Türk Dili Aylık Dil ve Yazın Dergisi Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Yıl: 27, Cilt XXXVIII, S. 322, 21-26.
Hacc Seyyid Cevâdî, F. (1374/1995). Bâmdâd-ı Humâr.Tahran: Elburz Yayın.
Hacc Seyyid Cevâdî, F. (2010). Aşk Sarhoşluğunun Sabahı. (çev. Saliha Aydoğan). İstanbul: Kaknüs.
Morsy, T. A. (2019). “Newmark'ın çeviri yöntem ve stratejileri bağlamında teneke romanının Arapça çevirilerinde yerel kültür unsurlarının aktarımı üzerine bir inceleme”. Electronic Turkish Studies, 14(4).
Newmark, P. (1988). A Textbook of translation. Oxford: Pergamon Press.
Özcan Dost, B.; Güvendi Yalçın E. (2020). “Kültürü çevirmek: Ayşe Kulin’in Veda: Esir Şehirde Bir Konak romanının Fairwell: A Mansion in Occupied İstanbul başlıklı çevirisi”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 1017-1030. DOI:10.29000/rumelide.843739.
Suçin, M.H. (2013). Öteki dilde var olmak. İstanbul: Say.
Tahir Gürçağlar, Ş. (2011). Çevirinin ABC’si. İstanbul: Say.
Taş, S. (2017). “Kültürel unsurların çevirisi ve çeviri stratejileri”. HUMANITAS-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 1-14.
Tekalp, S. (2017). “James Joyce’un “The Sisters” adlı kısa hikâyesinin türkçe çevirilerinde kültürel unsurlar ve çeviri stratejileri”. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7 (2/1), 182-191.
Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/buyasambid/issue/33194/324196
Tural, S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdad Yayınları.
Türkçe Sözlük. (2011) Ankara: Türk Dil Kurumu.
Uluşahin, E. (2018). “Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde, Müfettişler Müfettişi, Üçkâğıtçı, adlı yapıtlarında kültürel unsurların çevirisi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme”. HUMANITASUluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 11-31.
Yalçın, P. (2003). “Jean Louis Mattei den örneklerle çeviride kültürel unsurlar sorunu”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1).
Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin temel kavram ve kuramları. İstanbul:Multilingual
Yıldırım, C. (2015). “Amin Maalouf’un Afrikalı Leo ve Semerkant romanlarında kültürel unsurların çevirisi üzerine bir inceleme”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research) C. 8 S. 39 Volume: 8 Issue: 39 ss. 221- 232.