TÜRKİYE’DE DEZAVANTAJLI GRUPLAR VE İSTİHDAM

Bu çalışma dezavantajlı grupların çalışama yaşamı içerisindeki istihdam edilebilirlikleri değerlemeyi amaçlamaktadır. Dezavantaj, bazen fiziksel engellerden, bazen toplumsal değer sistemlerinden, bazen de işgücü piyasasının talep ettiği bilgi ve becerilerden yoksun olmaktan kaynaklanabilmektedir ve bu faktörler, ülkeden ülkeye büyük ölçüde değişiklik göstermektedir. Dezavantajlı gruplar, çocuklar, engelliler, eski hükümlülükler, göçmenler, kadınlar ve yaşlıları kapsamaktadır. Çalışma yaşamı içerisinde çevre, bireysel özellikler, kültürel değerler, çalışma koşulları, eğitim, yaş gibi farklılıklar dezavantajlı grupların istihdam düzeyini belirleyen faktörler arasında sıralanmaktadır. Dezavantajlı grupları tanımlayan bu faktörler çalışma hayatında, bu gruplara dâhil olan bireylerin yerini belirlemektedir. Neoliberal politikaların da etkisiyle işten ayrılma, çalışma veya iş bulma sürecinde dezavantajlı gruplar ayrımcılığa maruz kalmaktadır. İstihdam, ülke düzeyinde hem ekonomik, refah ve sosyal uyumun bir göstergesidir. Yaşanan krizler sonrası işsizliğin artması ve buna bağlı olarak sosyal devlet ve sosyal koruma kavramlarının tekrar önem kazanması, dezavantajlı grupların istihdamı konusu uluslararası kuruluşların ve ülkelerin gündemlerine sık sık gelmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İstihdam, Dezavantajlı Gruplar, İşsizlik

DISADVANTAGED GROUPS AND EMPLOYMENT IN TURKEY

This study aims to evaluate the employability of disadvantaged groups in working life. Disadvantage can sometimes stem from physical barriers, sometimes from social value systems, and sometimes from a lack of knowledge and skills demanded by the labor market, and these factors vary widely from country to country. Disadvantaged groups include children, the disabled, ex-convicts, immigrants, women and the elderly. Differences in working life such as environment, individual characteristics, cultural values, working conditions, education and age are among the factors that determine the employment level of disadvantaged groups. These factors that define disadvantaged groups determine the place of individuals included in these groups in working life. With the effect of neoliberal policies, disadvantaged groups are exposed to discrimination in the process of leaving, working or finding a job. Employment is an indicator of both economic, welfare and social cohesion at the country level. The increase in unemployment after the crisis and the re-emphasis of the concepts of social state and social protection, employment of disadvantaged groups frequently come to the agenda of international organizations and countries.

Keywords:

Employment, Disadvantaged Groups, Unemployment,

PDF

___

Aile Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni, https://www.aile.gov.tr/eyhgm/sayfalar/istatistikler/engelli-ve-yasli-istatistik-bulteni/ Erişim Tarihi: 25.07.2023.
Akyıldız, C. , Ekmekçi, İ. ve Başlıgil, H. (2020). Göçmen İşçilerin İSG Faktörlerinin İncelenmesi, Sonuçlar Üzerinde Tartışma ve Öneriler: Kapsam Belirleme Derlemesi. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6 (2), 145-159.
Altan, Ö. Z. (2010). Sosyal Politika, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Arpat, B. Ve Bertan, B. (2019). Dezavantajlı Grupların İş Sağlığı Ve Güvenliği, Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkez, ss. 215-241.
Aytaç, S. (2014). “Eski Hükümlülere Yönelik Sosyal Politikalar”, İçinde Sosyal Politika, Edt. Aysen Tokol ve Yusuf Alp er, Dora Yay., 5. Baskı, 422-438.
Baybora, D. (2007). Çalışma Yaşamında Yaş Ayrımcılığı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Beğer, T. ve Yavuzer, H. (2012). Yaşlılık ve Yaşlılık Epidemiyolojisi, Klinik Gelişim Dergisi, 25, 1-3.
Belet, N. H.,(2013), Kriz Olgusunun Kadına Yönelik Algıya ve Kadın İşgücüne Etkisi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 1, 196-223.
Biçerli, M. K., (2005), Çalışma Ekonomisi, Genişletilmiş 3. Baskı,İstanbul:Beta.
Birinci Gemici, N. (2016). Çalışma Hayatında Dezavantajlı Bir Grup: Göçmenler. İş ve Hayat, 2 (4) , 239-261. .https://dergipark.org.tr/en/pub/isvehayat/issue/29036/310480
Boijsen, G., ve Tallving, G. (2017). “Probation in Europe Sweden”, Confederation of European, https://www.cep-probation.org/wp-content/uploads/2021/07/chaptersweden-final.pdf (27.03.2022).
Bulduk, E. Ö. (2014). Yaşlılık Ve Toplumsal Değişim . Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 182 (182) , 53-60. https://dergipark.org.tr/en/pub/tsadergisi/issue/21492/230389
Çakır, Ö., (2008). Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, Temmuz-Aralık 2008, 25-47.
Çevik, C. Ve Özkul, B. (2022) . Çalışma Yaşamında Dezavantajlı Gruplar ve Eşitsizlikler. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi; 7(3): 611-618.
ÇSGB (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı), (2021). Çalışma Hayatı İstatistikleri. https://www.csgb.gov.tr/media/89862/calisma_hayati_2021.pdf, Erişim Tarihi: 26.02.2023.
Danimarka Adalet Bakanlığı (2022) “Denetimli Serbestlik Hizmetleri” https://www.Kriminalforsorgen.Dk/Straf/Faengsel/Ud-Af-Kriminalitet/ . (26.07.2023)
Dünya Bankası (2022). Dünya Engellik raporu, https://documents1.worldbank.org/curated/en/540061468336031909/pdf/627830TURKISH00YA0ENGELLILIK0RAPORU.pdf Erişim Tarihi: 26.07.2023.
Erdem, Z. ve Şahin, L., (2008). Ev Hizmetlerinde Yabancı İşgücü İstihdamı, Kamu-iş Dergisi, 10(2), 43-78.
Erel, C. (2022). Eski Hükümlü Bireylerin İşgücü Piyasasındaki Koşulları: İzmir İli Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Programı Yüksek Lisans Tezi.
Eyuboğlu, D., (1999). Kadın İşgücünün Değerlendirilmesinde Yetersizlikler, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No: 637, Ankara
Gould, Arthur (1999). The Erosion Of The Welfare State: Swedish Social Policy And The EU, Journal Of European Social Policy, Vol. 9, No. 2, ss.165-174.
Hilmi, S. (2023). Avrupa Birliği (AB) Ülkelerinde Engellilere Yönelik Yasal Düzenlemeler: Fransa, İspanya ve Almanya Örneği. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi. 3(2) ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) (2021). ILO Global Estimates on International Migrant Workers: Results and Methodology. Third Edition, Geneva: International Labour Office.
Irawati, R., ve Iskandar, K. (2022). Potential Discrimination and Coping Strategy Models Implemented by Indonesian Trainees in Japan. KnE Social Sciences, 377-394.
Koçak, O. ve Altun, S. (2010). Ceza İnfaz Kurumundaki Mesleki Eğitim Faaliyetlerinin Hükümlü İstihdamına Katkıları. Çalışma İlişkileri Dergisi, 1 (1) , 95-117.
Koss, C., ve Grafl, C. (2013). “Probation in Europe Austria. Confederation of European”, https://www.cep-probation.org/wp-content/uploads/2021/07/probation-in-europe2013-chapter-austria.pdf (27.03.2022), Austria.
Köksal, S. ve Lordoglu, K. (1993), Geleneksel Çıraklıktan Çocuk Emeğine: Bir Alan Araştırması, İstanbul: Friedrich Nauman Vakfı Yayınları.
Morgenstern, C. (2011). “Judicial Rehabilitation in Germany-The Use of Criminal Records and the Removal of Recorded Convictions”, European Journal of Probation, Cilt: III/1, 20-35.
OECD (2020) International Migration Database And Labour Market Outcomes of Immigrants Erişim Adresi: https://www.oecd.org/els/mig/keystat.htm Erişim Tarihi: 03.02.2023.
Özen, S. ve Özbek, Ç. (2017). Çalışma Yaşamında Yaşlılık: Yaşlı Çalışanlar ve İnsan Kaynakları Uygulamaları. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2017/2 , ss. 547-572.
Sar, E. (2021). Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı ve Türkiye’de Yansımaları. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1): 20-40.
Şahin, C. (2002). Tahliye Öncesi ve Sonrası Hükümlüye ve Eski Hükümlüye Yardım. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5 (2)
Taşkın, E., ve Çetin, A., (2012), Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısının Cam Tavanı Aşma Stratejilerine Etkisi: Bursa Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 19-34.
Tokol, A. ve Alper, Y. (2014). Sosyal Politika, Dora Yayıncılık
Tuncel, G. ve Uzun, H. (2019). Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar Üzerine Bir İnceleme. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3 (2) , 309-334 . https://dergipark.org.tr/en/pub/fuuiibfdergi/issue/51484/668373
WHO., (1998). World Health Organization, Population Ageing-A Public Health Challenge, Fact Sheet No. 135.
Yaman, M. (2023). İşverenlerin Engelli, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdam Etme Yükümlülüğü. Aurum Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 99-138. https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/child-labour/lang--tr/index.htm Erişim Tarihi: 15.06.2023.
https://www.ab.gov.tr/files/SBYPB/Sosyal%20Politika%20ve%20%C4%B0stihdam/aktif_yaslanma_bilgi_notu.pdfAvrupa Aktif Yaşlanma ve Nesiller Arası Dayanışma Hakkında Bilgi Notu.