HİSTORİOGRAFİNİN KATEGORİLEŞTİRİLMESİ: TARİH BOYUNCA TÜRK-ERMENİ İLİŞKİLERİ

Türkler ve Ermeniler arasında tarih sağlam başlayıp sorunlu halegelmiştir. Antik çağlarda sıkı bir ticarî bağı ile başlayan Ermeni-Türk ilişkisi,Selçuklular’ın Anadolu’ya yerleşmesiyle ortaklaşır ve böyle gelişmeye devameder. Selçuklu döneminden sonra, Ermeniler Ortaçağı’ndan sonra Osmanlıİmparatorluğu’nun himayesine girerler. İmparatorluğun sonu geldiğinde,tıpkı Osmanlı İmparatorluğu’nun diğer azınlıklarında olduğu gibi, bazıkışkırtıcı milliyetçilik akımları, sürtüşmelere yol açar. Bu sürtüşme milliyetçiErmeniler ve sadık Osmanlılar arasında ortaya çıkan gerginliğe yol açmıştır.Söz konusu gerginlik döneminde birçok olaylar gerçekleşmiştir. Bumakalenin amacı, Osmanlı’nın son dönemlerinde ortaya çıkan Türk-Ermeniçatışması ve günümüzde bu çatışma ile ilgili olarak yapılan bilimseltartışmalara ışık tutmaktır. Yazının ilk bölümü Osmanlı dönemi öncesiErmeniler ve Türkler arasındaki uzun geçmişe ışık tutmayı amaçlamaktadır.Ardından bu konuda çalışma yürüten farklı bilim adamlarının görüşleri veyazarları incelenmektedir. Ayrıca bu tarihi olaylarda tartışma konusu olanbir kaç noktaya vurgu yapılmaktadır. Önem verilmesi gereken iki temeltartışma noktası vardır. Birincisi Osmanlı hükümetinin belli bir etnik grubunimhası için düzenleme yapıp soykırım çalışmaları başlatmış olması içinherhangi bir kanıtın bulunmadığıdır. İkinci olarak ölü sayısı büyük birmuamma olarak geçmektedir ve o yüzden tartışılan önemli bir konudur. Takipeden bölümde, Türk-Ermeni olaylarında sınırlar ötesi etnik boyutların etkisiele alınmaktadır. Bu sorun sadece Osmanlı İmparatorluğu veya sadece Rusİmparatorluğu içerisinde gerçekleşen bir sorun olmamıştır. O yüzden bukonuya bakarken tüm arşivleri ele almak gerekmektedir. Buna odaklanmadan1885 yılından 1916 yılına kadar olanları sıralayıp o dönemin çerçevesinioluşturmak gerekiyor. Makale 1915 yılında büyük tartışma noktası olantehcir kararını yakından incelemekte, son bölümde ise, daha öncebahsettiğimiz farklı ülkelerin arşivlerine bakılarak, birincil kaynaklardanbahsedilmektedir Bu kaynaklar bazen doğru kullanılmamıştır, bazen deçarptırılmıştır. Bu nedenden dolayı birincil kaynaklardan sonra, tartışmalıolan ikincil kaynaklar incelenmektedir

CATEGORIZING HISTORIOGRAPHY: TURKISH-ARMENIAN RELATIONS THROUGHOUT HISTORY

The history between Turks and Armenians has been a sturdyone. Although it begins with a steady trade relation in ancient times, itdevelops into a joint history after the Seldjuks settle in Anatolia. Afterthe Seldjuk period, Armenians became subjects of the Ottoman Empirefrom the Middle Ages onwards. At the end of the Ottoman Empire,friction between the various inhabitants of the Ottoman Empire led tofriction between nationalist Armenians and Ottomans. It eventually ledto a violent outbreak of attacks from Armenian guerrilla groups onvarious Ottoman targets. In current times, these historical facts havebeen misinterpreted or even misused. This article tries to categorize thescholars that have occupied themselves with the study of the Armeniansin the late Ottoman period, especially the controversy surrounding thealleged genocide during the Armenian Relocation of 1915 and theArmenian Revolt in prior years beginning in the end of the nineteenthcentury. This article aims to shed light on the long history of controversybetween Armenians and Turks in the late Ottoman period. The articlestarts with the analyses of scholars and categorizing them accordingly.Furthermore, the various disputes on the issue are examined. The mostheard disputes are related to the following points. For one, there is thestatement that – so far – there is no proof that the Ottoman governmentwas in any way involved in an organized system of annihilation of aparticular ethnic group. Secondly, the number of deaths is also a majorsubject of discussion. Following these discussions, the trans-ethnicaspect is taking into account during this article. Another importantaspect is off course the context of that specific time period. A shortoverview of the events that occurred during the years 1885 until 1916,are also provided in this article. The relocation itself is also touched upon indetail. The feedback of primary sources, and the highly disputed second-handsources wrap up this article