Spor Yoluyla Farkındalık Gelişimi Etkinliğinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutuma Etkisi

Amaç: Spor yoluyla farkındalık gelişimi amacı ile düzenlenen etkinliklere katılımın, üniversite öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarına etkisini belirlemektir. Materyal ve Yöntem: Araştırma 2014–2015 eğitim-öğretim yılında, İstanbul Gedik Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği Bölümünde öğrenim gören öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Yuker ve Block (1986) tarafından geliştirilen, Özyürek (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan “Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeğinden (YEKYTÖ) yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya yaş ortalamaları 21,84 (AO±SS; 21,84±2,3) olan 69 erkek, 21 kadın katılmıştır. Katılımcıların % 52’ si Antrenörlük Eğitimi bölümünde, % 38’ i ise Spor Yöneticiliği bölümünde öğrenim görmektedir. Katılımcıların % 35,6’sı İstanbul Gedik Üniversitesi tarafından geleneksel olarak düzenlenen özel gereksinimli bireylere yönelik olumlu tutum geliştirmeyi amaçlayan spor yoluyla farkındalık gelişimi etkinliklerine katılmadığını, % 64,4’ü ise katıldığını bildirmiştir. Yapılan istatistiki analize göre, farkındalık uygulamalarına katılanlar ile katılmayanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmasa da (p=0,77), farkındalık uygulamalarına katılanların tutum puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir Sonuçlar: Araştırma sonucunda katılımcıların özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının literatürdeki bilgilere benzer olarak (Ünal 2016, ÖZİDA 2008) orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın konusuna benzer olan ancak farklı türde bilgilendirme yolu ile farkındalık oluşturma etkinliklerine katılımın özel gereksinimli bireylere yönelik tutuma etkisinin incelendiği araştırmaların sonuçları farkındalık etkinliklerine katılanların tutumlarının katılmayanlara gore anlamlı düzeyde yüksek olduğunu bildirmektedir (Özyürek 2010, Sezer 2012, Şahin 2016, Akbuğa 2006, Gürsel 2007). Bu araştımanın sonucunda farkındalık uygulamalarına katılanların tutum puanlarının daha yüksek olduğu ancak gruplar arasında istatistiksel olarak farklılık olmadığı belirlenmiştir. İleride yapılacak çalışmalarda, tutum sahibi ve objesi arasındaki etkileşimin sıklığı, yoğunluğu ve süresi gibi değişkenlerin tutumlara yön veren önemli değişkenler olduğundan yola çıkılarak, daha çok sayıda katılımcı ile uzun sureli, uygulamalı, kapsayıcı ve tutumu etkileyebilecek değişkenlerin (eğitim ortamı, eğitimi sunan öğretim elemanının deneyimi, eğitimin niteliği, öğrencinin geçmiş deneyimi vb.) ayrıntılı inceleneceği çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tutum, Farkındalık uygulamaları

Effectiveness of the Awareness-Raising by Sport on Children with Special Needs

Aim: Participation in sporting activities that provide awareness-raising for children with special needs should determine the effect on the attitudes of university studentsMethods: The universe of the research is made up of the students studying in 2014 – 2015 of the coaching education and sport management department of Istanbul Gedik University. The study employed data collection tool the “Attitudes Toward Disabled Persons Scale” . Results: 69 males and 21 females with average age of 21,84 participated in the research. % 52 of participants are trained in coaching education and % 38 are trained in sport management. 35.6% of the participants stated that they did not participate in awareness-raising sportive activities for special needs individuals traditionally organized by Istanbul Gedik University and 64.4% participated in it. According to the statistical analysis of the statistics, it was determined that the attitude scores of the participants who apply to awareness applications are higher, although there is not a statistically significant difference (p=0,77) between those who participate in the awareness applications and those who do not. Conclusion: As a result of the research, it was determined that the attitudes of the participants towards the special needs individuals are similar to the information in the literatüre. The results of the surveys, which are similar to those of the research, but on the holding effect of the participation to the awareness-raising activities by different kinds of informing activities, are shown to be significantly higher than those who do not participate in the awareness activities. As a result of this research, it was determined that attitude scores of participants in awareness applications were higher but there was no statistical difference between the groups.

Keywords:

Attitude Special needs individuals, Awareness,

PDF

___

Açak, M., Karakaya Y.E., Tan Ç., Coşkuner Z. (2016) “Türkiye’de İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda Engellilerde Egzersiz ve Spor Eğitimi Bölümü öğrencilerinin engellilere yönelik tutumları” Volume 11/19 Fall 2016, p. 1-8 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10045 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
Akbuğa B., Gürsel F. (2007) Bilgilendirme Yoluyla Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Engelli Bireye Yönelik Değişen Tutumları Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, , V (1) 5-8
Alptekin, S. (2013) Vural Batık, M. Özel Eğitim Bölümü Öğrencilerinin Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutumlarına Özel Eğitim Dersinin Etkisi, e- International Journal of Educational Research, 4, 0
Altıntaş E., Şengül S. (2014) Özel Eğitim Dersinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlar ve Kazanımlar Bakımından Değerlendirilmesi Kafkas Üniversitesi, e–Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3)
Diken H. İ., Sucuoğlu B. (1999) Sınıfında Zihin Engelli Çocuk Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi- Cilt 2 (3) 25-39
Donaldson, J. (1980). “Chanking Attitudes Toward Handicapped Persons: A Review and analysis of research”, Exceptional Children, S. 46 (7).Gürsel F., (2006) Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31 : [2006] 67-73
Hodge, S. (1998). “Prospektive Physical Education Teachers, Attitudes Toward Teaching Students with Disabilities,” Physical Educator, S. 55.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kırımoğlu H., Dallı M., Yılmaz A., Say M. (2017) Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeylerinin incelenmesi (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği) International Journal of Human Sciences ISSN:2458-9489 Volume 14 Issue 4 Year: 2017Özer D., Süngü B. (2016) “Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Bakış Açısından “Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi” Uygulamaları” Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe Journal of Sport Sciences 2016, 27 (1), 1–15
ÖZİDA (2008) ÖZİDA (T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakan-lığı Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı) (2008), Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor?, Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
ÖZİDA. (2002) Türkiye özürlüler Araştırması, Ankara, DİE., yayınları.
Özyürek M. (2006). Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık; 2006. p.11- 23.
Özyürek, M. (2010). Tutumlar ve Yetersizlikten Etkilenmişlere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi (8.Baskı). Ankara: Karatepe Yayınları.
Rowe, J., Stutts, R., M. (1987). Effects of practicum type, experience, and gender on attitudes of undergraduate physical education majors toward disabled persons. Adapted Physical Activity Quarterly, 4, 268-277.
Sarıyıldırım H., Bektaş M., Altıparmak, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 27:80-83.
Sezer, F. (2012). “Engelli Bireylere Yönelik Olumlu Tutum Geliştirmeye Yönelik Önleyici Rehberlik Çalışması; Deneysel Bir Uygulama”, E-Journal of New World Science Academy, S:7 (1).
Stewart, C. C. (1990). Effects of practicum types in preservice adapted PE curriculum on attitudes toward disable populations. Journal of Teaching in Physical Education, 10, 76-83.
Şahin H., Bekir H. (2016) Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarinin Belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
Şahin, F., Güldenoğlu, B. (2013). “Engelliler Konusunda Verilen Eğitim Programının Engellilere Yönelik Tutumlar Üzerindeki Etkisi,” Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 2 (1).
Şenel H.G. (1995). Yetersizliğe Sahip Kardeşi Olanlarla, Olmayanların Yetersizliğe Yönelik Tutumları ve Kaygı Düzeyleri Yönünden Karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi, S: 2.
TÜİK., (2002), http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1017, Erişim tarihi: 09.02.2018.
Ünal V., Yıldız M. (2017) üniversite gençliğinin engellilere yönelik tutumlarinin incelenmesi: sivas örneği” “International Journal of Social Science Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7010 Number: 57 , p. 341-358, Summer I 2017