Demiryolu taşımacılığında serbestleştirme açısından Almanya örneği

AB entegrasyonu esasen malların, hizmetlerin, sermayenin ve kişilerin serbest dolaşımının sağlandığı bir iç pazar hedefine dayanmaktadır. ‹ç pazar hedefinin gerçekleşmesi açısından daha önceleri kamusal tekeller tarafından sunulan hizmetlerin serbestleştirme ile birlikte rekabet ortamında sunulması önem kazanmaktadır. Bu nedenle enerji ve telekomünikasyon gibi sektörlerde başlayan regülasyon ve serbestleştirme süreci son yıllarda demiryolu taşımacılığı pazarında devam etmektedir. Çalışmamızda da demiryolu taşımacılığında serbestleştirme konusu, bu alanda önemli bir yeri olan Almanya örneği çerçevesinde ele alınmıştır. Demiryolu taşımacılığı genellikle dikey bütünleşik bir yapının olduğu bir pazardır. Dolayısıyla reform ve serbestleştirme çalışmaları açısından bu dikey bütünleşik yapının ayrıştırılması önem kazanmaktadır. Her ne kadar reform ve serbestleştirme açısından ayrıştırma bir zorunluluk olmasa da, ayrıştırmanın bu konuda bir yöntem olarak kullanıldığını söyleyebiliriz. Ayrıştırma ve rekabet açısından demiryolu altyapısı ile demiryolu taşıma faaliyetlerini yürüten teşebbüslerin farklı olması önemlidir. Bu durumda demiryolu raylarını da kapsayan demiryolu altyapı işletim hizmeti genellikle kamusal veya özel bir teşebbüs tarafından yerine getirilirken, üçüncü taraf demiryolu taşıma teşebbüslerinin de bu altyapıdan ayrımcı olmayan bir erişim hakkı kapsamında yararlanması öngörülmektedir. Erişim yükümlülüğü kapsamında altyapı açısından ayrımcı olmayan bir erişim hakkı aynı zamanda serbestleştirme ile öngörülen etkin ve işleyen bir rekabet hedefinin gerçekleşmesi açısından da önem kazanmaktadır. Bu süreçte bir diğer önemli husus ise sektöre özel erişim hükümleri ile genel rekabet hukuku hükümleri arasındaki ilişkiler ve aynı zamanda sektör düzenleyici kurumlar ile rekabet otoritelerinin ilişkileridir.

The liberalization in rail transport market in the framework of German experience

As it is already known, European Union integration bases on the integral market concept aiming the free movement of persons, goods, services and capital. To provide the services which were previously provided by public monopolies, in a competitive environment become more important in realizing the integral market concept. Therefore the regulation and liberalization process commenced particularly in energy and telecommunication markets is still continuing with the rail transport market. This paper deals with the liberalization in rail transport market in the framework of German experience which took common attention and a leading position in this field. Vertical integration is the structure of the rail transport market. For regulation and liberalization, it is important to separate the vertical integration structure as a former step. In this case while public oriented undertakings providing the infrastructure services including railway track construction, third party rail transport undertakings are predicted to use same infrastructure and relevant services regarding to right of access without any means of discrimination. Practicing the right to access in anti-discriminatory way with in the scope of accession responsibility is also important to realize the active and effective competition aim predicted by liberalization. In this process another crucial issue is the relation between regulatory bodies and competition authorities, confusion deriving from the application priority between special provision for a particular sector and general provisions of competition law.

___

  • AMGWERD, M. (2008), Netzzugang in der Telekommunikation, Schulthess Juristischen Medien AG, Zurich.
  • BREDT, S. (2009), “Zivilgerichtliche Prufung von Eisenbahninfrastrukturnutzungsentgelten”, Netzwirtschaften und Recht, No:4, s.235- 241.
  • BREMER, E. ve T. HOPPNER (2009), “Zum Verhaltnis von Kartellrecht und Eisenbahnrecht”, Wirtschaft und Wettbewerb, No:12, s.1271-1273.
  • BUNDESKARTELLAMT (2003), Pressemeldung des Bundeskartellamtes vom 17.2.2003, http://www.bundeskartellamt.de/wDeutsch/archiv/PressemeldArchiv/ 2003/2003_02_17.php, Erişim Tarihi: 20.10.2012.
  • DEUTSCHE BAHN AG (2008), Geschäftsbericht 2008, http://www.deutschebahn.com/site/shared/de/dateianhaenge/berichte/geschaeftsberic ht__2008__konzern.pdf, Erişim Tarihi 25.5.2012.
  • DEUTSCHE BAHN AG (2009), Wettbewerbsbericht 2009, https://www.deutschebahn.com/de/presse/publikationen/wettbewerbsberichte/22370 08/Wettbewerbsbericht_2009.html?start=0, Erişim Tarihi: 10.09.2012.
  • DEUTSCHE BAHN AG (2011), Wettbewerbsbericht 2011, http://www.deutschebahn.com/file/2187402/data/wettbewerbsbericht__2011.pdf, Erişim Tarihi: 30.09.2012.
  • EISENBAHN-BUNDESAMT (2009), Liste der öffentlichen Eisenbahnverkehrsunternehmen in Deutschland, www.eisenbahn-bundesamt.de, Erişim Tarihi: 23.12.2009.
  • ENDE, K. ve J. KAİSER (2004), “Wie ist die Liberalisierung der Schiene? Eine Bestandsaufnahme uber die Marktoffnung im Eisenbahnsektor”, Wirtschaft und Wettbewerb, No: 1, ss. 26-37.
  • ERNERT, A. (2010), “Entşechtungsvorgaben (Unbundling), T. Schmitt ve E. Staebe (der), Einführung in das Eisenbahn-Regulierungsrecht icinde, s.79-126.
  • EUROPAISCHE KOMMISSION (2009), Generaldirektion Energie und Verkehr, EU energy and transport in figures, statistical pocketbook, 2009.
  • EUROPEAN COMMISSION (2006), Commission Staff Working Document, Annexes to the Communication on the implementation of the railway infrastructure package Directives (“First Railway Package), 3. 5. 2006, COM (2006).
  • EUROSTAT (2009), Statistics in Focus 11/2009, Inland Freight and Passenger Transport in the EU-27 up to 2007.
  • FORSTER, S. ve M. KARDETZKY (2010), “Infrastrukturzugang”, T. Schmitt ve E. Staebe (der), Einführung in das Eisenbahn-Regulierungsrecht icinde, s.133-207.
  • GERSDORF, H. (2004), “Marktoffnung im Eisenbahnsektor”, Zeitschrift für das gesamte Handels- und Wirtschaftsrecht, No: 168, s. 576-612.
  • GIUDICI, G. (2004), Die Anwendbarkeit des essential-facilities-Doktrin auf die Immaterialgüterrechte, Peter Lang , Frankfurt am Mein.
  • GURZUMAR, O.B. (2006), Zorunlu Unsur Doktrinine Dayalı Sözleşme Yapma Yükümlülü¤ü, Seckin Yayıncılık, Ankara.
  • HAFNER, P. (2011), Entşechtung und Wettbewerb im Eisenbahnwesen, Verlag Dr. Kovac, Hamburg.
  • HERMES, G. ve D. SELLNER (2006), Beck’scher AEG Kommentar, Allgemeines Eisenbahngesetz, 1. Auşage, Verlag C. H. Beck, Munchen.
  • HOHMANN, H. (2001), Die essential facility doctrine im Recht der Wettbewerbsbeschränkungen, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden.
  • KARAMANOĞLU, Canan (2012), “Demiryolu Reformları”, Ulaştırma Sektöründe Serbestleştirme, Rekabet ve Rekabet Hukuku Sempozyumu, İzmir.
  • KOENIG, C., A. NEUMANN ve M. SCHELLBERG (2006), “Neue Spielregeln fur den Zugang zur Eisenbahninfrastruktur als Voraussetzung fur chancengleichen Wettbewerb auf der Schiene”, Wirtschaft und Wettbewerb, No: 2, s.139-149.
  • KUNZ, W. (2006), Eisenbahnrecht (Kommentar), Nomos Verlag, Baden-Baden. KUHLING, J. (2004), Sektorspezifische Regulierung in den Netzwirtschaften, Verlag C.H.Beck, Munchen.
  • KUHLING, J. (2009), “Die Zukunft der Eisenbahnentgeltregulierung”, Netzwirtschaften und Recht, No:1, s.36-43.
  • KUHLING, J. ve A. ERNERT (2006), “Das neue Eisenbahnwirtschaftsrecht – Hochgeschwindigkeitstrasse fur den Wettbewerb?”, Neu Zeitschrift für Verwaltungsrecht, No:1/25, s.33-39.
  • KUHLING, J., G. HERMEIER ve U. HEIESHOFF (2007), Entgeltregulierung im Eisenbahnrecht, Munster.
  • LAU, U. (2009), “Die Rechtsprechung des OVG Munster zum Eisenbahnregulierungsrecht”, Netzwirtschaften und Recht, Nr:1, s.43-47.
  • LERCHE, C. (2010), “Anwendungsbereich der Regulierungsvorschrfiten”, T. Schmitt ve E. Staebe (der), Einführung in das Eisenbahn-Regulierungsrecht, icinde, s.33-78.
  • MONOPOLKOMMISSION (2007), “Wettbewerbs- und Regulierungsversuche im Eisenbahnverkehr”, Sondergutachten der Monopolkommission gemaß § 36 AEG, http://www.monopolkommission.de/sg_48/text_s48.pdf, Erişim Tarihi: 20.08.2012, Bonn
  • MONOPOLKOMMISSION (2009), “Unabhangigkeit der Eisenbahninfrastruktur”, 55. Sondergutachten-Bahn 2009, 21. 9. 2009, Wirtschaft und Wettbewerb, WuW/DEV, No:1, s.98-104.
  • OKUTAN NILSSON, G. (2009), Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre fiirketler Toplulu¤u Hukuku, Birinci Bası, XII Levha Yayıncılık, İstanbul.
  • POROY R. ve H. YASAMAN (2012), Ticari İşletme Hukuku, Ondorduncu Bası, Vedat Kitapcılık, İstanbul.
  • SCHMITT, T. (2010), “Behordliches und gerichtliches Verfahren”, T. Schmitt ve E. Staebe (der), Einführung in das Eisenbahn-Regulierungsrecht icinde, s.291-330.
  • SOLDNER, A. (2008), Liberalisierung des Eisenbahnwesens: Zwischen Wettbewerb und Regulierung, Peter Lang Verlag, Frankfurt.
  • STAEBE, E. ve T. SCHMITT (2010), “Rechtsgrundlagen der Eisenbahnregulierung”, T. Schmitt ve E. Staebe (der), Einführung in das Eisenbahn- Regulierungsrecht icinde, s.1-32.
  • STAEBE, E. (2006), “Grundfragen der Trassenpreisregulierung nach der dritten AEG-Novelle”, Wirtschaft und Wettbewerb, No: 5, s.492-501.
  • STAEBE, E. (2010), “Infrastrukturnutzungsentgelte”, T. Schmitt ve E. Staebe (der), Einführung in das Eisenbahn-Regulierungsrecht icinde, s. 209-290.
  • ŞAHİN, S.Y. (2010), “Turk Enerji Sektorunde Rekabet Kurumu ile Sektorel Duzenleyici Kurum Arasındaki İlişki, Rekabet Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 4, s.7-57.
  • WEYERS, U. (2009), “Der Anwendungsbereich des Werksbahnprivilegs – Muss jedes Eisenbahninfrastrukturunternehmen Zugang zu seiner Eisenbahninfrastruktur gewahren?”, Netzwirtschaften und Recht, No: 4, s.241-247.
  • MAHKEME KARARLARI BNetzA, 10.03.2009 tarihli karar, Az. 10.050 F 07-607 – Trassenpreissystem der DB Netz AG.
  • BNetzA, 10.12.2009 tarihli karar, Az. 705-07 038 – Stationspreissystem der DB Station&Service AG.
  • EuGH, 7.6.2005, Rechtssache C-17/03, Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht, 2005, s.695-697.
  • KG Berlin, 26.6.2003, 2 U 20/02 Kart., Wirtschaft und Wettbewerb, WuW/E DE-R, s. 1321-1324-“Fahrplandaten”.
  • LG Berlin, 9.8.2005 tarihli karar, Az: 102 O 19/05 (Kart).
  • LG Berlin, 21.8.2008, 91 O 95/06, Netzwirtschaften und Recht, 2009, s.70-72.
  • LG Berlin, 17.3.2009, 98 O 25/08, Wirtschaft und Wettbewerb, WuW/E DE-R, s. 2561-“Eisenbahngesellschaft”.
  • OLG Dusseldorf, 19.03.2003, U (Kart) 20/02, IV-U (Kar) 20/02, Wirtschaft und Wettbewerb, WuW/E DE-R ss.1184-1188-“InfraCard-Tarif”.
  • OLG Dusseldorf, 07.02.2007 tarihli karar, Az: VI-U (Kart) 3/06, IR, 2007, s.91-92.
  • OLG Frankfurt/a.M, 10.10.2006 tarihli karar, Az: 11 U 46/05 (Kart).
  • OVG Munster, 5.6.2003, 20 B 113/03, Neu Zeitschrift für Verwaltungsrecht, 2004, s.339.
  • OVG Munster, 16.2.2006, 20 B 758/05, Wirtschaft und Wettbewerb, WuW/E DE-R, s.1673.
  • OVG Munster, 26.3.2007, 13 B 2592/06, Netzwirtschaften und Recht, 2007, s.124- 128.
  • OVG Munster, 28.1.2008 tarihli karar, 13 B 2025/07, Netzwirtschaften und Recht, 2008, s. 102.
  • OVG Munster, 28.1.2008, 13 B 2014/07, Netzwirtschaften und Recht, 2008, s.102.
  • OVG Munster, Beschluss vom 22.02.2008, 13 B 68/08, Netzwirtschaften und Recht, 2008, s.152-154.
  • OVG Munster, 19.11.2008, 13 B 1543/08, Netzwirtschaften und Recht, 2009, s.68- 70.
  • OVG Munster, 19.11.2008, 13 B 2092/07, Netzwirtschaften und Recht, 2009, s.270- 272.
  • OVG Munster, Beschluss vom 19.11.2008, 18 L 1371/08, Netzwirtschaften und Recht, 2009, s.68-70.
  • OVG Munster, Neu Zeitschrift für Verwaltungsrecht, 2009, s. 920.
  • VG Koln, 20.06.2005, 11 L 882/05, Wirtschaft und Wettbewerb, WuW DE/R, 2005, s.1508-1512.
  • VG Koln, 16.6.2009, Az. 18 L 637/09, Netzwirtschaften und Recht, 2009, s.272-276.