Avrupa topluluğu ve Türk rekabet hukukunda fiyat ayrımcılığı eylemnlerinin değerlendirilmesi sorunu

Avrupa Topluluğu ve Türk Rekabet Hukukunda, fiyat ayrımcılığı eylemlerinin değerlendirilmesi konusunda karısıklık olduğu düsünülmektedir. Söyle ki, hakim durumdaki firmaların amacı ve etkisi itibarıyla, birbirinden farklı nitelikteki birçok eylemine ayrımcılık kuralları uygulanmaktadır. Bu durum, rekabet üzerindeki etkileri birbirinden değisik olan farklı eylem türlerinin, olayın sartlarına ve bünyelerine uygun analiz biçimleri çerçevesinde değerlendirilmesi yerine, yeknesak bir sekilde değerlendirilmesine neden olmaktadır. Böylece, aslında rakipleri dıslayıcı nitelikte olmayan ve rekabeti ihlal etmeyen eylemlerin, kötüye kullanma olduğuna karar verilebilmektedir. Ayrımcılık kurallarının her iki hukuk sisteminde de gerektirdiği ispat standardının düsük olması nedeniyle, ihlal tespitinde bulunulması kolaylasmaktadır. Bir baska ifadeyle, değerlendirmelerde rakiplerin dıslanması yerine, alıcılardan bazılarının, diğerlerine göre rekabette dezavantajlı konuma düsmesi kosulunun aranması, ihlal tespitlerini kolaylastırmaktadır. Kanımızca karısıklık, fiyata dayalı dıslayıcı kötüye kullanma eylemlerinin önemli bölümünün, fiyat ayrımcılığı unsuru içermesinden kaynaklanmaktadır. Ancak ayrımcılık unsuru içeren her eylem biçiminin, fiyat ayrımcılığı adı verilen kötüye kullanma eylem türü kapsamına girmediği düşünülmektedir. Dolayısıyla fiyat ayrımcılığı unsuru içeren bütün dışlayıcı eylemlere, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6 (b) veya mehaz, Avrupa Birliği’nin İşleyisine İlişkin Anlasma’nın (kısaca: ABĐA) 102 (c) hükümlerinin uygulanmasının doğru olmadığı düşünülmektedir. Nitekim fiyat ayrımcılığı eylemlerinin, refah üzerindeki etkilerinin tartışmalı olması, ilgili hükümlerin uygulama kapsamlarının fazla genişletilmemesi gerektiği iddiasını destekler niteliktedir.

The difficulty of the assessment of the price discrimination conduct in the competition law of the european community and Turkey

We opine that, there is confusion in the assessment of the price discrimination conduct in the Competition Law systems of the European Community and Turkey. The reason of the confusion is the application of the discrimination rules to conducts which differ from each other, regarding their objectives and their effects on the competition. This causes a uniform assessment, instead of a case by case approach and the application of the conduct specific tests. As a result of this, one may prohibit a conduct, which doesn’t have exclusionary effects, accordingly doesn’t restrict the competition. The low standard of proof that the discrimination rules requires, simplifies the determination of the infringement decisions in both of the law systems. In other words, the requirement of placing the trading parties at a competitive disadvantage, instead of the requirement of excluding the competitors, simplifies the infringement decisions. We believe that, the confusion arose from the fact that, most of the price based exclusionary abuses includes some kind of a price discrimination element. However, we opine that the price discrimination, as an individual abuse type, doesn’t include such conducts. Accordingly, the application of the Article 6 (b) of the Turkish Competition Act and its reference Article 102 (c) of the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU) to the all types of the price discrimination conducts may not be accurate. As a matter of fact, the controversy on the welfare effects of the price discrimination supports the argument that the application scope of the above mentioned articles shall not be expanded.

___

  • ASLAN, E. F. (2009), “AB 82. Madde Reform Çalışmaları Işığında Mal Vermeyi Reddetme ve Benzeri İhlallerden Ayrılması”, Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi, Sayı:16.
  • ASLAN, İ. Y. (2007), Rekabet Hukuku, Ekin Kitabevi, Bursa.
  • DEMİRÖZ, A. (2009), “Sözleşme Yapmayı Reddetme Bağlamında Hakim Durumdaki Teşebbüslere Getirilen Yükümlülüklerin Sınırları”, Rekabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu VII. http://www.rekabet.gov.tr/dosyalar/belgeler/belge439/erciyes.pdf, Erişim Tarihi: 09.12.2010
  • GERARD, D. (2005), “Price Discrimination under Article 82 (c) EC: Clearing up the Ambiguities”, GCLC Research Papers on Article 82 EC.
  • GÖRGÜLÜ, Ü. (2003), Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Kapsamında Fiyat Ayrımcılığı Uygulamaları, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, No: 32, Ankara.
  • GÜL, İ. (2000), Teşebbüsün Alıcılarına Ayrımcılık Yaparak Hakim Durumunu Kötüye Kullanması, Rekabet Kurumu Yayınları, Lisansüstü Tez Serisi No:2, Ankara.
  • GÜVEN, P. (2008), Rekabet Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara.
  • INTERNATIONAL COMPETITION NETWORK (2007), Report on the Objectives of Unilateral Conduct Laws Assessment of Dominance/ Substantial Market Power and State- Created Monopolies. http://www.internationalcompetitionnetwork.org/uploads/library/doc353.pdf, Erişim Tarihi: 09.12.2010
  • KOCABAŞ, B. (2008), İndirim Sistemleri ve Rekabet: Tek Taraflı Davranışlar Açısından Bir Değerlendirme, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No:90, Ankara.
  • LANG J. T. ve O’DONOGHUE R. (2002), “Defining Legitimate Competition: How to Clarify Pricind Abuses Under Article 82 EC”, Fordham International Law Journal.
  • O’DONOGHUE, R. ve J. A. PADILLA (2006), The Law and Economics of Article 82 EC, Hart Publishing, Portland, US.
  • OECD (2005), Policy Roundtables, Competition on the Merits. http://www.oecd.org/dataoecd/7/13/35911017.pdf, Erişim Tarihi: 09.12.2010
  • OFT (2004), Assessment of Conduct, Draft Competition law guideline for consultation. http://www.oft.gov.uk/shared_oft/business_leaflets/competition_law/oft414a.pd f, Erişim Tarihi: 09.12.2010
  • PETIT, N. ve D. GERADIN (2005), “Price Discrimination Under EC Competition Law: The Need for a case-by-case Approach”, GCLC Working Paper 07/05, College of Europe Global Competition Law Centre (GCLC), Brugge.
  • POSNER, R. (2001), Antitrust Law, University of Chicago Press, Chicago, US
  • SANLI, K. C. (2000), Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’da Öngörülen Yasaklayıcı Hükümler ve bu Hükümlere Aykırı Sözleşme ve Tesebbüs Birliği Kararlarının Geçersizliği, Rekabet Kurumu Yüksek Lisans Tezleri Serisi, Ankara.
  • ÜNLÜSOY, K. (2003), Rekabet Hukukunda Bağlama Anlaşmaları, Rekabet Kurulu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara.
  • VAN BAEL, I. ve J. BELLIS (2005), Competition Law of the European Community, Fourth Edition, Kluwer Law International, The Netherlands.
  • VARNEY, C. (2009), Vigorous Antiitrust Enforcement in this Challenging Era, U.S. Department of Justice. http://www.justice.gov/atr/public/speeches/245777.htm, Erişim Tarihi: 09.12.2010
  • WHISH, R. (2005), Competition Law, Oxford University Press, New York, US
  • WHISH, R (2009), Competition Law, Sixth Edition, Oxford University Press, New York, US.