Türkiye’de Fen Eğitiminde TGA Stratejisi: Bir Meta Sentez

Fen eğitiminde etkili öğrenme, öğretme ve değerlendirme amaçlı olarak önerilen yöntemlerden biri olan Tahmin Et-Gözle-Açıkla (TGA), 90’ lı yıllardan itibaren öğrenme ortamlarında kullanılmaktadır. Kavram yanılgısı tespit ve giderilmesi gibi özel amaçlara da hizmet eden yöntem, zaman içerisinde bazı araştırmalarda farklı ihtiyaçlar sonucu aşama / aşamalar ilave edilerek geliştirilmiştir. Bu çalışmada, 2010 yılı ve sonrası fen eğitimi alanında uygulanan TGA temelli araştırmaların meta sentezi yapılmıştır. Meta sentezin doğası gereği nitel metotlarla değerlendirilen makale ve tezler kapsama alınmıştır. Türkiye örneklemi ile sınırlandırılan çalışmalarda, konu alanları, problem durumları, yöntem geliştirme, örneklem seçimi ve TGA yönteminin yıllara göre tercih edilme durumu eleştirel bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Bu sınırlılıklarla seçilen 11 adet makale ve 6 adet tez incelenmiştir. Son yıllarda sıklaştığı ve konu alanı bakımından biyoloji ve kimyada yoğunlaştığı tespit edilen çalışmaların, konu dağılımının da makale ve tezlerde farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Örneklem dağılımı olarak oldukça yüksek %’ de (%59) lisans öğrencilerinin tercih edilmiştir. Soyut kavramların öğretiminde hassas bir dönem olan ve sıklıkla kavram yanılgılarının oluşabildiği İlköğretim dönemi ve ortaöğretimde bu tür araştırmaların artırılması gerektiği önerilmiştir. Buna ilaveten, genellikle akademik başarı ve tutum üzerine planlanan uygulamalar incelendiğinde, bilişsel becerileri ele alan değerlendirmelerin sayıca azlığı çarpıcı bir şekilde dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler:

TGA, Fen Eğitimi

POE Strategy in Science Education in Turkey: A Meta-Synthesis

Predict-Observe-Explain (POE), one of the recommended methods for effective learning, teaching and evaluation in science education, has been used in learning environments over two decades. The method, which also is used for special purposes such as determining and eliminating misconceptions and it has been developed over the time with the addition of stage / stages in some researches due to different aims. In this study, meta-synthesis of POE-based researches, applied in the field of science education and published in the period from 2010 to now, has been done. In addition, the articles and the theses evaluated with qualitative methods are included because of the nature of meta-synthesis. In the studies limited to the sample Turkish Education System, the subject areas, research problems, method development, sample selection and preference of POE method during the period were evaluated with a critical point of view. 11 articles and 6 theses selected with these limitations have been examined. In recent years, it has been determined that the studies that have been intensified in biology and chemistry Also, the distribution of the subject areas used in the researches has different priority.

Keywords:

POE, Science Education,

PDF

___

Altun, E. “Işık ünitesinin ilköğretim öğrencilerine bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi. ” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 2010.
Aslan, S. “Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin üst bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine bilimsel tartışma odaklı öğretim yaklaşımının etkisi. ” Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 2010.
Bodner, G. M. (1986). Constructivism: A theory of knowledge. Journal of Chemical Education, 63 (10), 873-878.
Ceylan, K. E. “İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanının bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi. ” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 2012.
Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 33-38.
Çetin, P. S., Kutluca, A. Y. ve Kaya, E. (2014). Öğrencilerin argümantasyon kalitelerinin incelenmesi. FEAD Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2 (1), 56-66.
Deveci, A. “İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin maddenin yapısı konusunda sosyobilimsel, argümantasyon, bilgi seviyeleri ve bilişsel düşünme becerilerini geliştirmek. ” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü. İstanbul, 2009.
Driver, R., Newton, P. ve Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84 (3), 287-312.
Ersoy, N. “Örnek olay temelli grup çalışmalarının öğrencilerin bilimsel kanıtları anlama ve kullanmalarına, argümantasyon becerilerine ve kavramsal anlamalarına etkisi. ” Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir, 2014.
Kearney, M., Treagust, D., Shelley, Y., ve Zadnik, M. (2001). Student and teacher perception of the use of multimedia supported predict - observe - explain task to probe understanding. Research in Science Teaching, 31, 593-615.
Köse, S. ve Bilen, K. (2012). Kavram öğretiminde etkili bir strateji TGA (tahmin-gözle-açıkla) "bitkilerde madde taşınımı". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (24), 21-42.
Köse, S., Coştu, B. ve Keser, Ö. F. (2003). Fen konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: TGA yöntemi ve örnek etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 43-53.
Nakhleh, M. B. (1992). Why some student don't learn chemistry. Journal of Chemical Education, 71 (3), 201-205.
Özdemir, H. “Tahmin et-gözle-açıkla stratejisine dayalı laboratuvar uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının asitler - bazlar konusunu anlamalarına etkisi. ” Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Denizli, 2011.
Polat, S. ve Ay, O. (2016). Meta-sentez kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4 (2), 52-64.
Sampson, V. ve Clark, D. B. (2008). The impact of collaboration on the outcomes of scientific argumentation. www.interscience.wiley.com, 5 Kasım 2008.
White, R. ve Gunstone, R. (1992). Probing understanding. London: The Falmer Press.
Yaman, F. “Bilgisayara dayalı tahmin-gözlem-açıklama (TGA) etkinliklerinin öğrencilerin asit - baz kimyasına yönelik kavramsal anlamalarına etkisi: Türkiye ve ABD örneği. ” Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon, 2012.