DİVAN ŞAİRİ ALİ NİKATÎ VE BİLİNMEYEN DİVANI

Asıl adı Ali olan Nikatî, Klasik Türk şiirinin gelişimini sürdürdüğü 17. yüzyıl şairlerindendir. Geçimini kadılık ve kâtiplik yaparak sağlayan şair 1715 senesinde yapılan Mora seferi sırasında İstanbul’da vefat etmiştir. Tezkirelerde biyografisine yer verilmekle birlikte onun bir divanı olduğuna dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Yapılan katalog taramaları sonucunda Nikatî divanına ait bir nüshanın İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmaları arasında 894.35-1 yer numarasıyla kayıtlı olduğu tespit edilmiştir. Bu makalede öncelikle kaynaklarda Nikatî’nin hayatı hakkında söylenenler bir araya getirilmiştir. Ardından divanının tespit edilebilen tek nüshası tanıtılmış, bu nüshadan hareketle Nikatî’nin edebî kişiliği ve eseri hakkında bilgi verilmiştir.

___

  • Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (1995), İsmail Beliğ, Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr, Ankara: AKM Yay.
  • Açıkgöz, Namık (1990), Riyâzî Divanı’ndan Seçmeler, Ankara: KB Yay.
  • Ali Enver (2010), Mevlevî Şairler-Semahane-i Edeb, (haz. Tahir Hafızoğlu), İstanbul: İnsan Yay.
  • Bilkan, Ali Fuat (1997), Nabî Divanı, Ankara: MEB Yay.
  • Çapan, Pervin (2005), Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü'l-Âsâr Min Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks, Ankara: AKM Yay.
  • Çeçen, Mehmet Korkut (2010), Sabrî Mehmed Şerîf Hayatı, Sanatı, Dîvanı’nın Tenkitli Metni ve Tahlili, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Çelen, Ahmet (1994), Kelim, Hayatı, Eserleri ve Divanının Tenkitli Metni, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Çetinkaya, Bekir (2003), İlmî Divanı, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Çıpan, Mustafa (1991), Fasîh Ahmed Dede, Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Divanı’nın Tenkitli Metni, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • Dönmez, Abuzer (1999), Âzim Divanı (İnceleme-Metin), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Erdem, Sadık (1994), Ramiz ve Adab-ı Zurafası, Ankara: AKM Yay.
  • Genç, İlhan (2000), Esrar Dede, Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye, Ankara: AKM Yay.
  • İnce, Adnan (2005), Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ, Ankara: AKM Yay.
  • İpekten, Haluk (1974), İsmeti Divanı, Ankara: Beylan Matbaası.
  • Kaya, Bilge (1991), XVII. Yüzyıl Divan Şairi Mantıkî Ahmed Efendi ve Divançesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kurnaz, Cemal–Tatçı, Mustafa (2001), Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, Ankara: Bizim Büro Yay.
  • Mehmet Süreyya (1996), Sicill-i Osmânî, Yayına Haz. Nuri Akbayar, Eski Yazıdan Aktaran: Seyit Ali Kahraman, İstanbul: TVY Yay.
  • Ölmez, Ahmet (1996), Behcetî Hüseyin Efendi, Divan, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • Şemseddin Sami (1316), Kâmûsu’l-A’lâm, İstanbul.
  • Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyi’u’l-Fuzalâ, Şeyhî’nin Şakâyık Zeyli, (haz. Ramazan Ekinci), İstanbul: TYEKB Yay.
  • Üzgör, Tahir (1991), Fehîm-i Kadîm, Hayatı, Sanatı, Dîvân’ı ve Metnin Bugünkü Türkçesi, Ankara: AKM Yay.