Biber gazı, özellikle son on yılda kolluk görevlileri tarafından toplumsal olaylara müdahalede sıklıkla başvurulan bir araç haline gelmiştir. Biber gazı kullanımındaki artış çok sayıda ülkenin yanı sıra Türkiye'de de gözlemlenmektedir. Özellikle polis tarafından toplantı ve gösteri yürüyüşlerine müdahalede yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada kolluk görevlilerinin güç kullanma araçlarından biri olarak biber gazı kullanımı, ulusalüstü insan hakları hukukunun normatif ve içtihadi standartları çerçevesinde ele alınmaktadır. Kolluğun bu standartlara aykırı şekilde biber gazı kullanması işkence ve kötü muamele yasağı ihlalini sonuçlama potansiyeli taşımaktadır. Bu bağlamda kolluğun biber gazına başvurması; gereklilik, orantılılık, üçüncü kişilerin zarar görmesinin önlenmesi, ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarına karşı tıbbi müdahale imkanı sağlanması gibi ilkelere tabidir.Anahtar Kelimeler: Biber gazı, güç kullanma, orantılılık, toplantı ve gösteri yürüyüşü, kötü muamele yasağıAbstractPepper spray has become an instrument widely used by law enforcement officers while dispersing demonstrations, especially in the last decade. This fact can be observed in a number of countries including Turkey. Police forces resort to pepper spray intensively in the case of intervention to demonstrations. This article deals with the use of pepper spray as an instrument of force by law enforcement officers in the context of normative and jurisprudential standards of supranational human rights law. The use of pepper spray in contradiction with these standards may potentially amount to the breach of prohibition of torture and ill-treatment. In this context the use of pepper spray by law enforcement officers is subject to these principles: Necessity, proportionality, prevention of injuring third parties, provision of medical assistance in the case of the potential health problems.Keywords: Pepper spray, use of force, proportionality, demonstrations, prohibition of ill-treatment

Pepper spray has become an instrument widely used by law enforcement officers while dispersing demonstrations, especially in the last decade. This fact can be observed in a number of countries including Turkey. Police forces resort to pepper spray intensively in the case of intervention to demonstrations. This article deals with the use of pepper spray as an instrument of force by law enforcement officers in the context of normative and jurisprudential standards of supranational human rights law. The use of pepper spray in contradiction with these standards may potentially amount to the breach of prohibition of torture and ill-treatment. In this context the use of pepper spray by law enforcement officers is subject to these principles: Necessity, proportionality, prevention of injuring third parties, provision of medical assistance in the case of the potential health problems.