6100 SAYILI HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU İLE GETİRİLEN YENİLİKLER IŞIĞINDA YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ KONUSUNDA BAZI TESPİTLER =SOME REMARKS REGARDING THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS UNDER THE NEW AMENDME

Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi milletlerarası özel hukukun en önemli konularından birisidir. Türk hukukunda yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'la özel olarak düzenlenmiştir. Bu özel hükümlere rağmen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile getirilen yenilikler tanıma ve tenfiz alanında pek çok değişiklik ve tartışmalara yol açmıştır. Söz konusu değişiklikler kapsamında, kısmi dava yasağıyla bağlantılı olarak, kısmi tenfiz taleplerinin reddedilebilmesi gündeme gelmiştir. Usul kanununda yapılan değişiklikler tanıma ve tenfiz taleplerinin kabulü koşullarında da etkilere yol açmıştır. Yargılama usulünde kabul edilen yenilikler davaların hızlandırılmasını sağlayacakken, yargılamaya hakim ilkeleri düzenleyen hükümler yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi konusundaki klasik yaklaşımların değiştirilmesini gerektirmektedir.Anahtar Kelimeler: Tanıma ve tenfiz, kısmi tenfiz, münhasır yetki, aşırı yetki, yargılama usulü, kanun yolları.AbstractRecognition and execution of foreign court decisions is a considerably important subject of the private international law. Under Turkish Law the conditions of recognition and execution of foreign court decisions are specifically set forth by the Code on Private International Law and Civil Procedure. In spite of these special provisions, the innovations brought by the Law no: 6100 Civil Procedure Code give rise to various revisions and discussions on the recognition and execution of foreign court decisions. Within the context of revisions involved, correspondingly prohibition of partial case, the rejection of partial execution claims have entered into force. The revisions of civil code also are yield to effects on admission conditions of recognition and execution. Whilst the innovations in trial procedure will speed up the cases, the rules on basic principles of trial demands the old approaches on recognition and execution of foreign court decisions.Keywords: Recognition and execution, partial execution, exclusive jurisdiction, excessive jurisdiction, trial procedure, civil remedies.

Anahtar Kelimeler:

Tanıma ve tenfiz, kısmi tenfiz, münhasır yetki, aşırı yetki, yargılama usulü, kanun yolları

SOME REMARKS REGARDING THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS UNDER THE NEW AMENDMENTS OF CODE OF CIVIL PROCEDURE LAW No 6100

Recognition and execution of foreign court decisions is a considerably important subject of the private international law. Under Turkish Law the conditions of recognition and execution of foreign court decisions are specifically set forth by the Code on Private International Law and Civil Procedure. In spite of these special provisions, the innovations brought by the Law no: 6100 Civil Procedure Code give rise to various revisions and discussions on the recognition and execution of foreign court decisions. Within the context of revisions involved, correspondingly prohibition of partial case, the rejection of partial execution claims have entered into force. The revisions of civil code also are yield to effects on admission conditions of recognition and execution. Whilst the innovations in trial procedure will speed up the cases, the rules on basic principles of trial demands the old approaches on recognition and execution of foreign court decisions.

Keywords:

Recognition and execution, partial execution, exclusive jurisdiction, excessive jurisdiction, trial procedure, civil remedies,

PDF

___

AKINCI, Z.; Milletlerarası Usul Hukukunda Seçilen Mahkemenin Bağlantılı Olması Koşulu, MHB, Prof. Dr. Ergin NOMER’E Armağan, Sayı 2, Yıl 22, 2002, s. 1-27. (Mahkemenin Bağlantılı Olması Koşulu)
AKINCI, Z.; Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Sözleşmesine Dayanan Ya- bancı Derdestlik, Ankara 2002. (Derdestlik)
AYBAY, R./E. DARDAĞAN; Uluslararası Düzeyde Yasaların Çatışması, İstan- bul 2005.
BERBER, L.K. Hakem Mahkemesinin Yetkisi Hakkında Karar Verme Yetkisi (Kompetenz-Kompetenz), Prof. Dr. İrfan Başbuğ Armağanı, Ankara 2001, s. 123-138.
BOLAYIR, N.; Medeni Usul Hukukunda Yetki Sözleşmeleri, İstanbul 2009.
ÇEKER, M.; Sigorta Hukuku, Adana 2011.
ÇELİKEL, A./ B. ERDEM; Milletlerarası Özel Hukuk, 11. Bası, İstanbul 2012.
ÇELİKEL, A.; Yeni Kanuna Göre Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfiz Şart- ları, MHB Y. 2, S. 2, 1982, s. 7-13.
DEMİR GÖKYAYLA, C.; Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfi- zinde Kamu Düzeni, Ankara 2001. (Kamu Düzeni)
DEMİR GÖKYAYLA, C.; Yabancı Mahkemelerden Alınan Mirasçılık Belgeleri- nin Türkiye’de Hüküm ve Sonuç Doğurması, Prof. Dr. Fikret Eren Arma- ğanı, Ankara 2006, s. 559-581. (Mirasçılık Belgeleri)
DOĞAN, V.; Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2010.
EDİZ, S.; Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 2. Baskı, 1983.
EKŞİ, N.; Yabancı Mahkemenin “Aşırı” Yetkisinin Tenfiz Mahkemesi Tarafın- dan Denetlenmesi (5718 Sayılı MÖHUK md. 54/b), İKÜHDF, Y.9, C. IX, S. 2, 2010, s. 25-70. (Aşırı Yetki)
EKŞİ, N.; Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, 2. Bası, İstanbul 2000. (Milletlerarası Yetki)
GARB, L./J. LEW (Ed.); Enforcement of Foreign Judgments, The Hague-Lon- don, 1995.
GRUBBS, S.R. (Ed.); International Civil Procedure, The Hague, 2003.
HUYSAL, B.; Yabancı Mahkemenin Dava Ve Taraflar İle Gerçek Bağlantısının Tanıma Ve Tenfiz Üzerindeki Etkisi, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 1, 2011, s. 467-502.
KARSLI, A.; Medeni Muhakeme Hukuku Ders Kitabı, İstanbul 2011.
KEYMAN, S.; Hukuka Giriş, Lefkoşa, 1997.
KURU, B.; Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. 1 ve 6, 6. Baskı, İstanbul 2001.
KURU B./R. ARSLAN/E.YILMAZ; Medeni Usul Hukuku, 22. Baskı, Ankara 2011.
NOMER, E.; Yargıtay Kararlarında Devletler Özel Hukuku Kanunu, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Armağan, İstanbul 1998, s. 685-730. (Yargıtay Kararla- rı)
NOMER, E.; Milletlerarası Usul Hukuku, İstanbul 2009. (Usul Hukuku)
NOMER, E.; Devletler Hususi Hukuku, 19. Bası, İstanbul 2001. (Devletler Hu- susi)
OĞUZMAN, M. K./N.BARLAS; Medeni Hukuk Giriş-Kaynaklar- Temel Kav- ramlar, 17. Bası, İstanbul, 2011.
ÖZEL, S.; Haksız Fiillere İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Yetkisini Belirleyen HMK m. 16 Kuralının Karşılaştırmalı Hukuk Açısından De- ğerlendirilmesi, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hu- kuk Dergisi, C. 8, S. 91-92, 2012, s. 7-37.
PEKCANITEZ, H.; Belirsiz Alacak Davası, İstanbul, 2011.
PEKCANITEZ, H./O. ATALAY/M. ÖZEKES; Medeni Usul Hukuku, Ankara 2011.
SAKMAR, A.; Yabancı İlamların Türkiye’deki Sonuçları, İstanbul 1982.
SARGIN, F.; Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Anlaşmaları, Ankara 1996.
SARIÖZ, İ.; Haksız Rekabetten Doğan Uyuşmazlıklarda Uygulanacak Hukuk ve Yetkili Mahkeme, İstanbul 2012.
SCHLOSSER, P.; Bases of Jurisdiction, in a “New Double Convention” on Ju- risdiction and Recognition of Foreign Judgements, (The Hague Conven- tion on Jurisdiction and Judgments,: records of the conference held at New York University School of Law on the proposed Convention, Ed. by LOWENFELD, A.D./SILBERMAN, L.J.) Juris Publishing 2001, Confe- rence Papers A.
ŞANLI, C.; Yabancı Veraset İlamlarının Türk Mahkemelerinde Tanınması veya Delil Olarak Kullanılması, Prof.Dr. İlhan E. Postacıoğluna Armağan, İstanbul 1989. (Veraset İlamları)
ŞANLI, C.; Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Davalarında Tahsil Olunacak “Karar ve İlam Harcı”na ve Ticaret Mahkemelerinin Bulunduğu Yerlerde “Görevli Mahkeme”ye İlişkin Bazı Sorunlar, İBD, C. 69, S. 10-12, 1993, s. 763-772. (Bazı Sorunlar)
ŞANLI, C.; Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 4. Baskı, İstanbul 2011.(Ticari Akitler)