Karadeniz, Dünyanın başka bazı denizleri için de geçerli olabilecek jeostratejik bir öneme sahiptir. Ancak, Karadeniz’i stratejik açıdan önemli diğer denizlerden farklı kılan olgu, bu denizin statüsünün son 80 yıldır uluslararası bir sözleşmenin, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin getirdiği hükümler ışığında belirleniyor oluşudur. O açıdan Montrö yalnızca uluslararası bir su yolunun statüsünü belirleyen bir sözleşme olmanın ötesinde, bu su yolunun devamında var olan kapalı bir denizin ve dahası bu denizin çevresindeki devletleri de aşan bir havzanın stratejik anlamını da etkilemektedir. Karadeniz çevresinde yakın dönemde yaşanan gelişmeler, içiçe geçmiş olumlu ve olumsuz sonuçları beraberinde getirmektedir. NATO’nun Karadeniz’deki mevcudiyetinin genişlemesi, Avrupa Birliği’nin bir aktör olarak Karadeniz’de rol almaya başlaması, Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadoğu’da yaşanmakta olan krizler ve dondurulmuş olan gerilimler Karadeniz’in görünür gelecekteki stratejik öneminin daha da artacağını göstermektedir. Özellikle bu havzada var olan doğalgaz ve petrolün dünya pazarlarına ulaştırılması konusundaki ileriye dönük hesaplar, Karadeniz’in 80 yıllık görüntüsünün değişeceği riskini hissettirmektedir. Bu çalışmada, değişen tüm uluslararası koşullar ve dinamiklere rağmen ilk günkü önemini koruyan ve görünür gelecekte de koruyacağı görülen Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin hazırlandığı ortam ve sonrasındaki uygulama sürecinde taşıdığı farklı anlamlar irdelenmeye, geleceğe dönük olası gelişmeler değerlendirilmeye çalışılmıştır. 

The Black Sea enjoys a geostrategic importance that maybe shared by few other body of water. However, the uniqueness of the Black Sea stems from the fact that its stature is defined during the last 80 years by an international convention, namely the Montreux Convention Regarding the Regime of the Straits. That is the very reason why the Montreux Convention  not only determines the status of a waterway; it also decides the strategic importance of an enclosed sea and the basin that surpasses the countries surrounding this inland sea. The recent developments that took place around the Black Sea basin resulted both in positive and negative interrelated consequences. The expansion of NATO capabilities in the Black Sea, the introduction of EU in the basin as a political actor, both the actual crises and the long frozen contentious issues in the surrounding region of Balkans, Middle East and the Caucasus would make the Black Sea more eminent strategically in the near future. Moreover, the expectations concerning transportation of oil and natural gas drilled in the basin to the world markets makes us think that the 80 year old status of the Black Sea is about to change for the better or worse. This study aims to explore the diverse implementations of this ever important convention both in its initial and later periods; it also tries to deliberate on the possible future developments regarding the fate of the convention, and in this respect, of the Black Sea basin.