KURAKÇIL PEYZAJ ÇALIŞMALARINDA UYGUN BİTKİ TÜRÜ SEÇİMİ: SÜLEYMANPAŞA, TEKİRDAĞ ÖRNEĞİ
Şehir alanlarda yer alan asfalt, cam, koyu renkli çatı gibi yüzeyler gün boyu güneşten aldıkları ısıyı depolayıp akşam saatlerinde kentsel çevre sıcaklığında artışa yol açarlar. Bitkisel yüzeylerin arttırılması ve geçirimsiz yüzeylerin geçirimli hale getirilmesi ile hem kentsel ısı adalarının etkisi azaltılabilir hem de kaybolacak olan su döngüsü bakımından kazanım sağlanmış olur. Bu kapsamda dikey bahçeler, çatı bahçeleri, kurakçıl peyzaj gibi uygulamalar bitki dokusunu arttırmayı hedefleyen ekolojik yaklaşımlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada daha az su tüketimi ile kuraklığa dayanıma odaklanan su-etkin peyzaj düzenleme yaklaşımlarından “kurakçıl peyzaj” yaklaşımına odaklanılmıştır. Çalışma kapsamında kurakçıl peyzaj yaklaşımı kavramına ve uygulama örneklerine yer verilmiş olup bu çerçevede Hasan Ali Yücel Meydanı (Süleymanpaşa, Tekirdağ), kurakçıl peyzaj yaklaşımı doğrultusunda incelenmiştir. Trakya Bölgesi’nde doğal olarak yetişen ve kurakçıl peyzaj yaklaşımında kullanılabilecek bitki taksonlarına yer verilmiştir. Araştırma sonucunda “ibreli ağaçlar” grubundan 36 adet, geniş yapraklı ağaçlar grubundan 86 adet, ibreli çalılar grubundan 15 adet, geniş yapraklı çalılar grubundan 83 adet, sarılıcı ve tırmanıcılar grubundan 19 adet, çok yıllıklar grubundan 74 adet, çim bitkileri grubundan 17 adet, tek yıllık çiçekli bitkiler grubundan 22 adet ve palmiyeler grubundan ise 1 adet olmak üzere toplam 353 adet takson önerisi getirilmiştir. Ayrıca önerilen taksonların doğal veya egzotik olarak yetişme durumlarına yer verilmiştir. Bu çalışmanın kurakçıl peyzaj yaklaşımı doğrultusunda her bölgeye uyarlanabilecek şekilde düzenlenebilmesi böylece su kaynaklarının korunmasına katkı sağlaması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
iklim değişimi, kentsel ısı adaları, kurakçıl peyzaj, water consumption, Süleymanpaşa-Tekirdağ
SELECTION OF SUITABLE PLANT SPECIES IN XERISCAPING: CASE STUDY OF TEKİRDAG, SULEYMANPASA
Surfaces such as asphalt, glass and dark roofs in urban areas store the heat taken from the sun during the day and cause an increase in the urban environment temperature in the evening hours. By increasing the vegetative surfaces and making the impermeable surfaces permeable, both the urban heat island effect can be reduced and the water cycle, which will be lost, is maintained. In this context, vertical gardens, roof gardens, xeriscaping appear as ecological approaches that aim to increase plant tissue. This study deals with "xeriscaping" approach, which is one of the water-efficient landscaping approaches that focus on drought resistance with less water consumption. Within the scope of the study, the concept of xeriscaping and application examples were explained, and in this context, Hasan Ali Yücel Square (Süleymanpaşa, Tekirdağ) was examined in line with the xeriscaping approach. Plant taxa that grow naturally in the Thrace Region and can be used in xeriscape approach were synthesized.
As a result of the study, a total of 353 taxa (36 from the coniferous trees group, 86 from the broad-leaved trees group, 15 from the coniferous shrubs group, 83 from the broad-leaved shrubs group, 19 from the wrapper and climbers group, 74 from the perennials group, 17 from the grass plants group, 22 from the annual flowering plants group and 1 from the palm trees group) were proposed. Natural or exotic growth of the proposed taxa were also explained. It was concluded that this study could be arranged in a way that can be adapted to all regions in line with the xeriscape approach, thus contributing to the conservation of water resources.
Keywords:
climate change, urban heat islands, xeriscaping, water consumption, Süleymanpaşa-Tekirdağ,
___
- Anonymous. (2022a). Web Adresi: https://texanbynature.org/projects/klyde-warren-park/ Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022b). Web Adresi: https://www.houstonchronicle.com/life/gardening/article/Is-Houston-too-wet-for-xeriscape-landscaping-Not-15311647.php Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022c). Web Adresi: https://www.realsimple.com/home-organizing/gardening/outdoor/xeriscaping-explained Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022d). Web Adresi: https://nextluxury.com/home-design/desert-landscaping-ideas/ Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022e). Web Adresi: http://landscape.selbermachendeko.com/large-river-bolders-as-a-garden-pathway-boarder-2019/ Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022f). Web Adresi: https://www.gardeningknowhow.com/garden-how-to/design/lideas/gravel-garden-ideas.htm Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022g). Web Adresi: https://www.pennington.com/all-products/fertilizer/resources/how-to-prepare-garden-soil-for-planting Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022h). Web Adresi: https://textureplants.co.nz/garden-care/how-prepare-your-soil-planting Erişim Tarihi: 21.10.2022
- Anonymous. (2022i). Web Adresi: https://www.gardeningknowhow.com/special/xeriscape/the-truth-about-xeriscaping-common-misconceptions-exposed.htm Erişim Tarihi: 11.05.2022
- Anonymous. (2022j). Web Adresi: https://tr.pinterest.com/pin/29906785013163697/ Erişim Tarihi: 11.05.2022
- Anonymous. (2022k). Web Adresi: https://www.hgtv.com/outdoors/gardens/planting-and-maintenance/going-green-organic-fertilizer Erişim Tarihi: 11.05.2022
- Anonymous. (2022l). Web Adresi: https://www.nkpeyzaj.com/beylikduzu-bahce-bakimi/ Erişim Tarihi: 11.05.2022
- Barış, M.E. (2007). Sarıya bezenen kentlerimizi kimler ve nasıl yeniden yeşertebilir? http://www.peyzajmimoda.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=5254&tipi=23&sube=0 Erişim Tarihi: 24.03.2022
- Bayramoğlu, E. (2016). Sürdürülebilir peyzaj düzenleme yaklaşımı: KTÜ Kanuni Kampüsü’nün xeriscape açısından değerlendirilmesi, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 17( 2): 119-127.
- Çorbacı, Ö.L., Yazgan, M. E. ve Özyavuz, M. (2011). Peyzaj Mimarlığında Suyun Akıllı Kullanımı Xeriscape. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(1), 25-31.
- Çorbacı, Ö.L., Yazgan, M.E. ve Özyavuz, M. (2017). Kurakçıl Peyzaj (Xeriscape) ve Uygulamaları. ISBN: 978-605-030-618-7. 106s, Ankara.
- Çorbacı Ö.L. and Bayramoğlu E. (2021). Drought Tolerant Landscape Design Approach Example of RTE Campus, Fresenius Environmental Bulletin 30(11948-11955).
- Çorbacı, Ö.L. ve Ekren, E. (2022). Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi: Ankara Altınpark Örneği, Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, 4(1): 1-11.
- Dalgıç, G. ve Güler, N. (2015). Trakya'nın Odunsu Bitkileri (Ağaç ve Çalılar). Pelikan Yayınları. ISBN: 978-605-9160-12-4. 242s, Edirne.
- Güner, A. (2012). Türkiye Bitkileri Listesi Damarlı Bitkiler. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları.1290 s, İstanbul.
- Hansen de Chapman, G. (1990). Landscape Design: 10 thing to think while designing a garden. https://docplayer.biz.tr/17371492-Butun-tasarim-sureci-boyunca-uzerinde-dusunulmesi-gereken-10-onemli-sey-sunlardir.html Erişim Tarihi: 10.05.2022
- Hersek, G. ve Korkut, A. (2021).Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi yerleşkesinin kurakçıl peyzaj tasarımı bağlamında irdelenmesi. Artium 9(1):1-10.
- Kavuran, D. (2021). Sürdürülebilir Planlama ve Tasarım Yaklaşımları Çerçevesinde Mevcut Kent Parklarının İyileştirilmesi: Mogan Parkı Örneği. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 302 s, Ankara.
- Korkut A. B., Kiper T, ve Topal T.Ü. (2017a). Kentsel peyzaj tasarımda ekolojik yaklaşımlar. Artium, 5(1), 14-26. Onur E.B. (2012). Peyzaj tasarım ve yönetiminde ekolojik yaklaşım ve sürdürülebilir kent hedefine katkıları. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi 2(5): 245-252.
- Sarka D.G. (2003). Evaluating “Xeriscape” the alternative to water conservation in Florida. Unpublished master thesis, Florida International University, Miami Florida.
- Şenol, Y. (2019). Sürdürülebilir Peyzaj Tasarım Kriterleri Doğrultusunda Sultanbeyli Gölet Parkı İçin Bir Model Önerisi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 199s, İstanbul.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Peyzaj Mimarlığı Eğitim ve Bilim Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
KALKINMA PLANLARI, ÇEVRE, PEYZAJ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
YENİLENEBİLİR ENERJİLERİN PEYZAJLARDAKİ GÜNCEL HALLERİ
KURAKÇIL PEYZAJ ÇALIŞMALARINDA UYGUN BİTKİ TÜRÜ SEÇİMİ: SÜLEYMANPAŞA, TEKİRDAĞ ÖRNEĞİ
Gülay ÇETİNKAYA ÇİFTÇİOĞLU, Aslıhan AYDIN
İKLİM ADAPTASYONUNUN ANAHTARI OLARAK YEŞİL ALTYAPI: KENTSEL DOĞA VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ